Στις δηλώσεις τόσο του πρωθυπουργού Α. Τσίπρα όσο και του αρμόδιου επί τα ενεργειακά υπουργού Π. Λαφαζάνη, ενόψει του ταξιδιού στη Μόσχα υπήρχε μια κοινή συνισταμένη. Ότι δηλαδή το άνοιγμα της χώρας μας προς τη Ρωσία δεν αμφισβητεί τις πάγιες συμμαχίες της χώρας με τη Δύση και ότι οι όποιες συμφωνίες για τα ενεργειακά θα σεβαστούν πλήρως τις αρχές και τους θεσμού της Ε.Ε. Στην πράξη ωστόσο, δεν έχει περνά απαρατήρητο το γεγονός ότι η Ελλάδα συζητά τη συμμετοχή της σε μάλλον αμφιλεγόμενα ενεργειακά σχέδια αγωγών της Ρωσίας. Και βέβαια οι πρώτες δηλώσεις ευρωπαίων αξιωματούχων, πριν το ταξίδι Τσίπρα, δείχνουν ότι οι ευρωπαϊκές αντοχές δοκιμάζονται οριακά.
Χθες πάντως ο κ. Λαφαζάνης με τη συνέντευξή του στην «Αυγή», φρόντισε να αποκαλύψει ...
ότι στρατηγική της Ελλάδας είναι μέσω του ελληνορωσικού «φλερτ» να πιεστούν οι δανειστές στις διαπραγματεύσεις. «Μια προωθημένη ελληνορωσική συμφωνία είναι βέβαιον ότι θα υποβοηθήσει τα μέγιστα τη διαπραγματευτική θέση της χώρας μας στις διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε.» τόνισε σχετικά.
Το πόσο εφικτή είναι αυτή η στρατηγική, φάνηκε από τις πρώτες – μάλλον ασυνήθιστα αιχμηρές – αντιδράσεις ευρωπαίων αξιωματούχων οι οποίοι έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου. Χαρακτηριστική ήταν η παρέμβαση του προέδρου του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου Μάρτιν Σούλτς, ο οποίος προειδοποίησε τον έλληνα πρωθυπουργό να μην αποξενώσει ευρωπαίους ηγέτες και να μην στραφεί εναντίον των ευρωπαίων συμμάχων του κατά την επίσκεψή του στη Μόσχα.
Σε κάθε περίπτωση, οι κλιμακούμενες αντιδράσεις της Δύσης για το ελληνικό άνοιγμα προς τη Μόσχα, έρχονται να επιβεβαιώσουν την εκτίμηση ότι τα θέματα που έχουν τεθεί προς διαπραγμάτευση με τους Ρώσους και αφορούν κυρίως το κομμάτι της ενέργειας και τους αγωγούς, έχουν προκαλέσει την έντονη δυσφορία των εταίρων της Ε.Ε. και των δυτικών συμμάχων.
Το ρωσικό Plan Β
Εάν ένα αίτημα για οικονομική συνδρομή της Ρωσίας προς την Ελλάδα, αντιμετωπίζεται με σκεπτικισμό από τους εταίρους, τα πράγματα αρχίζουν να σοβαρεύουν στην περίπτωση που η Αθήνα δώσει ενεργειακά «γη και ύδωρ» στη Ρωσία του Πούτιν, η οποία βρίσκεται σε ανοιχτή κόντρα με τις Βρυξέλλες, όχι μόνο για το Ουκρανικό αλλά και για τις μονοπωλιακές πρακτικές που ακολουθούν ρωσικές ενεργειακές εταιρείες στις εμπορικές σχέσεις τους με την Ευρώπη.
Το τι έχει ζητήσει η Μόσχα από την Αθήνα, είναι πλέον σαφές. Ειδικότερα, βάσει των όσων έχουν ανακοινωθεί από τον κ. Λαφαζάνη, η Ελλάδα αντιμετωπίζει θετικά το βασικό αίτημα της Ρωσίας να βρει έναν εναλλακτικό τρόπο να παρακάμψει το ναυάγιο του αγωγού South Stream, ο οποίος έχει μπλοκαριστεί καθώς η ρωσική Gazprom αρνείται να συμμορφωθεί με το ευρωπαϊκό ενεργειακό δίκαιο.
Το Plan B της Μόσχας, δεν είναι άλλο από τον αγωγό Turkish Stream, ο οποίος θα παρακάμπτει τη Βουλγαρία μέσω Τουρκίας και Ελλάδας. Έτσι η Gazprom πρότεινε στην ελληνική πλευρά την κατασκευή ενός νέου αγωγού που θα ξεκινά από τα ελληνοτουρκικά σύνορα, θα διασχίζει τη Μακεδονία και θα κινείται βόρεια από τα Σκόπια, προς Σερβία, Ουγγαρία καταλήγοντας στην Αυστρία και στο hub αερίου της κεντρικής Ευρώπης στο Baumbarden.
Θεσμικό πλαίσιο ΕΕ
Το βασικό πρόβλημα των Ρώσων είναι ότι δεν επιθυμούν να εφαρμόσουν το θεσμικό πλαίσιο της ΕΕ για τους αγωγούς που απαγορεύει ιδιόκτητους αγωγούς από παραγωγούς τρίτων χωρών και προβλέπει την ελεύθερη πρόσβαση τρίτων σε αυτούς (με στόχο να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός και να περιοριστούν φαινόμενα κατάχρησης δεσπόζουσας θέσης). Το ρωσικό σχέδιο πάντως προβλέπει επίσης ειδική διαδικασία προκειμένου να παρακαμφθεί ο ενεργειακός νόμος της ΕΕ. Έτσι ως ιδιοκτήτης και διαχειριστής του αγωγού δε θα εμφανίζεται η Gazprom αλλά τρίτες εταιρείες, που τύποις δεν θα έχουν σχέση με το ρωσικό κρατικό μονοπώλιο.
Μία από αυτές τις εταιρείες προβλέπεται να είναι και η ΔΕΠΑ. Και εδώ το πράγμα αρχίζει να γίνεται πραγματικά ενδιαφέρον αφού όπως αποκάλυψε το Σάββατο η εφημερίδα “Κ” η ρωσική πλευρά έχει προτείνει να προχωρήσει η αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ, με παραχώρηση ενός μικρού μετοχικού ποσοστού. Προκειμένου δε να παρακαμφθούν οι όποιες ενστάσεις μπορεί να εγερθούν από τις Βρυξέλλες, στο διαγωνισμό έχει συμφωνηθεί να μην εμφανιστεί η Gazprom αλλά ρωσικά “ιδιωτικά” κεφάλαια, τύπου Sintez (η ρωσική εταιρεία που αποσύρθηκε από το διαγωνισμό του 2012) προσφέροντας μάλιστα σημαντικό υπερτίμημα σε σχέση με την πραγματική αξία της ΔΕΠΑ.
Στα «αντισταθμιστικά» που επίσης προσφέρει η Μόσχα στην Αθήνα περιλαμβάνονται επενδύσεις που δεν έχουν ακόμη διευκρινιστεί, παροχή φθηνότερου φυσικού αερίου και άρση του εμπάργκο για τα ελληνικά αγροτικά προϊόντα.
Μπλόκο ή έξοδος;
Βασικό εμπόδιο στα σχέδια της κυβέρνησης για ενεργειακό εναγκαλισμό με τη Ρωσία, παραμένει το θεσμικό πλαίσιο της Ε.Ε. Ένας τέτοιος αγωγός είναι αδύνατο να περάσει από κράτος μέλος της Ε.Ε. όπως φάνηκε και στην περίπτωση της Βουλγαρίας. Ακόμη και το επιχείρημα ότι υπάρχει ανάλογο έργο σε λειτουργία στη Γερμανία (Nord Stream) επί της ουσίας δεν ισχύει αφού όταν κατασκευάστηκε ο συγκεκριμένος αγωγός δεν υπήρχε τρίτο ενεργειακό πακέτο (δηλαδή η νέα ενεργειακή νομοθεσία της Ε.Ε.) που απαγορεύει ρητά σε παραγωγούς από τρίτες χώρες όπως η Gazprom να έχουν ιδιόκτητους αγωγούς, χωρίς ελεύθερη πρόσβαση τρίτων. Και βέβαια όταν κατασκευάστηκε ο Nord Stream ή γίνονταν επίσημες συζητήσεις για τον αγωγό South Stream οι σχέσεις Μόσχας και Δύσης, δε βρίσκονταν στο οριακό σημείο που βρίσκονται σήμερα μετά την ουκρανική κρίση. Υπογραμμίζεται ότι πίσω από τη γραμμή απομόνωσης της ρωσικής επιθετικότητας στην Ουκρανία έχουν στοιχηθεί όλοι οι εταίροι και σύμμαχοι της χώρας.
ΠΗΓΗ.capital.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου