Στις 29 Ιουλίου αναμένεται να ξεκαθαρίσει το τοπίο γύρω από την κατάληξη της μεταβίβασης του ΔΕΣΦΑ στην αζέρικη εταιρεία Socar, καθώς εκπνέει η δίμηνη προθεσμία που έχει στη διάθεσή της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την αξιολόγηση της πιστοποίησης του ΔΕΣΦΑ ως ανεξάρτητος Διαχειριστής υπό το νέο ιδιοκτησιακό καθεστώς των Αζέρων. Την πιστοποίηση απέστειλε στην Επιτροπή η ΡΑΕ στις 29 Μαΐου και, σύμφωνα με τον κοινοτικό κανονισμό, θα πρέπει η Κομισιόν, εντός δύο μηνών, να απαντήσει εάν την εγκρίνει. Σε περίπτωση που δεν υπάρξει απάντηση, ο κανονισμός προβλέπει σιωπηρή αποδοχή της πιστοποίησης που τίθεται ως προαπαιτούμενο για την έγκριση και ολοκλήρωση της μεταβίβασης του 66% του ΔΕΣΦΑ στη Socar.
Συστάσεις
Το πιο πιθανό ενδεχόμενο, σύμφωνα με εκτιμήσεις αρμοδίων παραγόντων, είναι η Επιτροπή σε αυτήν τη φάση να υποβάλει κάποιες συστάσεις προς τη ΡΑΕ, εξέλιξη που δεν αποτελεί το χειρότερο σενάριο που είναι αυτό της απόρριψης και θα ενισχύσει τις εκτιμήσεις περί προθέσεων της Κομισιόν να εξαντλήσει τις δυνατότητες για έγκριση της συμφωνίας. Η Κομισιόν δεν έχει ούτε έναν λόγο να αποτρέψει την είσοδο της Socar στον ΔΕΣΦΑ. Ο προβληματισμός και η μέχρι τώρα καθυστερήσεις και απαιτήσεις που έχουν προβληθεί από πλευράς της συνδέονται κυρίως, όπως επιβεβαιώνουν όλες οι πλευρές, με το γεγονός ότι η Socar παρουσιάζει παρόμοια χαρακτηριστικά (καθετοποιημένη εταιρεία, παραγωγός αερίου και εμπορίας) με αυτά της ρωσικής Gazprom. Ο,τι ισχύσει για τη Socar θα αποτελέσει νομικό προηγούμενο που μπορεί να αξιοποιηθεί μελλοντικά από την Gazprom και να δυσκολέψει τα σχέδια της Ευρώπης για ενεργειακή απεξάρτηση από το ρώσικο αέριο.
Η πιστοποίηση της ΡΑΕ
Η πιστοποίηση της ΡΑΕ για τον ΔΕΣΦΑ λαμβάνει υπόψη της όλες τις προβλέψεις της κοινοτικής νομοθεσίας (τρίτο ενεργειακό πακέτο). Το σημείο που έχει «μπλοκάρει» μέχρι στιγμής την υπόθεση είναι οι προϋποθέσεις που θέτει η οδηγία 2009/73 σχετικά με τον έλεγχο δικτύων από εταιρείες τρίτων χωρών, τις οποίες η Επιτροπή συνδέει με την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρώπης. Η οδηγία ορίζει ρητά ότι «δεν θα πρέπει να επιτρέπεται σε πρόσωπα από τρίτες χώρες να ελέγχουν συστήματα μεταφοράς ή διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς παρά μόνο εφόσον συμμορφώνονται με τις προδιαγραφές περί πραγματικού διαχωρισμού που ισχύουν εντός της Κοινότητας». Ειδικά ο κλάδος του φυσικού αερίου χαρακτηρίζεται «ως ιδιαίτερης σημασίας για την Κοινότητα» και η οδηγία απαιτεί «πρόσθετες διασφαλίσεις σχετικά με τη διαφύλαξη της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού της Κοινότητας...».
Υπογραφή συμφωνίας
Στο πλαίσιο των πρόσθετων διασφαλίσεων, η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού έθεσε αρχικά θέμα υπογραφής διακρατικής συμφωνίας με το Αζερμπαϊτζάν, την οποία θα υπέγραφε ξεχωριστά κάθε κράτος-μέλος και θα την ενέκριναν τα εθνικά συμβούλια.
Η απαίτηση περιορίστηκε τελικά στην υπογραφή συμφωνίας μεταξύ Ε.Ε. και Αζερμπαϊτζάν που θα δεσμεύει τον αγοραστή ότι θα τηρήσει τους κανόνες του τρίτου ενεργειακού πακέτου. Στις πρόσθετες διασφαλίσεις εντάσσεται και η πρόταση της Επιτροπής προς τη Socar να μεταβιβάσει το 17% του ΔΕΣΦΑ σε τρίτη εταιρεία, κάτι που δεν αποδέχτηκε η αζέρικη πλευρά. Το κατά πόσο θα επιμείνει η Ε.Ε. σε πρόσθετες διασφαλίσεις και ποιες θα είναι αυτές θα φανεί από τη στάση της απέναντι στην πιστοποίηση της ΡΑΕ, αφού αυτή απαντάει σε όλα τα κρίσιμα θέματα σχετικά με την ασφάλεια του εφοδιασμού. Σε σχέση με την Ευρώπη, αναφέρει χαρακτηριστικά ότι δεν κινδυνεύει η ασφάλεια εφοδιασμού από την είσοδο της Socar στον ΔΕΣΦΑ για δύο λόγους. Ο ένας είναι ότι ο ενεργειακός εφοδιασμός της Ευρώπης εξαρτάται σε ποσοστό μεγαλύτερο του 60% από τη Ρωσία, τη Νορβηγία και την Αλγερία. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι το φυσικό αέριο από τα κοιτάσματα του Αζερμπαϊτζάν δεν αναμένεται βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα να δώσουν λύση στην ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού της Ε.Ε., διότι η δυναμικότητά τους δεν αρκεί για να μειώσει την εξάρτηση της Ε.Ε. από τρίτες χώρες, κυρίως από τη Ρωσία.
(Χρύσα Λιάγγου, Καθημερινή)
ΠΗΓΗ:energypress.gr