Οι τιμές αργού πετρελαίου έπεσαν σε χαμηλό τετραετίας νωρίτερα τις τελευταίες εβδομάδες. Μέσα σε διάστημα λιγότερο των πέντε μηνών η τιμή του Brent έπεσε από τα $115/βαρέλι κοντά στα $60/βαρέλι οδηγούμενο κατά κύριο λόγο από την πλεονάζουσα προσφορά. Προφανώς αυτή είναι μια άριστη εξέλιξη όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά για όλες τις χώρες που εισάγουν αργό. Θα προσπαθήσω να εξηγήσω γιατί οι τιμές αυτές δεν θα παγιωθούν, είναι ένα παροδικό φαινόμενο το οποίο ήδη παρουσιάζει κάποια πρώιμα σημάδια υποχώρησης.
Η πτώση οφείλεται στη συνισταμένη πίεση που δέχτηκαν οι τιμές από τα θεμελιώδη της αγοράς και την ισχυροποίηση του δολαρίου. Η αύξηση της παγκόσμια ζήτησης θα ανέλθει στα 900.000 βαρέλια/ημέρα για το 2014 σε αντίθεση με το 2013 όπου αυξήθηκε κατά 1,34 εκατομμύρια βαρέλια/ημέρα. Η αναιμική αύξηση στη ζήτηση έκανε την επίδραση της αισθητή στις αρχές του τρίτου τριμήνου, προερχόμενη κυρίως από την Ευρώπη η οποία ακόμα προσπαθεί να ανακάμψει από την κρίση. Από την πλευρά της προσφοράς το σκηνικό είναι ακόμα πιο δραματικό αφού η παγκόσμια παραγωγή εκτινάχτηκε πάνω από τα 93 εκατομμύρια βαρέλια/ημέρα τον Οκτώβριο με τη Λιβυκή παραγωγή να επανέρχεται στην αγορά προσφέροντας περί τα 900.000 βαρέλια/ημέρα και έτσι οδηγώντας την αγορά σε κατάσταση υπερπροσφοράς, αφού οι ποσότητες Αμερικάνικου σχιστολιθικού έχουν υπερκαλύψει τις χαμένες ποσότητες του OPEC τα τελευταία δυο χρόνια. Η παγκόσμια παραγωγή για το 2014 αναμένεται να σταθεί στα 91,95 εκατομμύρια βαρέλια/ημέρα κατά μέσο όρο, 1,78 εκατομμύρια βαρέλια/ημέρα πιο ψηλά σε σχέση με το 2013.
Η Αμερικάνικη FED (Κεντρική Τράπεζα) έβαλε τέλος στο πρόγραμμα ποσοτικής εξομάλυνσης τον Οκτώβριο και αναμενόμενα το δολάριο έχει ισχυροποιηθεί αισθητά. Η αντίστροφη σχέση δολαρίου και Brent (η συσχέτιση προφανώς δεν παρατηρείται στα Αμερικάνικα είδη αργού) άσκησε μεγάλες πιέσεις στην τιμή του Ευρωπαϊκού δείκτη. Η επίδραση του συναλλάγματος στο πετρέλαιο συχνά αγνοείται, αλλά οι αριθμοί δείχνουν ότι πολλές φορές έχει ισχυρότερο αντίκτυπο σε σχέση με τα θεμελιώδη. Η άποψη μου είναι ότι στην προκυμμένη βουτιά τιμών οι κινήσεις συναλλαγματικών δεικτών επηρέασαν τις τιμές πολύ πιο ενεργά από ό,τι η ζήτηση για πετρέλαιο.
Εδώ θα ήθελα να σημειώσω ότι η πετρελαϊκή αγορά δεν έχει αίσθηση του μέτρου και σε οποιοδήποτε γεγονός την επηρεάζει, πάντα δίνεται υπερβάλλουσα έμφαση, είτε αυτή σπρώχνει τις τιμές προς τα κάτω είτε προς τα πάνω.
Έτσι λοιπόν τους τελευταίους μήνες παρατηρούμε μια ταχύτατη πτώση τιμών. Οι όγκοι συναλλαγών χρηματοπιστωτικών οργάνων με θέσεις short (προσδοκία για χαμηλότερες τιμές στο μέλλον) αρχίσαν να αυξάνονται από τα τέλη Ιουνίου ωθώντας τις τιμές σε πτώση. Εδώ είναι που εισχωρεί ο παράγοντας κερδοσκοπία. Το σκηνικό φαίνεται να έχει αλλάξει τις τελευταίες βδομάδες, αφού οι θέσεις short είναι πλέον σε πτώση και δειλά δειλά αρχίζουν να αυξάνονται οι θέσει long (προσδοκία για υψηλότερες τιμές στο μέλλον). Γεγονός το οποίο όχι απλά μπορεί να υποστηρίξει τις τιμές αλλά μπορεί κάλλιστα να τις οδηγήσει στο άμεσο μέλλον.
Πέρα από το χρηματιστηριακό κομμάτι της πετρελαϊκής αγοράς πρέπει πάντα να βλέπουμε και τα θεμελιώδη της αγοράς. Για το ερχόμενο έτος η ζήτησή θα επεκταθεί κατά 1,11 εκατομμύρια βαρέλια/ημέρα, με την αύξηση να προέρχεται κατά βάση από την Κίνα και την Ινδία. Σε αντίστοιχο μήκος κύματος με την μακροοικονομική ανάκαμψη στην Ευρώπη θα πρέπει να αναμένουμε και ανάκαμψη στη ζήτηση πετρελαίου και πετρελαϊκών προϊόντων. Όσον αφορά την προσφορά, αυτή θα αυξηθεί κατά 950.000 βαρέλια/ημέρα, σχεδόν αποκλειστικά προερχόμενη απο τις ΗΠΑ. Πρέπει να αντιληφθούμε ότι η δυναμική των θεμελιωδών για το 2015 είναι αντίστροφη σε σχέση με αυτή του 2014, μαζί με αυτό λοιπόν πρέπει να αναμένουμε και υψηλότερες τιμές.
Αύξηση Προσφοράς Αύξηση Ζήτησης
2014 1,78 0,90
2015 0,95 1,11
*εκατομμύρια βαρέλια/ημέρα
Ο αντίκτυπος των χαμηλότερων τιμών έχει ήδη γίνει αισθητός από τις πετρελαϊκές αφού τα έσοδα και οι μετοχές πολλών εταιρειών παρουσιάζουν σημαντική πτώση. Ακόμα και μέσα στον OPEC παρατηρείται μια διαφορά δυναμικού μεταξύ των μελών, με τη Σαουδική Αραβία, το Κουβέιτ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα να αντέχουν στις τρέχουσες τιμές, ενώ τα υπόλοιπα μέλη ομολογουμένως να θέλουν μείωση της παραγωγής. Η εξόρυξη πετρελαίου και οι δεσμεύσεις κρατών και εταιρειών είναι πλέον πολύ δαπανηρές και $80/βαρέλι δεν φαίνεται να είναι ικανοποιητικό επίπεδο για αρκετούς παραγωγούς. Η θέση μου λοιπόν είναι ότι μέχρι το τρίτο τρίμηνο του 2015 η τιμή του πετρελαίου θα έχει ανακάμψει και θα βρίσκεται εκ νέου γύρω από τα $100/βαρέλι. Ας απολαύσουμε λοιπόν το φθηνό πετρέλαιο όσο μπορούμε γιατί επίκειται διόρθωση των τιμών.
* Ο κ. Γιώργος Μπελέρης είναι πετρελαϊκός αναλυτής στην Thomson Reuter και ενεργό μέλος του Greek Energy Forum, του συνδέσμου Ελλήνων και Κυπρίων επαγγελματιών στο χώρο της ενέργειας στο Λονδίνο. Οι απόψεις που διατυπώνονται στο άρθρο είναι προσωπικές του απόψεις.
ΠΗΓΗ.capital.gr
Το κραχ στην τιμή του πετρελαίου ανέτρεψε τη γεωπολιτική σκακιέρα. Το 2015 ξεκινά με το μεγάλο ερώτημα, ποιος θα κατορθώσει να νικήσει στον νέο πόλεμο τιμών που έχει ξεσπάσει. Ο ΟΠΕΚ; Η Ρωσία ή μήπως οι Αμερικανοί παραγωγή shale oil;
Η τιμή πετρελαίου έχει υποχωρήσει κατά 49% από την αρχή του έτους. Όσοι ευελπιστούν σε γρήγορη ανάκαμψή της, όπως τονίζουν οι αναλυτές, μάλλον θα απογοητευθούν, καθώς η παγκόσμια ζήτηση αυξάνεται με τον χαμηλότερο ρυθμό από το 2009, οι αμερικανικές επιχειρήσεις αυξάνουν την παραγωγή τους και μάλιστα με την μεγαλύτερη ταχύτητα από τη δεκαετία του '80, ενώ ξέσπασε πόλεμος τιμών και μεταξύ των κρατών-μελών του ΟΠΕΚ.
«Φθάσαμε σε ένα σημείο-σταθμό, όπου επανεξετάζουμε την αντίληψή μας για τον ΟΠΕΚ, για το ότι το επονομαζόμενο καρτέλ, τελικά, δεν καθορίζει την πορεία των τιμών», εκτιμά ο Jeff Colgan, καθηγητής στο Watson Institute for International Studies, το οποίο εξετάζει τα γεωπολιτικά δεδομένα της ενέργειας και προσθέτει: «Το μεγάλο ερωτηματικό είναι η αμερικανική αγορά fracking. Άραγε πόσο ακόμη μπορεί να αντέξει στις πιέσεις;».
Υπάρχουν, όμως, πέντε ερωτήσεις οι οποίες μπορούν – αν θεωρήσουμε ότι οι απαντήσεις είναι σίγουρες – να δώσουν μία καλύτερη εικόνα για το τι θα συμβεί στις πετρελαϊκές αγορές το 2015.
Θα κατορθώσει ο ΟΠΕΚ να διατηρήσει τη συνοχή του;
Το καρτέλ, το οποίο ελέγχει το 40% της παγκόσμιας παραγωγής, εμφανίζει σημεία φθοράς. Από τον Ιανουάριο του 2012 τα μέλη του είχαν ξεπεράσει το ημερήσιο όριο παραγωγής των 30 εκατ. δολαρίων κατά 886.000 βαρέλια, βάσει στοιχείων του Bloomberg. Ο ίδιος ο ΟΠΕΚ προχωρά σε υποβάθμιση της εκτίμησής του για την παγκόσμια κατανάλωση. Αναμένει ότι η παγκόσμια κατανάλωση θα υποχωρήσει στο χαμηλότερο επίπεδο 12 ετών και θα είναι χαμηλότερη, σε ημερήσια βάση, από αντίστοιχη παραγωγή των μελών του. Την ίδια ώρα, όμως, οι τιμές υποχωρούν σε επίπεδα που κάποια κράτη-μέλη του ΟΠΕΚ δεν μπορούν να αντέξουν, καθώς αντιμετωπίζουν προβλήματα ακόμη και σε δημοσιονομικό επίπεδο. Στον αντίποδα η Σ. Αραβία δεν έχει κανένα πρόβλημα, καθώς το κόστος παραγωγής πετρελαίου γι' αυτήν κυμαίνεται μεταξύ πέντε με έξι δολαρίων, ενώ παράλληλα διαθέτει πληθώρα συναλλαγματικών αποθεμάτων. «Ο ΟΠΕΚ αντιμετωπίζει δύσκολες στιγμές στο να διατηρήσει την ενότητα του καρτέλ», αναφέρει ο Jeffrey Rosenberg, επικεφαλής επενδύσεων της BlackRock Advisors.
Θα ασκηθούν ισχυρές πιέσεις στο αμερικανικό fracking;
Traders και αναλυτές υποστηρίζουν ότι η απόφαση της Σ. Αραβίας να αφήσει τις τιμές πετρελαίου να κατρακυλήσουν, κάτι που θα προκαλέσει τεράστια προβλήματα στους Αμερικανούς παραγωγούς, καθιστώντας το fracking ιδιαίτερα ακριβό. Παράλληλα αρκετές πετρελαϊκές εταιρείες έχουν αναβάλει τα επενδυτικά τους προγράμματα. Η αμερικανική Επιτροπή Ενέργειας φρόντισε να μειώσει τις εκτιμήσεις της για την παραγωγή, ενώ η Genscape εκτιμά ότι θα υπάρξει πολύ σφοδρό πλήγμα.
Θα ανακάμψει η παγκόσμια ζήτηση;
Η υποχώρηση της ανάπτυξης σε Ευρώπη και Ασία βοήθησε να υπάρξει πτώση της ζήτησης πετρελαίου και κατόπιν των τιμών του. Όμως οι χαμηλές τιμές μπορούν να ωθήσουν τις αγορές, σύμφωνα με Citigroup και Goldman Sachs. Η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας, αναμένει ότι η παγκόσμια κατανάλωση θα ενισχυθεί κατά 900.000 βαρέλια ημερησίως το 2015. «Η πτώση της ζήτησης οφείλεται στην χαλάρωση της κινεζικής ανάπτυξης και στην «χαμηλή πτήση» της ευρωπαϊκής οικονομίας. Δεν βλέπω να υπάρχει αντιστροφή αυτών των τάσεων και ως εκ τούτου ούτε της ζήτησης πετρελαίου», υποστηρίζει ο Tamar Essner, ενεργειακός αναλυτής στην Nasdaq.
Θα επιτρέψουν οι ΗΠΑ την αύξηση εξαγωγών πετρελαίου;
Η χαμηλή τιμή πετρελαίου επαναφέρει στο προσκήνιο την πιθανότητα οι ΗΠΑ να άρουν την απαγόρευση εξαγωγών πετρελαίου, μία απαγόρευση που ξεκίνησε να ισχύει πριν από 40 χρόνια. Οι παραγωγοί επιθυμούν πρόσβαση στις διεθνείς αγορές για να εκμεταλλευθούν τις υψηλότερες τιμές (σε σύγκριση με το αμερικανικό αργό), ενώ τα διυλιστήρια επιθυμούν να διατηρήσουν υπό έλεγχο το κόστος τους. Οι ΗΠΑ μπορούν να εξάγουν έως και 1,5 εκατ. βαρέλια πετρελαίου ημερησίως, εκτιμά η αμερικανική Υπηρεσία Ενέργειας. Η άρση της απαγόρευσης μπορεί να γίνει πραγματικότητα, με δεδομένο ότι η γερουσιαστής Lisa Murkowski του Ρεπουμπλικανικού κόμματος, η οποία κατηγορεί σφοδρά αυτήν την απαγόρευση, θα αναλάβει πρόεδρος της Επιτροπής Φυσικών Πόρων της γερουσίας.
Θα πλήξει τη διοχέτευση πετρελαίου στις αγορές η γεωπολιτική αστάθεια;
Τον Ιούνιο με την κλιμάκωση της βίας στην Ουκρανία και την επέλαση του ISIS λίγο έξω από τη Βαγδάτη, η τιμή του πετρελαίου έφθασε στα 114 δολάρια το βαρέλι. Σήμερα, στα 60 δολάρια, το πετρέλαιο απειλεί να οδηγήσει σε εκτροχιασμό ορισμένες ούτως ή άλλως μη σταθερές χώρες. Η Βενεζουέλα μάχεται με τον πληθωρισμό και τη φυγή κεφαλαίων, εμφανίζει αδυναμία αποπληρωμής του χρέους της και οι επενδυτές φοβούνται ότι θα χρεοκοπήσει. Η παραγωγή της Λιβύης τετραπλασιάστηκε αρχικώς, αλλά μετά την κλιμάκωση των συγκρούσεων υποχώρησε κατά 32% τον Νοέμβριο. Η παραγωγή του Ιράκ βρίσκεται σε υψηλό 13 ετών, αλλά ταυτόχρονα η χώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με την προέλαση του ISIS. Από την πλευρά του το Ιράν, εάν τελικώς πεισθεί να περιορίσει το πυρηνικό του πρόγραμμα και να λάβει ως αντάλλαγμα την άρση κυρώσεων από τη Δύση, υποστηρίζει ότι μπορεί να διπλασιάσει την παραγωγή του στα 4,8 εκατ. βαρέλια ημερησίως.
ΠΗΓΗ:newmoney.gr
Η εξέλιξη είναι ενδεικτική της αρνητικής επίπτωσης του κλίματος αβεβαιότητας στο οποίο έχει εισέλθει η χώρα στην οικονομία και ανησυχεί την αγορά.
Οι προσδοκίες για περαιτέρω ενίσχυση της ζήτησης από τη σημαντική κάμψη των τιμών δεν επαληθεύθηκαν. Σύμφωνα με ανεπίσημα στοιχεία της αγοράς, η ζήτηση για πετρέλαιο θέρμανσης τον Δεκέμβριο είναι χαμηλότερη κατά 40-45% σε σχέση με πέρυσι, όταν το δίμηνο Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου ήταν αυξημένη κατά 70% σε σχέση με το αντίστοιχο δίμηνο πέρυσι και ειδικά τον Οκτώβριο αυξημένη κατά 110%.
Και εάν αυτή η υποχώρηση στο πετρέλαιο θέρμανσης μπορεί να αποδοθεί σε μεγάλο βαθμό στις ήπιες καιρικές συνθήκες. Η ζήτηση στις βενζίνες από το -5,6% τον Ιούνιο είχε σταθεροποιηθεί τους τελευταίους μήνες στο -2% και τον Δεκέμβριο επέστρεψε στο -6 % με -7%.
Ακόμη πιο εντυπωσιακή είναι η αναστροφή στο πετρέλαιο κίνησης, η ζήτηση του οποίου συνδέεται άμεσα με την οικονομική δραστηριότητα. Από τον θετικό ρυθμό αύξησης που σημείωσε καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς ως αποτέλεσμα και της επανεκκίνησης των δημοσίων έργων που τους τελευταίους μήνες κινήθηκε στο 8%, τον Δεκέμβριο βρίσκεται στο μηδέν, με την αγορά να διατηρεί έντονες ενδείξεις για πέρασμα σε αρνητικό πρόσημο.
ΠΗΓΗ: defencenet.gr
