Στο στόχαστρο της Ρωσίας, με όχημα την κρατική εταιρεία Gazprom, βρίσκεται η ελληνική ενεργειακή αγορά, καθώς οι αποκρατικοποιήσεις δίνουν την ευκαιρία πιθανής εισόδου τόσο στο φυσικό αέριο όσο και στο πετρέλαιο.
Ήδη η Gazprom έχει εκδηλώσει το ενδιαφέρον της για την απόκτηση της ΔΕΠΑ, ενώ πρόκειται να συμμετάσχει και στη διαδικασία πλήρους ιδιωτικοποίησης των Ελληνικών Πετρελαίων (ΕΛΠΕ). Σύμφωνα μάλιστα με αξιόπιστες πληροφορίες του energypress, οι Ρώσοι βρίσκονται σε συνεννόηση με τον Όμιλο Λάτση, καθώς ο τελευταίος, κατέχοντας το 41% και το management των ΕΛΠΕ, έχει κομβικό ρόλο στην επιλογή του έτερου «συνιδιοκτήτη» ο οποίος θα αγοράσει τo 35,5% που θα βγάλει προς πώληση το Ταμείο Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου. Οι ίδιες πληροφορίες λένε ότι στους όρους του διαγωνισμού θα περιλαμβάνεται η κατοχύρωση «συνδιοίκησης» για το νέο αγοραστή. Ότι δηλαδή θα έχει τα ίδια δικαιώματα που έχει σήμερα ο Όμιλος Λάτση.
Το ενδιαφέρον της Gazprom για την εξαγορά ποσοστού των Ελληνικών Πετρελαίων επιβεβαίωσε την Παρασκευή ο διευθύνων σύμβουλος της Gazprom Neft (ο πετρελαϊκός βραχίονας του ρωσικού ομίλου) κ. Alexander Dyukov.
Με την έγκριση Λάτση
Όπως είναι γνωστό, το ΤΑΙΠΕΔ εντός του πρώτου εξαμήνου του 2012 θα δρομολογήσει τις διαδικασίες για την προκήρυξη πώλησης του 35,5% που διαθέτει το Ελληνικό Δημόσιο στα ΕΛΠΕ με στόχο ως το τέλος του έτους να έχει ανακηρυχθεί ο νικητής του διαγωνισμού. Ασφαλείς πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Σπύρος Λάτσης δεν θα διεκδικήσει για λογαριασμό του το ποσοστό του Δημοσίου, παρότι η Paneuropean Holdings έχει δικαίωμα πρώτης προτίμησης με βάση την αρχική συμφωνία με το Ελληνικό Δημόσιο.
Αντίθετα, ο Όμιλος Λάτση διεκδικεί ουσιαστικά να καθορίσει (ή πάντως να δώσει την έγκριση) την επιλογή του νέου αγοραστή. Βασικός λόγος για τον οποίο ευνοείται η έλευση των Ρώσων, είναι η εξασφάλιση πετρελαίων με πίστωση, καθώς οι δυσκολίες εφοδιασμού που αντιμετωπίζει σήμερα το εγχώριο διυλιστικό σύστημα (οι Ιρανοί έκλεισαν και αυτοί τις στρόφιγγες) δεν αναμένεται να αρθούν σύντομα. Όπως δηλαδή συμβαίνει και με το αέριο, οι Ρώσοι θα είναι σε αυτή την περίπτωση οι βασικοί προμηθευτές της χώρας και σε πετρέλαιο.
Παρά τα περί του αντιθέτου φημολογούμενα, πάντως, ο Όμιλος Λάτση δεν προτίθεται να πουλήσει και το δικό του ποσοστό, και πάντως όχι σε αυτή την συγκυρία. Κάτι τέτοιο άλλωστε θα ήταν ασύμφορο με τις σημερινές αποτιμήσεις, ενώ με την έναρξη της επένδυσης στην Ελευσίνα τα λειτουργικά κέρδη των ΕΛΠΕ αναμένεται να «απογειωθούν».
Ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα των δύο διαγωνισμών, είναι σαφές πλέον ότι οι Ρώσοι βλέπουν στρατηγικά τη συμμετοχή τους στην ελληνική ενεργειακή αγορά γεγονός που εκτιμάται ότι σχετίζεται με τις ευρύτερες επιδιώξεις τους στην περιοχή, ενώ δεν πρέπει να αγνοείται ο ρόλος των ανακαλύψεων φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο (Ισραήλ και Κύπρος).
Συγχώνευση ΔΕΠΑ - Προμηθέας
Όσον αφορά τον τομέα του φυσικού αερίου, απόφαση της Gazprom είναι, εάν κερδίσει το διαγωνισμό της ΔΕΠΑ να την συγχωνεύσει με την Promitheas Gaz, την κοινή εταιρεία που έχουν στην Ελλάδα με τον Όμιλο Κοπελούζου. Εάν δεν αποκτήσει τη ΔΕΠΑ, η Gazprom θα δραστηριοποιηθεί στην εμπορία αερίου στην Ελλάδα μέσω της Promitheas Gaz.
Ούτως ή άλλως, το ρωσικό αέριο αποτελεί καταλυτικό παράγοντα για την αποτίμηση της ίδιας της ΔΕΠΑ. Και τούτο διότι η προμήθεια αερίου για τη ΔΕΠΑ στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στη σύμβαση που έχει με τη Gazprom, η οποία ωστόσο λήγει το 2016. Παρά τις προσπάθειες της ελληνικής πλευράς οι Ρώσοι δεν έχουν ακόμα ανανεώσει το συμβόλαιο, ενώ μετά το 2016, τα δικαιώματα πώλησης Ρωσικού αερίου στη χώρα μας τα έχει η εταιρεία Promitheas Gaz.
Δηλαδή η ΔΕΠΑ ή θα περάσει στους Ρώσους ή θα έχει ανταγωνιστή στην ελληνική αγορά την ίδια την Gazprom (μέσω του Προμηθέα). Οι εναλλακτικές δυνατότητες που έχουν οι Ρώσοι, αντικατοπτρίζονται πιθανόν στα όσα δήλωσε ο αντιπρόεδρος της Gazprom κ. Αλεξάντρ Μεντβιέντεφ, επισημαίνοντας ότι "καταθέσαμε προκαταρκτική αίτηση για τη ΔΕΠΑ και ελπίζουμε ότι θα περάσουμε την πιστοποίηση. Η τιμή, που θα προτείνουμε θα είναι απολύτως ρεαλιστική, δεν πρόκειται να πλειοδοτήσουμε".
Γεωπολιτικές αντιθέσεις
Πρέπει τέλος να σημειωθεί ότι το ενδιαφέρον των Ρώσων βρίσκεται στον αντίποδα των επιδιώξεων, τόσο των ΗΠΑ όσο και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για τη δημιουργία εναλλακτικών πηγών προμήθειας και «δρόμων μεταφοράς» πετρελαίου και φυσικού αερίου. Το γεγονός αυτό αλλά και οι ευρύτερες γεωπολιτικές επιδιώξεις που συναντώνται στην περιοχή, αναμένεται να παίξουν το δικό τους ρόλο στην εξέλιξη των πραγμάτων.
