Γράφει ο Δημήτρης Μάρδας
Αναπληρωτής καθηγητής Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΘ
Δισεκατομμύρια ευρώ χάνονται από φόρους (ΦΠΑ, φόρους επί των πετρελαιοειδών και φόρους εισοδήματος) λόγω του εκτεταμένου λαθρεμπορίου καυσίμων στη χώρα μας.
Καθώς δεν γίνονται εκτεταμένες συλλήψεις οδηγών βυτιοφόρων, καπετάνιων πλοίων και εμπόρων οι οποίοι ασχολούνται με τα παράνομα διακινούμενα καύσιμα, δεν μπορεί να εκτιμηθεί το μέγεθος του λαθρεμπορίου των συγκεκριμένων προϊόντων.
Παρόλα αυτά μπορούμε να έχουμε εμμέσως, μια σχετικά ακριβή εικόνα τμήματος του φαινομένου, με τη βοήθεια των στατιστικών του διεθνούς εμπορίου του ΟΗΕ.
Η παρουσίαση που έπεται επικεντρώνει την προσοχή της μόνο στις βενζίνες-ντίζελ και εξετάζει τη ροή του εμπορίου ανάμεσα στην Ελλάδα και τους βόρειους γείτονές της, όπως και την Τουρκία.
Πιο συγκεκριμένα, όλα τα κράτη δηλώνουν στις σχετικές υπηρεσίες του ΟΗΕ αναλυτικά στοιχεία για το εμπόριό τους με τον υπόλοιπο κόσμο. Οπότε για τη διακίνηση του ιδίου προϊόντος ανάμεσα σε δύο χώρες έχουμε δύο πηγές: Τις δηλώσεις της χώρας εξαγωγής και τις αντίστοιχες δηλώσεις της χώρας εισαγωγής.
Όταν λοιπόν η Ελλάδα, δηλώνει στον ΟΗΕ ότι εξάγει βενζίνες στη FYROM, τότε εύλογα όλοι περιμένουμε να δούμε ένα όμοιο ποσό (ή ποσότητα) ως δηλωθείσα εισαγωγή και εκ μέρους των αρχών της γειτονικής χώρας.
Απορίας άξιον είναι όμως πώς, παραδείγματος χάρη, το 2009, δηλώθηκε ότι έφυγαν από την Ελλάδα προς τα Σκόπια βενζίνες-ντίζελ αξίας περίπου 134,5 εκατ. δολαρίων (222,9 χιλ. τόνων)ενώ τα Σκόπια δήλωσαν ότι εκεί έφθασαν μόλις τα 10,0 εκατ. δολάρια (12,3 χιλ. τόνοι). Τα καύσιμα έχασαν το δρόμο τους, θα έλεγε κάποιος…
Ενδεικτικά και όχι εξαντλητικά εκτίθενται κάποια σενάρια που απαντούν στο ζήτημα αυτό:
1 Ο Ελληνας οδηγός του βυτιοφόρου βενζινών δηλώνει το προς εξαγωγή ποσό στα σύνορα και, κατόπιν, αντί να βρεθεί στα απέναντι φυλάκια της γειτονικής χώρας, κάνει μια στροφή 180ο και επιστρέφει στη βάση του στην Ελλάδα με ένα φορτίο που δήθεν εξήχθη. Αρχέγονη προσέγγιση?
2 Ενα απλό επιβατικό αυτοκίνητο σταματά στα σύνορα, δηλώνει το φορτίο των καυσίμων που δήθεν εξάγεται και αφού ο οδηγός κεράσει έναν καφέ (ολίγον ακριβό, φυσικά) στις εκεί εποπτικές αρχές, επιστρέφει στο σπίτι του.
3 Το βυτιοφόρο δηλώνει στα ελληνικά σύνορα την αξία των καυσίμων προς εξαγωγή που αντιστοιχούν σε ένα πλήρες φορτίο, ενώ μεταφέρει τη μισή ποσότητα, η οποία δηλώνεται ακολούθως στο απέναντι φυλάκιο. (Συνήθης πολιτική των διπλών τιμολογίων κυρίως στο διακοινοτικό εμπόριο).
4 Το βυτιοφόρο δηλώνει την αξία των καυσίμων προς εξαγωγή που πράγματι φέρει και κατόπιν ο οδηγός κατευθύνεται στο γειτονικό τελωνείο. Στο ενδιάμεσο το βυτιοφόρο… εξαφανίζεται, όπως εξαφανίζονται διάφορα πλοία στο τρίγωνο των Βερμούδων και ουδείς ενδιαφέρεται για το συμβάν!
Πρώτο συμπέρασμα: Δηλώνουμε ότι εξάγουμε σε πολλές περιπτώσεις, πολλαπλάσιες ποσότητες από ό,τι δηλώνουν οι πελάτες μας ότι εισάγουν. Ετσι η διαφορά που στην ουσία δεν εξάγεται, κάπου «χάνεται» στην ελληνική αγορά χωρίς παραστατικά ή οτιδήποτε άλλο.
Από τις ίδιες στατιστικές προκύπτει και ένα άλλο ενδιαφέρον θέμα με όμοια αποτελέσματα. Πιο συγκεκριμένα, δηλώσαμε το 2010 ότι εξάγαμε στην Τουρκία 116 εκατ. δολάρια βενζίνες ενώ οι τουρκικές αρχές δήλωσαν ότι εισήγαγαν 573 εκατ. δολάρια βενζίνες από εμάς!
Δεύτερο συμπέρασμα: Ο Ελληνας επιχειρηματίας δηλώνει στα δικά μας σύνορα ότι εξάγει με τα βυτιοφόρα του ένα άλλο παράγωγο του πετρελαίου (π.χ. τολουένη, ξυλένη, ΒΤΧ) ή οτιδήποτε άλλο προϊόν σε υγρή όμως μορφή (? νερό του Καματερού), ενώ στα τουρκικά σύνορα δηλώνει ότι εισάγει τις βενζίνες που πράγματι μεταφέρει.
Eτσι ξεφορτώνεται τα χωρίς παραστατικά καύσιμα που διαθέτει στη χώρα μας και τα οποία δεν προωθεί στην εδώ αγορά, όταν αισθάνεται ότι τείνει να διαβεί το Ρουβίκωνα! Η ροή αυτή του εμπορίου καυσίμων εξυπηρετεί επίσης και τους Τούρκους λαθρεμπόρους, που καλύπτουν έτσι τα δικά τους εσωτερικά ελλείμματα με «μαύρες» βενζίνες. Για πολλούς, η δεύτερη εκδοχή είναι και η κυρίαρχη στη συγκεκριμένη μορφή του λαθρεμπορίου καυσίμων.
Τα στοιχεία απο τις συναλλαγές με ΠΓΔΜ, Βουλγαρία, Αλβανια και Τουρκία
Το κόλπο με τις εξαγωγές σε τέσσερις γειτονικές χώρες
Ως προς το εμπόριο βενζινών – ντίζελ της Ελλάδας από το 2001 έως το 2010:
Με τη FYROM, δηλώνουμε πολλαπλάσιες εξαγωγές από ό,τι οι ίδιοι δηλώνουν ως εισαγωγές από εμάς. Επίσης, εντύπωση παρουσιάζει το γεγονός ότι ενώ εμείς δηλώσαμε 55,8 εκατ. δολάρια εξαγωγές το 2010, αυτοί δήλωσαν μηδενικές εισαγωγές. Αν δεν είναι ακριβή τα στοιχεία των εισαγωγών του 2010, λόγω παραλείψεων των αρχών της γειτονικής χώρας, τότε ενδεχομένως κάποια καθαρίστρια σκούπισε κατ” επανάληψη τα σχετικά παραστατικά που έπεσαν κατά λάθος στο πάτωμα του φυλακίου, απέναντι εκείνου των Ευζώνων!
Ως προς τη Βουλγαρία, από το 2001-2009 οι δηλωθείσες εξαγωγές από εμάς ήταν -πλην ενός έτους- υψηλότερες από ό,τι οι δηλωθείσες εισαγωγές από αυτούς. Μόνο το 2006 και το 2010 καταγράφηκε η αντίθετη εξέλιξη. Στο πλαίσιο του ενδοκοινοτικού εμπορίου, τη διακίνηση κάθε προϊόντος συνοδεύει το έντυπο VIS, που συμπληρώνει τόσο ο εξαγωγέας όσο και ο εισαγωγέας μία φορά το μήνα και στέλλεται στις Βρυξέλλες με ηλεκτρονικό τρόπο, εκ των υστέρων, όμως! Οταν, μετά τις προβλεπόμενες διασταυρώσεις, οι δηλωθείσες αξίες στα δύο VIS δεν συμφωνούν τότε κινητοποιούνται οι σχετικοί ελεγκτικοί μηχανισμοί. Αν, όμως, συμφωνούν οι αξίες των δύο εντύπων των δύο χωρών στο εμπόριο των βενζινών, πώς ερμηνεύεται πάλι η όποια απόκλιση διαπιστώνεται από τις στατιστικές του διεθνούς εμπορίου του ΟΗΕ;
Ως προς την Τουρκία, εκεί παρουσιάζεται η ακόλουθη ενδιαφέρουσα εξέλιξη. Ενώ κατά τα έτη 2000-2006 οι δηλωθείσες εξαγωγές από την πλευρά της Ελλάδας ήταν περίπου διπλάσιες από τις εκεί δηλωθείσες εισαγωγές, μετά το 2007 παρατηρείται το αντίστροφο φαινόμενο, κάτι που το ερμηνεύσαμε προηγουμένως. Η έξαρση των εισαγωγών καυσίμων στην Τουρκία δικαιολογείται και από τον υψηλό ρυθμό ανάπτυξής της μετά το 2008. Η διαχρονική εξέλιξη του φαινομένου μάς οδηγεί σε ένα άλλο συμπέρασμα: Oι Τούρκοι αποδεικνύονται οι καλύτεροι μαθητές μας!
Η Αλβανία δίνει μία όμοια της Τουρκίας εικόνα μετά το 2002.
Μια προτεινόμενη λύση: Να δοθεί ένα γενναίο πριμ στα μέλη του ΣΔΟΕ που θα συλλαμβάνουν κάθε λαθραία ποσότητα. Το πριμ αυτό ως ποσοστό των διοικητικών προστίμων που επιβάλλονται στα λαθραία καύσιμα, δεν θα επιβαρύνει τον προϋπολογισμό. Αν εφαρμοστεί αυτή η πολιτική ενδεχομένως να εκπλαγούμε από τις δεκάδες παράνομες δεξαμενές και βυτιοφόρα που όλως τυχαίως θα ανακαλυφθούν.
ΗΜΕΡΗΣΙΑ
ΠΗΓΗ:hellasforce.com
Την τελευταία φορά που η υπερβολική προσφορά προκάλεσε καθίζηση στις τιμές του πετρελαίου, χρειάστηκαν σχεδόν 5 χρόνια για να 'ρθει η ανάκαμψη.
Στο γράφημα του Bloomberg φαίνεται πώς ο δείκτης WTI έχασε 69% από τα 31,82 δολ. το βαρέλι τον Νοέμβριο του 1985 στα 9,75 δολάρια τον Απρίλιο του 1986, όταν η Σαουδική Αραβία, κουρασμένη από τις συνεχείς μειώσεις στην παραγωγή που έκανε για να στηρίξει τις τιμές, αποφάσισε να κατακλύσει την αγορά. Οι τιμές δεν ανέκαμψαν μέχρι το 1990.
Εάν δεν είχαν χάσει την ψυχραιμία τους οι Σαουδάραβες τότε, δεν θα είχε γίνει η 'έκρηξη' της παραγωγής σχιστολιθικού πετρελαίου και η παραγωγή της Β. Θάλασσας θα ήταν πολύ χαμηλότερη, γιατί και οι επενδύσεις θα ήταν λιγότερες, λένε οι αναλυτές. Οι επενδύσεις ήταν και αυτές που εκτόξευσαν την τιμή στα 95,77 δολ. το 2011 και όλο το 2013.
ΠΗΓΗ:newmoney.gr
Η γαλλική Total ανακοίνωσε χθες ότι τα περιθώρια των ευρωπαϊκών διϋλιστηρίων υποχώρησαν στα 3,74 δολάρια ανά βαρέλι κατά το δ’ τρίμηνο από τα 4,07 δολάρια στο γ’ τρίμηνο.
Παρόλα αυτά, το περιθώριο κατά το δ’ τρίμηνο ήταν πολύ βελτιωμένο σε ετήσια βάση, καθώς στην αντίστοιχη περσινή περίοδο βρισκόταν μόλις στο 1,37 δολάρια. Επίσης, η Total ανέφερε ότι η μέση τιμή για το πετρέλαιο Brent στο δ’ τρίμηνο ήταν 76,60 δολάρια ανά βαρέλι, από τα 101,9 δολάρια του γ’ τριμήνου.
Ως γνωστόν, τα ευρωπαϊκά διϋλιστήρια υποφέρουν τα τελευταία χρόνια από την υπερπροσφορά και την ασθενή ζήτηση, αλλά η πτώση της τιμής του πετρελαίου εκτιμάται ότι θα δώσει ώθηση στην κατανάλωση των προϊόντων τους.
ΠΗΓΗ:energypress.gr
Τι ήθελε και τον μελέταγε η υποψήφια βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Ραχήλ Μακρή. Την επομένη κιόλας ημέρα, δύο ελληνικές τράπεζες υπό το βάρος της μείωσης των τραπεζικών καταθέσεων, της βύθισης του ευρώ έναντι του ελβετικού φράγκου αλλά και της αναγκαιότητας να υπάρχουν …λεφτά ώστε να απορροφηθούν τα έντοκα γραμμάτια του ελληνικού δημοσίου, κατέθεσαν ήδη αίτημα στην Τράπεζα της Ελλάδας για άμεση ενίσχυση της ρευστότητάς τους.
Όχι, η Τ.τ.Ε δεν θα αρχίσει να τυπώνει χρήμα. Αυτό που έχει να κάνει, και επειδή το ποσό είναι μεγάλο –το fpress.grμετέδωσε νωρίτερα τις πληροφορίες ότι πρόκειται για ποσό της τάξεως των πέντε δισεκατομμυρίων ευρώ- είναι να διαβιβάσει το αίτημα στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα η οποία, στην επόμενη συνεδρίαση του διοικητικού της συμβουλίου θα αποφασίσει αν θα δώσει το πράσινο φως ή όχι. Με το δεδομένο ότι βρισκόμαστε σε προεκλογική περίοδο και ότι ο ELA(Emergency Liquidity Assistance) έχει γίνει …καραμέλα στο στόμα υποψηφίων βουλευτών και κομματικών εκπροσώπων παρουσιάζουμε το …manualτου ELA όπως έχει συνταχθεί από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα
Τα πιστωτικά ιδρύματα στη ζώνη του ευρώ έχουν τη δυνατότητα να λαμβάνουν χρηματοδότηση από τις κεντρικές τράπεζες όχι μόνο μέσω της διενέργειας πράξεων νομισματικής πολιτικής αλλά, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, και μέσω της παροχής έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα (Emergency Liquidity Assistance - ELA).
Ως έκτακτη ενίσχυση σε ρευστότητα νοείται η παροχή εκ μέρους εθνικής κεντρικής τράπεζας (ΕθνΚΤ)του Ευρωσυστήματος:
(α) χρήματος κεντρικής τράπεζας ή/και
(β) κάθε άλλης μορφής στήριξης η οποία ενδέχεται να επιφέρει αύξηση του χρήματος κεντρικής τράπεζας προς φερέγγυο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα, ή προς όμιλο φερέγγυων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, που αντιμετωπίζει προσωρινά προβλήματα ρευστότητας, χωρίς ωστόσο η ενέργεια αυτή να εντάσσεται στο πλαίσιο άσκησης της ενιαίας νομισματικής πολιτικής.
Η έκτακτη ενίσχυση σε ρευστότητα παρέχεται με ευθύνη της ενδιαφερόμενης ΕθνΚΤ (στην προκειμένη περίπτωση με ευθύνη της Τράπεζας της Ελλάδας). «Αυτό σημαίνει ότι η εν λόγω ΕθνΚΤ αναλαμβάνει το κόστος και τους κινδύνους που ενδέχεται να προκύψουν από την παροχή έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα» αναφέρει κείμενο της ΕΚΤ.
Βάσει του άρθρου 14.4 του Καταστατικού του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (Καταστατικό του ΕΣΚΤ) ανατίθεται στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ η αρμοδιότητα περιστολής των πράξεων παροχής έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα, εφόσον το Διοικητικό Συμβούλιο αποφανθεί ότι οι εν λόγω πράξεις παρακωλύουν τους στόχους και τα καθήκοντα του Ευρωσυστήματος. Στην περίπτωση αυτή το Διοικητικό Συμβούλιο αποφασίζει με πλειοψηφία δύο τρίτων των ψήφων. Προκειμένου να είναι σε θέση να αξιολογήσει ορθώς κατά πόσον τίθεται θέμα παρακώλυσης, το Διοικητικό Συμβούλιο πρέπει να ενημερώνεται εγκαίρως για τη διενέργεια τέτοιων πράξεων.
Οι σχετικές διαδικασίες θεσπίστηκαν το 1999 και έκτοτε αναθεωρούνται ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Τα βασικά χαρακτηριστικά τους εκτίθενται συνοπτικά παρακάτω:
Κατά κανόνα, οι ΕθνΚΤ παρέχουν στην ΕΚΤ λεπτομερή στοιχεία για κάθε πράξη έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα, το αργότερο εντός δύο εργάσιμων ημερών από την εκτέλεση της εν λόγω πράξης. Τα στοιχεία αυτά πρέπει να περιλαμβάνουν τουλάχιστον τα εξής:
1. τον αντισυμβαλλόμενο προς τον οποίο χορηγήθηκε ή πρόκειται να χορηγηθεί έκτακτη ενίσχυση σε ρευστότητα·
2. την ημερομηνία αξίας και την ημερομηνία λήξης της έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα που χορηγήθηκε ή που πρόκειται να χορηγηθεί·
3. το ποσό της έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα που χορηγήθηκε ή που πρόκειται να χορηγηθεί·
4. το νόμισμα στο οποίο χορηγήθηκε ή πρόκειται να χορηγηθεί έκτακτη ενίσχυση σε ρευστότητα·
5. τις εξασφαλίσεις/εγγυήσεις έναντι των οποίων χορηγήθηκε ή πρόκειται να χορηγηθεί έκτακτη ενίσχυση σε ρευστότητα, συμπεριλαμβανομένων της αποτίμησης των παρεχόμενων εξασφαλίσεων και τυχόν περικοπών αποτίμησης που εφαρμόζονται σε αυτές, και, όπου κρίνεται σκόπιμο, λεπτομερή στοιχεία σχετικά με τις παρεχόμενες εγγυήσεις και τους όρους τυχόν συμβατικών διασφαλίσεων·
6. το επιτόκιο που θα καταβληθεί από τον αντισυμβαλλόμενο επί του ποσού της έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα που χορηγήθηκε ή που πρόκειται να χορηγηθεί·
7. τους ειδικούς λόγους για τους οποίους χορηγήθηκε ή πρόκειται να χορηγηθεί έκτακτη ενίσχυση σε ρευστότητα (π.χ. κάλυψη διαφορών αποτίμησης, εκροές καταθέσεων κ.λπ.)·
8. τη βραχυμεσοπρόθεσμη αξιολόγηση εκ μέρους του φορέα προληπτικής εποπτείας σχετικά με την κατάσταση ρευστότητας και τον βαθμό φερεγγυότητας του πιστωτικού ιδρύματος που λαμβάνει την έκτακτη ενίσχυση σε ρευστότητα, συμπεριλαμβανομένων των κριτηρίων που χρησιμοποιήθηκαν προκειμένου να εξαχθούν θετικά συμπεράσματα όσον αφορά τη φερεγγυότητά του· και
9. όπου κρίνεται σκόπιμο, μια αξιολόγηση των διασυνοριακών προεκτάσεων ή/και των πιθανών συστημικών επιδράσεων της κατάστασης που επέβαλε/επιβάλλει την παροχή έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα.
Οι παρεχόμενες πληροφορίες πρέπει να ενημερώνονται σε καθημερινή βάση, σε περίπτωση μεταβολής τους σε σχέση με την προηγούμενη ημέρα. Επιπλέον, σε συγκεκριμένες περιπτώσεις και εφόσον κρίνεται σκόπιμο, το Διοικητικό Συμβούλιο μπορεί να αποφασίσει να ζητήσει πρόσθετες πληροφορίες από την αντίστοιχη ΕθνΚΤ ή να διευρύνει τις απαιτήσεις υποβολής πληροφοριών/στοιχείων ή/και να τις καταστήσει πιο αυστηρές.
Τα όρια
Σε περίπτωση που το συνολικό ποσό των σχεδιαζόμενων πράξεων παροχής έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα προς συγκεκριμένο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα ή προς συγκεκριμένο όμιλο χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων υπερβαίνει το όριο των 500 εκατ. ευρώ, η ενδιαφερόμενη ΕθνΚΤ οφείλει να ενημερώσει σχετικώς την ΕΚΤ το νωρίτερο δυνατόν πριν από την παροχή της αιτούμενης ενίσχυσης.
Σε περίπτωση που το συνολικό ποσό των σχεδιαζόμενων πράξεων έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα προς συγκεκριμένο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα ή προς συγκεκριμένο όμιλο χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων υπερβαίνει το όριο των 2 δισεκ. ευρώ, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ θα εξετάζει κατά πόσον η διενέργεια των εν λόγω πράξεων θέτει κίνδυνο παρακώλυσης των στόχων και των καθηκόντων του Ευρωσυστήματος.
Κατόπιν σχετικού αιτήματος της ενδιαφερόμενης ΕθνΚΤ, το Διοικητικό Συμβούλιο δύναται να αποφασίσει να θεσπίσει όριο και να μην προβάλει αντιρρήσεις για τις σχεδιαζόμενες πράξεις έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα το ποσό των οποίων δεν υπερβαίνει το εν λόγω όριο και οι οποίες διενεργούνται εντός προκαθορισμένου σύντομου χρονικού διαστήματος. Το εν λόγω όριο δύναται επίσης να αφορά αρκετά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ή/και αρκετούς ομίλους χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων ταυτόχρονα.
Τουλάχιστον τρεις εργάσιμες ημέρες πριν από τη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου κατά την οποία πρόκειται να εξεταστεί το εν λόγω αίτημα, η ΕθνΚΤ θα παρέχει:
· όλες τις εκ των προτέρων διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τα στοιχεία που αναφέρονται στα σημεία 1 έως 9 ανωτέρω, υπό τις προϋποθέσεις που αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Σε περίπτωση που το όριο αφορά αρκετά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ή/και αρκετούς ομίλους χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων ταυτόχρονα, οι πληροφορίες θα πρέπει να παρέχονται ανά τράπεζα· και μια προβολή που καλύπτει, κατ’ αρχήν, τη χρονική περίοδο έως την επόμενη προγραμματισμένη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου και αφορά το χρηματοδοτικό κενό κάθε τράπεζας που πρόκειται να λάβει έκτακτη ενίσχυση σε ρευστότητα, η οποία καταρτίζεται βάσει δύο σεναρίων, ήτοι το αναμενόμενο σενάριο και το σενάριο προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων.
Σκοπός των διαδικασιών αυτών είναι να διασφαλιστεί επαρκώς η άσκηση των λειτουργιών του Διοικητικού Συμβουλίου δυνάμει του άρθρου 14.4 του Καταστατικού του ΕΣΚΤ όσον αφορά την παροχή έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα προς μεμονωμένα πιστωτικά ιδρύματα. Οι διαδικασίες είναι δεσμευτικές για όλες τις ΕθνΚΤ και η αποτελεσματικότητά τους εξετάζεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
ΠΗΓΗ:fpress.gr
Η Διεθνής Επιτροπή Ενέργειας προβλέπει "εξισορρόπηση" στις τιμές του μαύρου χρυσού, από το δεύτερο εξάμηνο του έτους. Συμπληρώνει όμως, πως μέχρι τότε "κανείς δεν ξέρει που είναι ο πάτος".
ΙΕΑ: Ανάκαμψη στις τιμές πετρελαίου το β΄εξάμηνο - Κανείς δεν ξέρει που είναι ο πάτος
Ανάκαμψη των τιμών του πετρελαίου ενδεχομένως από το δεύτερο εξάμηνο του έτους προβλέπει η Διεθνής Επιτροπή Ενέργειας. Η τιμή του μαύρου χρυσού έχει υποχωρήσει κατά περίπου 60% και τελεί υπό διαπραγμάτευση κάτω από τα 50 δολ. ανά βαρέλι.
Η ΙΕΑ, στη μηνιαία έκθεσή της, εκτιμά πως το πρώτο εξάμηνο του έτους τα αποθέματα πετρελαίου θα συνεχίσουν να αυξάνονται κυρίως λόγω της σχιστολιθικής παραγωγής στις ΗΠΑ, αλλά και επειδή ο ΟΠΕΚ - και κυρίως η Σαουδική Αραβία - επέλεξε να μην μειώσει την παραγωγή του. Εκτιμά ωστόσο, ότι τελικά οι χαμηλές τιμές πετρελαίου, θα δώσουν ώθηση στη ζήτηση.
«Κανείς δεν μπορεί να μαντέψει με ακρίβεια πόσο χαμηλά είναι ο πάτος της αγοράς. Το sell off όμως έχει αντίκτυπο» αναφέρει η ΙΕΑ και συμπληρώνει: «Η ανάκαμψη των τιμών – απουσία κάποιας σημαντικής αναταραχής – μπορεί να μην είναι άμεση, αλλά αυξάνονται οι ενδείξεις ότι το κύμα θα γυρίσει». «Η εξισορρόπηση μπορεί να ξεκινήσει το δεύτερο εξάμηνο του έτους» καταλήγει η ΙΕΑ.
ΠΗΓΗ:euro2day.gr
Το μέγιστο ύψος του προστίμου θα είναι 13,7 δισ. δολάρια, όπως προκύπτει από την απόφαση που ανακοίνωσε την Πέμπτη αμερικανικό περιφερειακό δικαστήριο.
Σύμφωνα με αυτή την απόφαση, η διαρροή υπολογίζεται στα 3,2 εκατ. βαρέλια. Η αμερικανική κυβέρνηση υποστηρίζει ότι ανέρχεται σε 4,2 εκατ. βαρέλια, ενώ η BP σε 2,45 εκατ. βαρέλια.
Η αμερικανική νομοθεσία (Clean Water Act), προβλέπει ότι η αποζημίωση που πρέπει να καταβληθεί για κάθε βαρέλι είναι έως 4.300 δολάρια.
Το ύψος του προστίμου εξαρτάται και από τις ενέργειες που έκανε ή δεν έκανε η BP για τον περιορισμό της περιβαλλοντικής καταστροφής.
Ενδεχομένως, το τελικό ύψος της αποζημίωσης να διαμορφωθεί κάτω από τα 10 δισ. δολάρια. Ακόμα και αν είναι το ποσό, πρόκειται για το υψηλότερο που έχει καταβληθεί στο πλαίσιο της αντιρυπαντικής νομοθεσίας των ΗΠΑ.
Συνολικά, η BP έχει σχηματίσει προβλέψεις 43 δισ. δολαρίων, προκειμένου να καλύψει το πρόστιμο, καθώς και τις διεκδικήσεις ιδιωτών, εταιρειών και πολιτειακών κυβερνήσεων.
ΠΗΓΗ:energia.gr
Καθημερινές ιστορίες στο λαθρεμπόριο των καυσίμων με το πρόσχημα της εξαγωγής:
- Ο έλληνας οδηγός του βυτιοφόρου βενζινών δηλώνει το προς εξαγωγήν ποσό στα σύνορα και κατόπιν, αντί να βρεθεί στα απέναντι φυλάκια της γειτονικής χώρας, κάνει μια στροφή 180 μοιρών και επιστρέφει στη βάση του στην Ελλάδα με ένα φορτίο που δήθεν εξήχθη.
- Ενα απλό επιβατικό αυτοκίνητο σταματά στα σύνορα, σφραγίζει τα τιμολόγια του εικονικού φορτίου των καυσίμων που δήθεν εξάγονται και αφού ο οδηγός κεράσει έναν καφέ (ολίγον ακριβό φυσικά) στις εκεί εποπτικές αρχές επιστρέφει στο σπίτι του.
- Το βυτιοφόρο δηλώνει στα ελληνικά σύνορα την αξία των καυσίμων προς εξαγωγή που αντιστοιχούν σε ένα πλήρες φορτίο, ενώ μεταφέρει τη μισή ποσότητα, η οποία δηλώνεται ακολούθως στο απέναντι φυλάκιο (συνήθης πολιτική των διπλών τιμολογίων στο διακοινοτικό εμπόριο κυρίως).
- Το βυτιοφόρο δηλώνει την αξία των καυσίμων προς εξαγωγή που πράγματι φέρει και κατόπιν ο οδηγός κατευθύνεται στο γειτονικό τελωνείο. Στο ενδιάμεσο το βυτιοφόρο... εξαφανίζεται, όπως εξαφανίζονται διάφορα πλοία στο τρίγωνο των Βερμούδων και ουδείς ενδιαφέρεται για το συμβάν!
- Βέβαια δεν πρέπει να υποβαθμίζεται και η μεταφορά καυσίμων transit από την Ελλάδα προς άλλες χώρες (π.χ., Μαυροβούνιο) που ερμηνεύει μέρος μιας τέτοιας διαφοράς. Πράγματι μια μεταφορά transit καυσίμων προς το Μαυροβούνιο δηλώνεται σε εμάς ως «εξαγωγή» ενώ στη FYROM δηλώνεται ως «transit» και όχι ως εισαγωγή. Η μεγάλη όμως διαφορά στα δύο υπό εξέταση νούμερα τόσο σε αξία όσο και σε ποσότητα δεν μπορεί να ερμηνευθεί επαρκώς μόνο από τις ποσότητες transit.
Δεν πρόκειται για χρονικό απομνημονευμάτων συνταξιούχου λαθρεμπόρου αλλά για διαπιστώσεις μελέτης που έκανε ο καθηγητής κ. Δημήτρης Μαρδάς για λογαριασμό του Ινστιτούτου Μικρών Επιχειρήσεων (ΙΜΕ) της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδος (ΓΣΕΒΕΕ) σε συνεργασία με την Πανελλήνια Ομοσπονδία Πρατηριούχων Εμπόρων Καυσίμων (ΠΟΠΕΚ).
Οπως αναφέρει ο κ. Μάρδας στη μελέτη «Νοθεία και λαθρεμπόριο καυσίμων. Μέτρα πολιτικής», οι λαθρέμποροι δηλώνουν ότι εξάγουν σε πολλές περιπτώσεις πολλαπλάσιες ποσότητες από ό,τι δηλώνουν οι πελάτες τους ότι εισάγουν. «Ετσι η διαφορά που στην ουσία δεν εξάγεται κάπου "χάνεται" στην ελληνική αγορά χωρίς παραστατικά ή οτιδήποτε άλλο» σημειώνει. Και παράλληλα «ο έλληνας επιχειρηματίας δηλώνει στα δικά μας σύνορα ότι εξάγει με τα βυτιοφόρα του ένα άλλο παράγωγο του πετρελαίου (π.χ., τολουένη, ξυλένη, ΒΤΧ) ή οποιοδήποτε άλλο προϊόν, σε υγρή όμως μορφή, ενώ στα τουρκικά σύνορα δηλώνει ότι εισάγει τις βενζίνες που πράγματι μεταφέρει. Ετσι ξεφορτώνεται τα χωρίς παραστατικά καύσιμα που διαθέτει στη χώρα μας και τα οποία δεν προωθεί στην εδώ αγορά». Η ροή αυτή του εμπορίου καυσίμων εξυπηρετεί επίσης και τους τούρκους λαθρεμπόρους, που καλύπτουν έτσι τα δικά τους εσωτερικά ελλείμματα με «μαύρες» βενζίνες. Για πολλούς η δεύτερη εκδοχή είναι και η κυρίαρχη στη συγκεκριμένη μορφή του λαθρεμπορίου καυσίμων.
Βαλκάνια
Τα στοιχεία που αφορούν τις εμπορικές συναλλαγές καυσίμων (βενζίνη και ντίζελ) μεταξύ της Ελλάδας και των γειτονικών χωρών από το 2011 ως και το 2013 είναι αποκαλυπτικά.
Ετσι με τη FYROM δηλώνουμε πολλαπλάσιες εξαγωγές από ό,τι οι ίδιοι δηλώνουν ως εισαγωγές από εμάς. Παρά το γεγονός ότι στην πρώτη έκδοση της μελέτης κάποια στοιχεία του έτους 2010 δεν ήταν πλήρη, λόγω ευθύνης της FYROM, τα νέα στοιχεία που δίνονται εδώ δεν αλλάζουν ούτε στο ελάχιστο τα συμπεράσματα που διατυπώθηκαν τότε και τα οποία εξακολουθούν να ισχύουν.
Ως προς τη Βουλγαρία από το 2001 ως το 2009 οι δηλωθείσες εξαγωγές από εμάς ήταν - πλην ενός έτους - υψηλότερες από ό,τι οι δηλωθείσες εισαγωγές από αυτούς. Μόνο το 2006 και το 2010 καταγράφηκε η αντίθετη εξέλιξη. Στο πλαίσιο του ενδοκοινοτικού εμπορίου, τη διακίνηση κάθε προϊόντος συνοδεύει το έντυπο VIΕS που συμπληρώνει τόσο ο εξαγωγέας όσο και ο εισαγωγέας μία φορά τον μήνα και στέλλεται στις Βρυξέλλες με ηλεκτρονικό τρόπο, εκ των υστέρων όμως! Οταν μετά τις προβλεπόμενες διασταυρώσεις οι δηλωθείσες αξίες στα δύο VIΕS δεν συμφωνούν, τότε κινητοποιούνται οι σχετικοί ελεγκτικοί μηχανισμοί. Αν όμως συμφωνούν οι αξίες των δύο εντύπων των δύο χωρών στο εμπόριο των βενζινών, πώς ερμηνεύεται πάλι η όποια απόκλιση διαπιστώνεται από τις στατιστικές του διεθνούς εμπορίου του ΟΗΕ;
Ως προς την Τουρκία εκεί παρουσιάζεται η ακόλουθη ενδιαφέρουσα εξέλιξη. Ενώ κατά τα έτη 2000-2006 οι δηλωθείσες εξαγωγές από την πλευρά της Ελλάδας ήταν περίπου διπλάσιες από τις εκεί δηλωθείσες εισαγωγές, μετά το 2007 παρατηρείται το αντίστροφο φαινόμενο, κάτι που ερμηνεύσαμε προηγουμένως. Η έξαρση των εισαγωγών καυσίμων στην Τουρκία δικαιολογείται και από τον υψηλό ρυθμό ανάπτυξής της μετά το 2008. Η διαχρονική εξέλιξη του φαινομένου μάς οδηγεί σε ένα άλλο συμπέρασμα: οι Τούρκοι αποδεικνύονται οι καλύτεροι μαθητές μας, τονίζει ο κ. Μάρδας.
Προτείνεται λοιπόν «να δοθεί ένα γενναίο πριμ στα μέλη του ΣΔΟΕ ή οποιουδήποτε ελεγκτικού μηχανισμού που θα συλλαμβάνουν κάθε λαθραία ποσότητα. Το πριμ αυτό ως ποσοστό των διοικητικών προστίμων που επιβάλλονται στα λαθραία καύσιμα δεν θα επιβαρύνει τον προϋπολογισμό. Αν εφαρμοστεί αυτή η πολιτική, ενδεχομένως να εκπλαγούμε από τις δεκάδες παράνομες δεξαμενές και βυτιοφόρα που όλως τυχαίως θα ανακαλυφθούν» επισημαίνει χαρακτηριστικά.
Το κύκλωμα της νοθείας των καυσίμων στην εσωτερική αγορά έχει τις δικές του ιδιαιτερότητες. Σύμφωνα με έρευνα του ΕΜΠ του 2007, στην Αττική διατίθεται νοθευμένη βενζίνη από το 5,2% των πρατηρίων που ελέγχθηκαν. Ειδικά όμως στη σούπερ αμόλυβδη (100 οκτανίων) το ποσοστό νοθείας ανέρχεται κοντά στο 10%. Υψηλότερο είναι το ποσοστό της νοθείας στο πετρέλαιο και συγκεκριμένα η έρευνα το προσδιορίζει στο 10,3% για το Λεκανοπέδιο Αττικής. Η νοθεία βενζίνης και ντίζελ στην επαρχία βρίσκεται σε ποσοστά αρκετά πολλαπλάσια σε σχέση με την Αθήνα, ίσως κοντά στο 20%, σύμφωνα με την ίδια έρευνα.
Πώς νοθεύονται τα υγρά καύσιμα
Οι τρόποι νόθευσης των υγρών καυσίμων είναι οι ακόλουθοι:
- Απλή αμόλυβδη 95 οκτανίων: Νοθεύεται με προσθήκη άλλων χημικών ουσιών, όπως τολουόλιο ή αλκοόλες. Είναι το πιο επικίνδυνο είδος νοθείας. Το τολουόλιο μπορεί να προκαλέσει πολύ σημαντικές ζημιές καθώς είναι διαβρωτικό και αποσυνθέτει όλα τα ελαστομερή του κινητήρα, όπως τσιμούχες, φλάντζες, σωληνάκια κ.τ.λ.
- Σούπερ LRP: Η συνήθης νοθεία είναι η προσθήκη απλής αμόλυβδης βενζίνης στη σούπερ. Η χρήση απλής αμόλυβδης από αυτοκίνητα παλιάς τεχνολογίας φθείρει σταδιακά τα έδρανα των βαλβίδων του κινητήρα και οδηγεί τελικά στη σοβαρή φθορά του ίδιου του μπλοκ του κινητήρα. Λόγω της μικρής κατανάλωσης της εν λόγω βενζίνης και της μικρής διαφοράς τιμής από την αμόλυβδη 95 οκτανίων, η νοθεία αυτής της μορφής υποστηρίζεται από τους βενζινοπώλες ότι δεν αποφέρει μεγάλα κέρδη εδώ.
- Σούπερ αμόλυβδη 100 οκτανίων: Συνήθως νοθεύεται με απλή αμόλυβδη βενζίνη. Σε αυτοκίνητα που απαιτούν υψηλό αριθμό οκτανίων η χρήση απλής αμόλυβδης μειώνει σημαντικά την απόδοση, αυξάνει τα επικίνδυνα καυσαέρια και τις επικαθήσεις στον κινητήρα με αποτέλεσμα την πρόωρη φθορά του.
- Ντίζελ κίνησης: Νοθεύεται με diesel θέρμανσης ή diesel ναυτιλίας και σπανιότερα με white spirit. Η νοθεία με diesel θέρμανσης ή ναυτιλίας μπορεί να επιφέρει φθορές στους σύγχρονους κινητήρες που είναι σχεδιασμένοι να λειτουργούν με πετρέλαιο καλής ποιότητας. Το πρόβλημα είναι πολύ πιο έντονο όταν γίνεται νοθεία με πετρέλαιο ναυτιλίας.
Ολα αυτά γίνονται είτε στους χώρους αποθήκευσης ή μεταφοράς είτε στα πρατήρια υγρών καυσίμων.
Προτάσεις
Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Πρατηριούχων Εμπόρων Καυσίμων (ΠΟΠΕΚ) προτείνει, μεταξύ των άλλων, την εφαρμογή εγκατάστασης ηλεκτρονικού συστήματος ελέγχου εισροών - εκροών όγκου καυσίμων σε όλα τα στάδια διακίνησης, συνεχείς εντατικούς ελέγχους στα πρατήρια για τον εντοπισμό μηχανισμών καταδολίευσης των αντλιών (τσιπ που ενεργοποιούνται κατά βούληση) και για ελλειμματικές παραδόσεις στους καταναλωτές (Ν. 3908/2011) και ηλεκτρονικό έλεγχο παρακολούθησης με GPS ή οποιοδήποτε άλλο πρόσφορο μέσο της διαδρομής των μέσων μεταφοράς (βυτιοφόρων, τρένων) καυσίμων προς την εσωτερική αγορά ή την εξαγωγή ως τον τελικό προορισμό.
Επίσης προτείνει τη διασταύρωση των στοιχείων ηλεκτρονικού ελέγχου της διαδρομής των μέσων μεταφοράς με την ημερομηνία και την ώρα εξόδου των καυσίμων εξαγωγής από τα αρμόδια τελωνεία της χώρας. Τον ηλεκτρονικό έλεγχο του σημείου φόρτωσης της διαδρομής του μέσου μεταφοράς και του σημείου παράδοσης των ναυτιλιακών καυσίμων παράλληλα με τη διασταύρωση των τελωνειακών συνοδευτικών εγγράφων. Και την κατάργηση και το κλείσιμο όλων των πρατηρίων αφορολογήτων καυσίμων της ΚΑΕ ΑΕ που βρίσκονται στα χερσαία σύνορα της χώρας.
Σύμφωνα με τη μελέτη, προτείνεται ακόμη ένα μέρος του διοικητικού προστίμου να δίνεται στην ομάδα των ατόμων που θα εμπλακεί και θα ανακαλύπτει τη νοθεία ή το λαθρεμπόριο. Οι υπάλληλοι που θα εμπλακούν σε αυτή την υπόθεση της λαθρεμπορίας/νοθείας καυσίμων θα έχουν μόνο αυτοί το δικαίωμα επιλογής του τόπου μετάθεσής τους. Τέλος, η εμπλοκή τους στο λαθρεμπόριο καυσίμων και οι επιτυχίες τους θα τους δίνουν ένα προβάδισμα για την εξέλιξή τους στις υπηρεσίες όπου βρίσκονται.
Eπιβολή αδιαπραγμάτευτων προστίμων και αυστηρών κυρώσεων σε εμπόρους, μεγάλους καταναλωτές, πρατηριούχους και μεταφορείς. Η είσπραξη προστίμων να γίνεται άμεσα, χωρίς τη δυνατότητα διαπραγμάτευσης με οποιαδήποτε αρχή με σκοπό τη μείωσή τους.
Ως κακούργημα - είτε η νοθεία είτε το λαθρεμπόριο - οι κατηγορούμενοι θα αντιμετωπίζουν ελάφρυνση των προβλεπόμενων ποινών (ελάχιστος χρόνος κάθειρξης 5 έτη) μόνο αν δεχθούν να συνεργαστούν με τις διωκτικές αρχές, διαδικασία που θα οδηγήσει σε πολλαπλά οφέλη λόγω της εξάρθρωσης ενός παράνομου κυκλώματος. Επίσης το αδίκημα θα εντάσσεται στις διατάξεις «περί μαύρου χρήματος».
Στις πληρωμές από εξαγωγές να ελέγχεται η χρηματική ροή που οφείλεται στις εξαγωγές καυσίμων, η οποία πρέπει να διαπιστώνεται ταμειακά και να είναι ίση με την αξία του τιμολογίου. Στις περιπτώσεις πολλών «επισφαλών απαιτήσεων» λόγω εξαγωγής καυσίμων θα γίνεται έρευνα μέσω των «ωριμάνσεων των υπολοίπων των πελατών» ανά τρίμηνο.
Επίσης να γίνεται έλεγχος των καυσίμων των αυτοκινήτων ταξί. Στην περίπτωση που διαπιστώνεται η ύπαρξη υψηλής ποσότητας θείου, γεγονός που προδίδει το ακατάλληλο καύσιμο (ναυτιλίας), τότε το ταξί θα κατάσχεται στην ακόλουθη περίπτωση: α) αν δεν συνεργαστεί ο οδηγός/ιδιοκτήτης ταξί έτσι ώστε να προσδιορισθεί ο πρατηριούχος ή η πηγή γενικά της τροφοδοσίας και β) αν αποδειχθεί συνενοχή. Στην περίπτωση συνενοχής, πλην του διοικητικού προστίμου, θα θεωρείται και αυτή η πράξη κακούργημα.
Στο επόμενο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης (ΚΠΣ) 2014-2021 να ενταχθούν οι δράσεις με θέμα την αγορά του απαραίτητου τεχνολογικού εξοπλισμού - τουλάχιστον για τις δημόσιους οργανισμούς - που θα χρησιμοποιηθεί για την εποπτεία του όλου συστήματος. Επίσης μπορεί να ενταχθεί στο νέο ΚΠΣ και η συγχρηματοδότηση με σκοπό την αγορά μέρους του εξοπλισμού όλων των φορέων που εντάσσονται στην προμήθεια - διακίνηση -αποθήκευση των καυσίμων κατά τα πρότυπα του προγράμματος «Δικτυωθείτε».
(του Δημήτρη Χαροντάκη, το Βήμα, 16/1/2015)
ΠΗΓΗ:energypress.gr
