Από το energia.gr
Μία σειρά από διαδοχικά γεγονότα τις τελευταίες δύο εβδομάδες γύρω από Τουρκία και τις επιδιώξεις της στον ενεργειακό τομέα και όχι μόνο δεν αφήνουν σχεδόν καμία αμφιβολία για το νέο παιχνίδι που στήνει η Τουρκική κυβέρνηση υπό την καθοδήγηση του Προέδρου Ταγίπ Ερντογάν με απώτερο στόχο την ανάδειξη της Τουρκίας ως του βασικού ενεργειακού κόμβου της ΝΑ Ευρώπης αλλά και της εγγύς Μέσης Ανατολής. Μια μικρή επίδειξη του κομβικού ρόλου της Τουρκίας στα ενεργειακά πράγματα της περιοχής που διαπιστώσαμε την περασμένη εβδομάδα όταν παρά τα σοβαρά προβλήματα της ασφάλειας που αντιμετωπίζει η γείτονα πραγματοποιήθηκε με κάθε επισημότητα, στην Κων/πολη η σύνοδος του World Energy Council που συγκέντρωσε πάνω από 5,000 συνέδρους και εκθέτες. Με σειρά επίσημων και μη συναντήσεων με την συμμετοχή τόσο..
των χωρών του OPEC όσο και της Ρωσίας, Καζακστάν, Αζερμπαϊτζάν και άλλων σημαντικών παραγωγών να πραγματοποιούνται στους χώρους του συνεδρίου.
Η καθοριστικής σημασίας υπογραφή συμφωνίας την περασμένη εβδομάδα με την Ρωσία για την κατασκευή του Turkish Stream (βλέπε το άρθρο μας «Η απόφαση για την κατασκευή του Turkish Stream στέλνει ηχηρό μήνυμα στη Δύση και αλλάζει τα ενεργειακά δεδομένα της ΝΑ Ευρώπης» στο Energia. gr στις 12 Οκτωβρίου),η προσέγγιση με το Ιράν και η εκκόλαψη μίας συμφωνίας για διέλευση Ιρανικού αερίου μέσω Τουρκίας με προορισμό την Ευρώπη αλλά και οι προχωρημένες επαφές με την κυβέρνηση του Ισραήλ για μεταφορά αερίου από το τεράστιο κοίτασμα του Λεβιάθαν προς την Τουρκία, συνθέτουν το νέο σκηνικό που τώρα διαμορφώνεται. Σύμφωνα με τις νέες συντεταγμένες η Τουρκία πλέον θα διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην διαχείριση και επαναπροώθηση σημαντικών ποσοτήτων φυσικού αερίου προς τις γύρω χώρες, ικανοποιώντας ένα μακροπρόθεσμο στόχο της.
Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι ταυτόχρονα προχωρά η κατασκευή του τεράστιου αγωγού TANAP, χωρητικότητας σχεδόν 32 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων, που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν, μέσω Γεωργίας προς την Τουρκία ενώ θα καταλήγει στα Ελληνο-Τουρκικά σύνορα στον Έβρο για να ενωθεί με τον TAP, που ως γνωστό θα μεταφέρει 10 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα προς Ευρωπαϊκούς προορισμούς. Παράλληλα αναμένεται να διπλασιασθεί η ροή Ιρακινού πετρελαίου από το Κουρδιστάν που μέσω αγωγού που διασχίζει τη ΝΑ Τουρκία καταλήγει στο λιμένα Τσεϊχάν και από εκεί εξάγεται στις διεθνείς αγορές, μαζί με το Αζερικό πετρέλαιο που επίσης καταλήγει στο Τσεϊχάν μέσω του αγωγού BTC.
Τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου
Ως γνωστό τα τελευταία επτά με οκτώ χρόνια έχουν ανακαλυφθεί σημαντικές ποσότητες φυσικού αερίου στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου με πιο γνωστά τα κοιτάσματα Λεβιάθαν και Ταμάρ στο Ισραήλ, την Αφροδίτη στη Κύπρο και το Zohr στην Αίγυπτο. Οι εκτιμώμενες εμπορικά εκμεταλλεύσιμες ποσότητες από αυτά τα κοιτάσματα φθάνουν τα 1873 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ενώ η Γεωλογική Υπηρεσία των ΗΠΑ υπολογίζει ότι εν όψει νέων ανακαλύψεων το νούμερο αυτό μπορεί άνετα να φθάσει τα 10 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. Οι εκτιμήσεις αυτές είναι άκρως ενθαρρυντικές σε ότι αφορά στην αξιοποίηση του τεράστιου αυτού πλούτου- για σύγκριση να αναφέρουμε ότι τα συνολικά αποθέματα φυσικού αερίου τη Κασπίας δεν ξεπερνούν τα 2.0 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα- και τον ρόλο που μπορεί να παίξει για την ενεργειακή τροφοδοσία της Ευρώπης.
Όμως παρά την πληθώρα συναντήσεων μεταξύ των πολιτικών ηγεσιών των εμπλεκόμενων κρατών (βλέπε Αίγυπτος, Κάιρο, Ισραήλ, Ελλάδα) τα τελευταία χρόνια δεν έχει ακόμη προκύψει ένα ενιαίο σχέδιο εκμετάλλευση και εξαγωγής του αερίου. Έτσι το Ισραήλ έχει προχωρήσει στην παραγωγή από το κοίτασμα Ταμάρ για κάλυψη εγχώριων αναγκών αλλά συγχρόνως προωθεί εξαγωγές προς Ιορδανία, ενώ η Αίγυπτος αποσκοπεί και αυτή στην κάλυψη των διαρκώς αυξανόμενων της εγχώριων αναγκών από την εκμετάλλευση του γιγαντιαίου κοιτάσματος Zohr αλλά και άλλων συγγενών με αυτό γεωλογικών σχηματισμών. Τα δε σχέδια για αξιοποίηση των ανενεργών υπαρχόντων μονάδων υγροποίησης αερίου στην Αίγυπτο (στο Idku και Damietta) έχουν προς το παρόν παγώσει λόγω έλλειψης επαρκών ποσοτήτων αλλά και της πλημμυρίδας LNG στην παγκόσμια αγορά.
Τουρκικές Ενστάσεις
Συνακόλουθο των ανωτέρω σημαντικών εξελίξεων είναι ότι το project για την κατασκευή του αγωγού East Med που έχει σχεδιασθεί για να μεταφέρει αέριο από το τρίγωνο Leviathan- Αφροδίτη- Zohr, δέχεται πλέον έντονη αμφισβήτηση τόσο από πλευράς Ισραήλ- Αιγύπτου όσο και από Ευρωπαϊκούς κύκλους και τις εμπλεκόμενες εταιρείες οι οποίες εν όψει υπερπροσφοράς αερίου σε παγκόσμιο επίπεδο αλλά και της στασιμότητας στην ζήτηση της Ευρώπη, δείχνουν απρόθυμες να δεσμευτούν για την απορρόφηση συγκεκριμένων ποσοτήτων από την Ανατολική Μεσόγειο. Όμως το σχέδιο του East Med βάλλεται πλέον ανοικτά και από την Τουρκία η οποία όπως δημοσίευσε το Energia. gr στις 12/10 αμφισβητεί πλήρως την υφαλοκρηπίδα Ελλάδας- Κύπρου. Ειδικότερα, η Άγκυρα, με επιστολή στα Ηνωμένα Έθνη, η οποία δημοσιεύτηκε και ως επίσημο έγγραφο των Ηνωμένων Εθνών στις 30 Σεπτεμβρίου (Α/71/421) ,δηλώνει ότι έχει «απαράγραπτα» δικαιώματα στην υφαλοκρηπίδα δυτικά των ακτών της Κύπρου, έξω από τα στενά όρια των χωρικών υδάτων της.
Η επιστολή της Τουρκίας αφορά σε μια περιοχή που όχι μόνο επικαλύπτει ένα σημαντικό τμήμα της κυπριακής ΑΟΖ και Οικοπέδων για τα οποία ήδη υπάρχει διαδικασία διεθνούς διαγωνισμού, αλλά «εξαφανίζει» και την ελληνική υφαλοκρηπίδα στην περιοχή βάσει της επήρειας που έχουν όχι μόνο το Καστελόριζο και η Στρογγύλη, αλλά και η Ρόδος, η Κάρπαθος και η Ανατολική Κρήτη.
Όπως σημειώνουν διπλωματικοί παρατηρητές η αμφισβήτηση της Ελληνικής και Κυπριακής υφαλοκρηπίδας από την Τουρκία δεν αποσκοπεί απλά να εμποδίσει μελλοντικές έρευνες υδρογονανθράκων αλλά προετοιμάζει το έδαφος για μία συνολική ανατροπή των μέχρι τώρα σχεδιασμών ώστε η Ελλάδα- Κύπρος να μην μπορούν, χωρίς την άδεια την Τουρκία, να ποντίσουν ηλεκτρικά καλώδια ή αγωγούς αερίου. Βάσει των τελευταίων κινήσεων της Άγκυρας για ενίσχυση του ρόλου της Τουρκίας ως ενεργειακού διαμετακομιστικού κέντρου, όπως αναφέραμε στις αρχές του άρθρου μας, καθίσταται σαφές ότι θα υπάρξει σφοδρή αντίδραση σε πολιτικό και διπλωματικό επίπεδο εάν Ελλάδα και Κύπρος θελήσουν να προχωρήσουν με την υλοποίηση του αγωγού East Med. Καθότι η ύπαρξη ενός τέτοιου άξονα μεταφοράς ενέργειας δυνητικά αποδυναμώνει τον ρόλο της Τουρκίας η οποία, σε συνεργασία με την Ρωσία, μέσω της προώθησης του Turkish Stream, αποβλέπει σε μία μονοπωλιακή εκμετάλλευση των ενεργειακών ροών δια μέσου αλλά και πέριξ των εδαφών της.
Εναρμόνιση πολιτικής Άγκυρας- Μόσχας στο ενεργειακό
Τέλος, θα πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι η αρνητική τοποθέτηση της Τουρκίας για την δημιουργία ενός ενεργειακού διαδρόμου από τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου, μέσω της ανάπτυξης του East Med, συμβαδίζει απόλυτα με τον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό της Ρωσίας για διαφύλαξη του μεριδίου της στην Ευρωπαϊκή αγορά. Τώρα με την κατασκευή του Turkish Stream, και αύριο με την επέκταση του προς δυσμάς, μέσω Ελλάδας, υπάρχει πλήρης εναρμόνιση του πολιτικού σχεδιασμού των δύο χωρών. Έτσι που τα όποια πιθανά μελλοντικά οφέλη εισπράξει η Ελλάδα από την επέκταση του Turkish Stream και την κατασκευή του interconnector μεταξύ Ελλάδας- Ιταλίας, του IGI (όπου υπάρχει σύμπραξη Gazprom, Edison και ΔΕΠΑ) θα ελαχιστοποιηθούν από την μη υλοποίηση του East Med και την ενδυνάμωση, πέρα από κάθε πρόβλεψη, της γεωστρατηγικής θέσης της Τουρκίας. Με άλλα λόγια η κατασκευή του Turkish Stream αποδεικνύεται ως μία κίνηση ρουά-ματ, για Τουρκία και Ρωσία, στην γεωπολιτική σκακιέρα της ΝΑ Ευρώπης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου