Καταλογισμός ευθυνών για το δυστύχημα στα ΕΛ.ΠΕ.

Από το efsyn.gr
Ευθύνες στην εταιρεία «Ελληνικά Πετρέλαια» (ΕΛ.ΠΕ.) επιρρίπτει, σύμφωνα με πληροφορίες της «Εφ.Συν.», το πόρισμα του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ) για το θανατηφόρο εργατικό ατύχημα που στοίχισε τη ζωή σε 4 εργαζόμενους και προκάλεσε τον τραυματισμό άλλων 2, στο διυλιστήριο της εταιρείας στον Ασπρόπυργο στις 8/5/2015.

Στο πόρισμα διαπιστώνονται σοβαρές παραβάσεις της νομοθεσίας από την εταιρεία, παντελής απουσία συντονισμού μεταξύ των αρμόδιων τμημάτων και μη τήρηση των εσωτερικών κανονισμών.

Υπενθυμίζεται ότι..
το δυστύχημα συνέβη κατά τη διάρκεια γενικής συντήρησης του διυλιστηρίου (shut down), οπότε και διακόπηκε η λειτουργία του, προκειμένου να γίνουν εκτεταμένες επισκευές στις εγκαταστάσεις του.

Στο πλαίσιο των εργασιών αυτών, η υπερεργολαβική εταιρεία «ΜΑΛΛΙΟΝΤΑ ΑΤΕ», μια από τις δεκάδες εργολαβικές και υπερεργολαβικές εταιρείες που δραστηριοποιούνταν στον χώρο του διυλιστηρίου, πραγματοποιούσε αντικατάσταση βανών σε δίκτυο σωληνώσεων στη μονάδα παραγωγής U-3300.

Κατά την αντικατάσταση μιας βάνας υπήρξε ανεξέλεγκτη διαρροή καυσίμου από έναν αγωγό και ακολούθησε η εκδήλωση μεγάλης έκτασης πυρκαγιάς, από την οποία έχασαν τη ζωή τους οι 4 εργαζόμενοι.

Οπως διαπιστώνεται στο πόρισμα του ΣΕΠΕ, αυτό που προκάλεσε το τραγικό δυστύχημα ήταν το καύσιμο που είχε παραμείνει μέσα στον αγωγό. Οπως αποδείχθηκε, ο αγωγός δεν είχε αδειάσει σε όλο το μήκος του, όπως θα έπρεπε να είχε συμβεί κατά τη διάρκεια των εργασιών που είχαν προηγηθεί, παρά μόνο σε ένα τμήμα κοντά στη βάνα.

Εξάλλου, όπως προκύπτει από το πόρισμα του ΣΕΠΕ, δεν τηρήθηκαν οι προβλεπόμενες διαδικασίες για την ασφαλή εκτέλεση των εργασιών και πολλές ενέργειες έγιναν στην κυριολεξία στο… πόδι. Είναι χαρακτηριστικό ότι η απόφαση για την αντικατάσταση της επίμαχης βάνας λήφθηκε από τους υπεύθυνους του Τμήματος Μετατροπής μόλις 4-5 ημέρες πριν από την ημέρα του δυστυχήματος, καθώς δεν περιλαμβανόταν στον αρχικό προγραμματισμό συντήρησης.

Το δίκτυο αγωγών

Για κάποιους λόγους -που μόνο η διοίκηση των ΕΛ.ΠΕ. γνωρίζει- η εκτέλεση όλων των απαιτούμενων εργασιών έγινε αποκλειστικά από το Τμήμα Μετατροπής, παρόλο που, σύμφωνα με τον σχετικό κανονισμό του διυλιστηρίου για εργασίες σε χώρους που γειτνιάζουν με χώρους ευθύνης άλλων τμημάτων, η άδεια εργασίας εκδίδεται από κοινού και συνυπογράφεται από τους αρμόδιους των συνυπεύθυνων τμημάτων. Στην περίπτωση του δυστυχήματος αυτά δεν τηρήθηκαν και η άδεια εκδόθηκε μόνο από το Τμήμα Μετατροπής.

Στην πράξη, στο Τμήμα Μονάδων Μετατροπής ανήκουν οι μονάδες παραγωγής του διυλιστηρίου, λόγος για τον οποίο είχε την ευθύνη για τις εργασίες που αφορούσαν το τμήμα του αγωγού από την επίμαχη βάνα προς το εσωτερικό της μονάδας παραγωγής U-3300.

Ωστόσο, η ευθύνη για το τμήμα από τη βάνα και μετά έως τη δεξαμενή, από το οποίο οδηγείται το καύσιμο που παράγεται, ανήκει στο Τμήμα Διακίνησης, καθώς σε αυτό εμπίπτει η διαχείριση του δικτύου αγωγών μεταφοράς καυσίμων και των αποθηκευτικών δεξαμενών του διυλιστηρίου.

Κι όμως, παρ’ όλη την συνυπευθυνότητα που απαιτούνταν μεταξύ των δύο αυτών τμημάτων, δεδομένου ότι ο χώρος του δυστυχήματος βρισκόταν στα όρια ευθύνης των Τμημάτων Μετατροπής και Διακίνησης, η ενημέρωση για την αντικατάσταση της βάνας είχε γίνει μόνο προφορικά, την πρώτη φορά μεταξύ δύο στελεχών τους (4-5 ημέρες πριν) στον διάδρομο (!) κάποιων γραφείων και μια δεύτερη φορά μεταξύ δύο στελεχών του Τμήματος Διακίνησης το απόγευμα της παραμονής του δυστυχήματος, κατά τη διάρκεια του καθημερινού meeting.

Ετσι, κανένας άλλος από το Τμήμα Διακίνησης δεν γνώριζε γι’ αυτή την εργασία, λόγος για τον οποίο δεν είχε πραγματοποιηθεί καμία ενέργεια από το συγκεκριμένο Τμήμα, όπως η αποστράγγιση και ο καθαρισμός του αγωγού και το κλείσιμο της βάνας στην είσοδο της δεξαμενής, κάτι το οποίο απαιτήθηκε τελικά για την κατάσβεση της πυρκαγιάς που εκδηλώθηκε.

Αντιθέτως, εκτός από την απόφαση για την αντικατάσταση της βάνας, όλες οι απαιτούμενες ενέργειες, από την ανάθεση της εργασίας σε εργολάβο μέχρι την προετοιμασία του χώρου, τον καθαρισμό του αγωγού και την έκδοση άδειας εργασιών, έγιναν αποκλειστικά από το Τμήμα Μετατροπής.

Αλλά και η άδεια εκτέλεσης εργασιών, σύμφωνα με το πόρισμα του ΣΕΠΕ, παρουσίαζε πολλά κενά, καθώς σε αυτήν δεν προσδιορίζονταν με ακρίβεια οι εργασίες που είχε προγραμματιστεί να εκτελεστούν, ούτε και σε ποιο τμήμα του εξοπλισμού θα γίνονταν, όπως προβλέπει η σχετική νομοθεσία.

Ετσι, αν και είχε εκδοθεί λίστα για μια σειρά εργασιών στον εξοπλισμό της μονάδας U-3300, δεν υπήρξε σε αυτήν ουδεμία σαφής αναφορά για την ώρα έναρξης της κάθε εργασίας, για τον χώρο όπου επρόκειτο να εκτελεστούν αυτές και για το είδος του εξοπλισμού.

Τα μέτρα ασφαλείας


Κατ’ ανάλογο τρόπο, είχαν εκδοθεί ταυτόχρονα αρκετές άδειες εργασίας για τα συνεργεία της εργολαβικής εταιρείας «ΜΑΛΛΙΟΝΤΑ ΑΤΕ» το πρωί της ημέρας του δυστυχήματος (!), δίχως να υπάρχει σαφής περιγραφή της κάθε εργασίας.

Αλλά και στο έντυπο άδειας εργασίας, στον πίνακα των μέτρων ασφαλείας, είχαν βεβαιωθεί ενέργειες που δεν είχαν γίνει ποτέ, όπως ότι ο εξοπλισμός είχε καθαριστεί με ατμό, άζωτο και νερό, ενώ αυτό δεν είχε συμβεί, ότι είχε αποστραγγιστεί, ενώ αυτό έγινε ελλιπώς, και ότι είχε απομονωθεί, ενώ δεν είχε ελεγχθεί εάν ήταν κλειστή η βάνα στην είσοδο της δεξαμενής.

Τέλος, σύμφωνα με πληροφορίες της «Εφ.Συν.», στο πόρισμα του ΣΕΠΕ διαπιστώνονται ελλείψεις και παραβάσεις εκ μέρους της εταιρείας ΕΛ.ΠΕ. που οδήγησαν στο τραγικό δυστύχημα.

Αυτές αφορούν έλλειψη στην οργάνωση και την επίβλεψη εργασίας εκ μέρους του εργοδότη, κάτι που προκύπτει από την αδυναμία συνεννόησης των δύο αρμόδιων Τμημάτων για να εφαρμόσουν από κοινού τις απαιτούμενες διαδικασίες για τις εργασίες που προηγήθηκαν του δυστυχήματος και τη μη ορθή έκδοση άδειας εκτέλεσης των εργασιών.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να δοθεί άδεια εκτέλεσης εργασιών στον αγωγό που εμπλέκεται στην πρόκληση του συμβάντος, χωρίς να έχει εξασφαλιστεί ο καθαρισμός και η απομόνωσή του.

Επιπλέον, στο πόρισμά του το ΣΕΠΕ αποφαίνεται ότι η μη τήρηση των παραπάνω είχε συνέπειες και για τους εργαζόμενους των ΕΛ.ΠΕ. και για τους εργαζόμενους άλλων εργολάβων και ότι υπεύθυνη γι’ αυτό είναι η ΕΛ.ΠΕ., ως εταιρεία που παρείχε τον χώρο των εργασιών και, άρα, είχε και την ευθύνη για την εξασφάλιση της ασφάλειας και της υγείας εργαζόμενων άλλων εταιρειών, σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία.

H «Εφ.Συν.» επικοινώνησε με στέλεχος των ΕΛ.ΠΕ. προκειμένου να σχολιάσει από την πλευρά της εταιρείας τις διαπιστώσεις του πορίσματος του ΣΕΠΕ. Ωστόσο, μας δήλωσε ότι τα ΕΛ.ΠΕ. δεν έχουν λάβει το πόρισμα, οπότε και δεν έχουν γνώση του περιεχομένου του.

Στο πόρισμα του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας αναφέρεται ότι η πηγή ανάφλεξης του καυσίμου δεν έγινε δυνατό να προσδιοριστεί ούτε από τις μαρτυρίες ούτε από τα ευρήματα.

Ομως, αυτό δεν μπορεί να θεωρηθεί παράλειψη, καθώς τη σχετική απάντηση θα μπορούσε πιθανώς να δώσει το πόρισμα του Πυροσβεστικού Σώματος που, έναν και πλέον χρόνο μετά το δυστύχημα και παρόλο που έχει ολοκληρωθεί, έχει επιστραφεί τέσσερις φορές στην υπηρεσία, προκειμένου να ληφθούν συμπληρωματικές καταθέσεις.

Ωστόσο, αυτό που προκαλεί ερωτήματα είναι το γεγονός ότι σημαντικά ζητήματα που άπτονται των αρμοδιοτήτων και των ευθυνών του ΣΕΠΕ και ζητούν απαντήσεις, για το εάν και πώς συνέβαλαν στο δυστύχημα, δεν περιλαμβάνονται καν στο πόρισμα που συνέταξε.

Συμπίεση εργασιών

Για παράδειγμα, δεν εξετάζονται οι καταγγελίες που υπήρξαν για εντατικοποίηση της εργασίας, προκειμένου να ολοκληρωθούν το συντομότερο δυνατό οι εργασίες συντήρησης, με αποτέλεσμα τα συνεργεία που τις πραγματοποιούσαν να δουλεύουν 12, 14 έως και 16 ώρες την ημέρα.

Δεν εξετάζεται επίσης το γεγονός ότι η χρονική συμπίεση των εργασιών συντήρησης που αποφάσισε η διοίκηση της εταιρείας μπορεί να συνέβαλε στην εκδήλωση του συμβάντος, παρόλο που ο χρόνος που διαρκεί μια τέτοια συντήρηση μπορεί να ξεπεράσει ακόμη και τους δύο μήνες, ανάλογα με την παλαιότητα των εγκαταστάσεων, και ότι το shutdown του 2009 στο ίδιο διυλιστήριο είχε διαρκέσει 42 μέρες, ενώ στη συγκεκριμένη συντήρηση η διοίκηση είχε προγραμματίσει την ολοκλήρωσή της αρχικά μέσα σε λιγότερο από 35 ημέρες και στη συνέχεια μέσα σε μόλις 25 ημέρες.

Στο πόρισμα δεν περιλαμβάνονται καν τα αποτελέσματα του επιτόπιου έλεγχου που διενήργησε το αρμόδιο Τμήμα Επιθεώρησης Εργασιακών Σχέσεων Ανω Λιοσίων μετά το δυστύχημα, στο οποίο αναφερόταν ότι οι 3 από τους 4 μόνιμους στα ΕΛ.ΠΕ. εργαζομένους που ενεπλάκησαν σε αυτό απασχολούνταν εκτός του νομίμου δηλωθέντος ωραρίου τους.

Κατ’ ανάλογο τρόπο δεν αναφέρεται καν ότι μετά το δυστύχημα και τη συστηματική παρουσία κλιμακίων του ΣΕΠΕ στα ΕΛ.ΠΕ. Ασπροπύργου είχαν επιβληθεί πρόστιμα για παραβάσεις που αφορούν θέματα υγιεινής και ασφάλειας, καθώς και για παραβιάσεις του ωραρίου εργασίας τόσο στα ΕΛ.ΠΕ. (πρόστιμο 22.500 ευρώ) όσο και στις εργολαβικές εταιρείες που εργάζονται εκεί, όπως είχε αναφέρει στην «Εφ.Συν.» (15/6/2015) ο Απόστολος Καψάλης, ειδικός γραμματέας του ΣΕΠΕ την περίοδο του δυστυχήματος.