Ολοκληρώθηκε η συντηρητική – αντιδραστική μετάλλαξη του ΠΑΣΟΚ

«Οι επαναστάτες έγιναν βολεμένοι, οι βολεμένοι
γρήγορα καταντούν συντηρητικοί και σιγά σιγά
οι συντηρητικοί γίνουνται αντιδραστικοί»
Νίκος Καζαντζάκης
Το παραπάνω παράθεμα είναι από επιστολή που έγραψε ο Καζαντζάκης από τη Ρωσία το 1928 σε φίλο του στην Κρήτη και περιλαμβάνεται σε μελέτη του Χρίστου Αλεξίου που αναδημοσιεύεται στον τόμο «Εισαγωγή στο έργο του Καζαντζάκη» (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2011).
Το παράθεμα ισχύει όχι μόνο για ένοπλες επαναστάσεις, αλλά και για ειρηνικές που υπόσχονται ριζική αλλαγή. Μια τέτοια ειρηνική «επανάσταση» ήταν και η ίδρυση του ΠΑΣΟΚ το 1974, όπως αποτυπώθηκε στη «Διακήρυξη της 3ης Σεπτέμβρη». Το ΠΑΣΟΚ, με τη «Διακήρυξη» αυτή, υποσχέθηκε στον λαό την «Αλλαγή» με ρήξεις σε πολλά από εκείνα που υπήρχαν πριν από την επτάχρονη δικτατορία.
Ο λαός, από το 13% το 1974, το ανέβασε στο 25% το 1977, για να το εκτινάξει στο 48% το 1981, δίνοντάς του άνετη πλειοψηφία στη Βουλή, η οποία του πρόσφερε τη δυνατότητα να κάνει πραγματικότητα τη «Διακήρυξή» του. Δεν το έπραξε και κατέληξε στη σημερινή μετάλλαξη και συρρίκνωσή του. Ποια ήταν τα στάδια της «πορείας» αυτής, της οποίας το τέλος δεν το έχουμε δει ακόμα;
Η μετάλλαξη άρχισε νωρίς, δηλαδή πριν από το 1981. Η αρχή είχε γίνει με τις γνωστές διαγραφές στελεχών και την επιρροή που ασκούσαν στις αποφάσεις του απόψεις συντηρητικών στελεχών της προδικτατορικής «Ενωσης Κέντρου», που είτε ήταν ιδρυτικά μέλη του ΠΑΣΟΚ είτε εντάχθηκαν αργότερα σ’ αυτό. Οι ενέργειες αυτές ήταν προανάκρουσμα της μετάλλαξης του ΠΑΣΟΚ.
Η πρώτη μεγάλη στροφή ήταν η αποχώρηση του ΠΑΣΟΚ το 1979 από τη συζήτηση για την κύρωση της συνθήκη της ένταξης της χώρας στην, τότε, ΕΟΚ. Ο ίδιος ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ μου είχε αναθέσει την εισήγηση για το «Οχι» στη συνθήκη αυτή με βάση τη βασική θέση της «Διακήρυξης»: «Εξω από την ΕΟΚ, έξω από το ΝΑΤΟ». Του παρέδωσα την εισήγησή μου, την οποία και ενέκρινε. Οταν, όμως, άρχισε η συζήτηση της συνθήκης στη Βουλή και ήρθε η σειρά της αξιωματικής αντιπολίτευσης, δηλαδή η δική μου, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ σηκώθηκε από τη θέση του και δήλωσε ότι το «ΠΑΣΟΚ αποχωρεί».
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ