Το σκάνδαλο Volkswagen υπογράφει την καταδίκη του ντίζελ

Tου  Leonid Bershidsky

Το σκάνδαλο με τις εκπομπές ρύπων της Volkswagen έχει ευρύτερες επιπτώσεις από την πιθανή ζημιά που μπορεί να προκαλέσει στη μεγαλύτερη αυτοκινητοβιομηχανία της Ευρώπης. Φταίει που η Ευρώπη στηρίζει μια εσφαλμένη τεχνολογία περιορισμού των εκπομπών. Τής δίνεται τώρα η ευκαιρία να αντιστρέψει αυτό το λάθος και να αναγκάσει τις αυτοκινητοβιομηχανίες της ηπείρου να επικεντρωθούν σε υβριδικά και ηλεκτρικά οχήματα. Διαθέτουν την τεχνολογία και τους πόρους για την αναμόρφωση της αγοράς.

Το σκάνδαλο αφορά στην κακή επιχειρηματική απόφαση της VW να κάνει παρατυπίες κατά τη διαδικασία ελέγχου, προκειμένου να λανσάρει γρήγορα νέα μοντέλα κινητήρων στην αγορά των ΗΠΑ. Αφορά επίσης στην...
αποτυχία του συστήματος εποπτείας και των δοκιμών τεχνολογίας. Πάνω από όλα, όμως, αφορά στους κινητήρες ντίζελ: τα πήγαν τόσο άσχημα στις δοκιμές που οι μηχανικοί της VW έπρεπε να αναζητήσουν μια λύση ούτως ώστε οι έμποροι να μπορέσουν να διατυμπανίσουν την έλευση του "καθαρού" ντίζελ.

Η VW είχε πλεονέκτημα στην τεχνολογία ντίζελ, το οποίο θέλησε να αξιοποιήσει στις ΗΠΑ. Στα μέσα της δεκαετίας του 1990, οι κυβερνήσεις των χωρών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Ένωσης ξεκίνησαν μια εκστρατεία μαζικών παρεμβάσεων για την ενίσχυση της χρήσης κινητήρων ντίζελ στα αυτοκίνητα. Στις αρχές της δεκαετίας αυτής, η Ευρώπη και η Ιαπωνία είχαν θέσει περίπου το 10% των ντιζελοκίνητων οχημάτων σε κυκλοφορία. Μετά το 1995, οι τάσεις άρχισαν να παρουσιάζουν μεγάλες αποκλίσεις:

Σε μια μελέτη του 2013, οι Michel Cames και Eckard Helmers εκτίμησαν ότι χωρίς την κρατική παρέμβαση, τα αυτοκίνητα με κινητήρα ντίζελ θα αντιπροσώπευαν περίπου το 15% των οχημάτων που βρίσκονται στο δρόμο σε 15 χώρες του πυρήνα της ΕΕ, αλλά τώρα το ποσοστό τους φτάνει έως και το 35% του συνολικού αριθμού των αυτοκινήτων. Αυτό είναι το αποτέλεσμα της μείωσης των φόρων κατανάλωσης στο πετρέλαιο ντίζελ σε σχέση με τη βενζίνη σε ολόκληρη σχεδόν την Ευρώπη (το Ηνωμένο Βασίλειο είναι μια αξιοσημείωτη εξαίρεση) και των σχετικά χαλαρών περιβαλλοντικών προτύπων για τους κινητήρες ντίζελ, που επιτρέπουν υψηλότερες εκπομπές οξειδίων του αζώτου και βλαβερών σωματιδίων. Ορισμένες χώρες, όπως το Βέλγιο, η Γαλλία και η Ισπανία, έχουν επιβάλει μείωση των φόρων επί των αυτοκινήτων ντίζελ. Στη Γαλλία, η Peugeot κέρδισε ακόμη και την κυβερνητική εγγύηση μιας τέτοιας φορολογικής πολιτικής πριν θέσει ως προτεραιότητα την ανάπτυξη των κινητήρων ντίζελ έναντι των βενζινοκίνητων.

Ως αποτέλεσμα, οι περισσότερες χώρες του πυρήνα της ΕΕ έχουν περισσότερα αυτοκίνητα ντίζελ στο δρόμο από ό, τι οποιοδήποτε άλλο είδος. Μόνο στην Ολλανδία και, σε περιορισμένο βαθμό, στη Γερμανία, έχουν αντισταθεί στην τάση αποφεύγοντας τις πολιτικές ενίσχυσης της χρήσης τέτοιων καυσίμων:


Είναι πιθανό, τα κίνητρα που δόθηκαν, να ήταν αποτέλεσμα του lobbying της πετρελαϊκής βιομηχανίας, καθώε με τις πωλήσεις πετρελαίου κίνησης να υποχωρούν, τα διυλιστήρια έπρεπε να πουλήσουν περισσότερο καύσιμο ντίζελ το οποίο αποτελεί παρόμοιο είδος. Αλλά πιθανότατα χρειάστηκε και μια παρερμηνεία των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Το "πράσινο" ρυθμιστικό πλαίσιο της Ευρώπης έχει επικεντρωθεί στις εκπομπές CO2 και οι εκπομπές του ντίζελ είναι χαμηλές σε περιεκτικότητα CO2. Τα οξείδια του αζώτου (NOx) και τα σωματίδια αιθάλης αγνοούνταν μέχρις ότου να τεθούν σε ισχύ οι σούπερ αυστηρές προδιαγραφές Euro 6 αυτό το μήνα.

Πλέον οι γαλλικές αρχές το έχουν συνειδητοποιήσει. Και θα ήταν δύσκολο να μην το κάνουν: το Παρίσι αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα αιθαλομίχλης που δεν είχε στη δεκαετία του 1990. "Στη Γαλλία, ο κινητήρας ντίζελ κατείχε εδώ και καιρό προνομιακή θέση" είχε δηλώσει ο Γάλλος πρωθυπουργός Manuel Valls σε μια περιβαλλοντική διάσκεψη του Νοεμβρίου, 2014. "Αυτό ήταν λάθος". Η κυβέρνηση θέλει τώρα να κινηθεί προς την απαγόρευση του ντίζελ, κάτι που θα αναγκάσει την Renault και την Peugeot να πραγματοποιήσουν μια δύσκολη μετάβαση από τα 2/3 περίπου των οχημάτων που διαθέτουν στην Ευρώπη και είναι εξοπλισμένα με κινητήρες ντίζελ.
Στην πραγματικότητα, οι περισσότερες ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες έχουν μια κακή σχέση εξάρτησης με το ντίζελ:


Οι σύγχρονοι κινητήρες diesel είναι ικανοί να διατηρούν τις εκπομπές κάτω από τα επιτρεπτά επίπεδα που υπαγορεύει το Euro 6. Η χρήση της απαιτούμενης τεχνολογίας, ωστόσο, καθιστά τα αυτοκίνητα πιο ακριβά, μπορεί να επηρεάσει την απόδοσή τους και απαιτεί από τον ιδιοκτήτη να παρακολουθεί το επίπεδο ενός ακόμη υγρού -της ουρίας, που χρησιμοποιείται για την μείωση των NOx. Έτσι, ακόμη και τα αυτοκίνητα που πωλούνται σήμερα δεν πληρούν τα πρότυπα εκπομπών στο δρόμο, ανεξάρτητα από το πώς τα πηγαίνουν στα τεστ ελέγχων. Μετά το σκάνδαλο της VW, οι δοκιμές είναι πιθανό να γίνουν πιο αυστηρές τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη, και να επιβληθούν πρόστιμα σε περισσότερες εταιρείες για μη συμμόρφωση. Θα υπάρχουν μόνο δύο δρόμοι για αυτές: να διασφαλίσουν πως η απόδοση των συστημάτων εκπομπών όλων των καινούργιων ντιζελοκίνητων αυτοκινήτων είναι άψογη -το οποίο δεν είναι εύκολο στον πραγματικό κόσμο- ή να μετατοπίσουν την παραγωγή προς τα υβριδικά και ηλεκτρικά οχήματα, όπως έκαναν οι ιαπωνικές εταιρείες όταν αποφάσισαν ότι αρχίζει να περνά η εποχή του ντίζελ.

Το 2013, σύμφωνα με το Διεθνές Συμβούλιο των Καθαρών Μεταφορών, ο στόλος της Ιαπωνίας διέθετε σε ποσοστό 21% υβριδικά και ηλεκτρικά οχήματα -περισσότερα από οποιαδήποτε άλλη χώρα στον κόσμο. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες στον τομέα της τεχνολογίας, η Νορβηγία και η Ολλανδία κατέγραφαν ποσοστά 12,8% και 11,3%, αντίστοιχα. Η Γερμανία είχε μόλις 1%.

Οι ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες διαθέτουν την τεχνολογία που απαιτείται για να γίνουν ανταγωνιστικές στην αγορά ηλεκτρικών οχημάτων: τα μοντέλα τους πωλούνται περισσότερο από τα ιαπωνικά και αμερικανικά σε χώρες της ΕΕ όπου οι ηλεκτροκινητήρες είναι δημοφιλείς. Σε επιχειρηματικό επίπεδο, ωστόσο, η απομάκρυνση από το ντίζελ -η οποία θα πρέπει τώρα να επιταχυνθεί- θα είναι εξαιρετικά δαπανηρή, επιφέροντας πολύ μεγαλύτερο κόστος σε σχέση με τα πρόστιμα που κατά πάσα πιθανότητα θα επιβληθούν στις αυτοκινητοβιομηχανίες στον απόηχο του σκανδάλου της VW.

Υπάρχει, όμως, φως στην άκρη του τούνελ. Μόλις η μετάβαση ολοκληρωθεί, οι Ευρωπαίοι, με τη δύναμη της μηχανικής τους, θα κάνουν την αγορά υβριδικών και ηλεκτρικών οχημάτων πολύ πιο ανταγωνιστική. Επίσης η Volkswagen θα επιστρέψει στις ΗΠΑ: εξάλλου το δικό της e-Golf της ξεπερνά σήμερα το Model S της Tesla στη Νορβηγία.


ΠΗΓΗ:capital.gr