Στο θέμα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και ειδικότερα της δυσοσμίας στη δυτική Θεσσαλονίκη επανήλθε η παράταξη ΣΎΡΙΖΑ με 7 ερωτήματα που έθεσε στον αρμόδιο Αντιπεριφερειάρχη Ανάπτυξης & Περιβάλλοντος Κ. Γιουτίκα. Στην ανακοίνωσή του, αναφέρουν ότι δυστυχώς το θέμα παραμένει πιο επίκαιρο από ποτέ καθώς όπως προέκυψε από τις μετρήσεις στους σταθμούς του Εθνικού Δικτύου Παρακολούθησης Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης (ΕΔΠΑΡ) οι τιμές σωματιδιακής ατμοσφαιρικής ρύπανσης τον Ιανουάριο ήταν πολύ αυξημένες τόσο στη δυτική Θεσσαλονίκη όσο και στο κέντρο της πόλης.
Ακολουθεί η ανακοίνωση του κ. Γιαννούλη.
Δυστυχώς το θέμα παραμένει πιο επίκαιρο από ποτέ καθώς όπως προέκυψε από τις μετρήσεις στους σταθμούς του Εθνικού Δικτύου Παρακολούθησης Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης (ΕΔΠΑΡ) οι τιμές σωματιδιακής ατμοσφαιρικής ρύπανσης τον Ιανουάριο ήταν πολύ αυξημένες τόσο στη δυτική Θεσσαλονίκη όσο και στο κέντρο της πόλης. Σύμφωνα με δημοσίευμα της 5.2.2020 στον ιστότοπο Green Agenda, παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση στον αριθμό των υπερβάσεων του ημερήσιου ορίου των 50 μg/m3 σε σχέση με το 2019 τόσο στη δυτική Θεσσαλονίκη (σταθμός Κορδελιού) όσο και στο κέντρο της πόλης (σταθμός Αγ. Σοφίας). Σε αυτές τις δύο περιοχές τις περισσότερες από τις μισές ημέρες του μήνα οι πολίτες εκτέθηκαν σε συγκεντρώσεις αιωρούμενων σωματιδίων πάνω από τα θεσμοθετημένα όρια. Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας οφείλει να αναλάβει πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση του σοβαρού αυτού προβλήματος που αφορά στην υγεία των κατοίκων της περιοχής. Παραθέτουμε τη σχετική ερώτηση που καταθέσαμε και με πολύ ενδιαφέρον αναμένουμε τις απαντήσεις.
ΠΡΟΣ: κ. Κ. Γιουτίκα, Αντιπεριφερειάρχη Ανάπτυξης & Περιβάλλοντος
ΕΡΩΤΗΣΗ Με αίτημα για γραπτή απάντηση
Θέμα: Ατμοσφαιρική ρύπανση και δυσοσμία στις περιοχές της Δυτικής Θεσσαλονίκης - Επιπτώσεις της στην υγεία των κατοίκων. Την τελευταία δεκαετία έχει αυξηθεί πολύ η δυσοσμία στη Δυτική Θεσσαλονίκη, με αποτέλεσμα οι κάτοικοι αλλά και οι επισκέπτες, να μιλούν για ιδιαίτερα έντονες οσμές, που πολλές φορές προσομοιάζουν αυτές που αντιλαμβάνεται ο άνθρωπος σε διαρροές υγραερίου ή φυσικού αερίου, ενώ άλλες φορές η δυσοσμία αναφέρεται ως ενοχλητική μυρωδιά πετρελαϊκής προέλευσης.
Όπως χαρακτηριστικά αποτυπώνεται στο από 1.8.2019 υπόμνημα της Ανεξάρτητης Κίνησης Πολιτών Ευόσμου- Κορδελιού, «Η αναπνοή είναι Δικαίωμα», προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας: «Οι δύσοσμοι ρύποι εισπνέονται από τους κατοίκους των περιοχών του Ελευθερίου-Κορδελιού, της Διαλογής, του Ευόσμου, των Διαβατών, της Μενεμένης, των Αμπελοκήπων και σε ακόμα μεγαλύτερη απόσταση.
Η οσμή αυτή εγκλωβίζεται μέσα στις κατοικίες, στους κοινόχρηστους χώρους των οικοδομών και προκαλεί, σύμφωνα με τις καταγγελίες των κατοίκων, κάψιμο στη μύτη και το λαιμό, δυσφορία στην αναπνοή, βήχα, τάσεις για εμετό, πονοκέφαλο, ημικρανίες, αύξηση της αρτηριακής πίεσης, απώλεια ύπνου κ.ά. Επιπλέον, ιατροί της περιοχής μας έχουν διαπιστώσει τα τελευταία χρόνια αύξηση των κρουσμάτων αλλεργίας και άσθματος».
Η αγωνία των κατοίκων για την υγεία τους και την υγεία των παιδιών τους είναι δικαιολογημένη και για το σκοπό αυτό ενημέρωσαν τον Διοικητή της 3ης ΥΠΕ Μακεδονίας για τα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζουν οι περισσότεροι από αυτούς λόγω της μακρόχρονης έκθεσης σε άκρως επικίνδυνους ρύπους. Δηλώνουν δε ότι δεν βρήκαν το ενδιαφέρον που περίμεναν ως προς το αίτημά τους να διενεργηθεί μία επιδημιολογική μελέτη. Η τελευταία τέτοια μελέτη είχε πραγματοποιηθεί το 2003 και τα αποτελέσματα για τα ποσοστά των καρκίνων μεταξύ ανατολικής και δυτικής Θεσσαλονίκης, ήταν τρομακτικά αυξημένα, εις βάρος της δυτικής, η οποία γειτνιάζει με τη βιομηχανική ζώνη.
Παράλληλα, οι κάτοικοι ζητούν να γίνει έρευνα και μετρήσεις για τα ΡΜ10 και PM2,5, αλλά και τοξικούς προσροφημένους ρύπους επί αυτών, στα οποία σχετικές έρευνες αποδίδουν ξεκάθαρα πλέον την ευθύνη για την έξαρση των θρομβοεμβολικών νοσημάτων και καρκίνων, και εκπέμπονται στον αέρα απευθείας από διάφορες ανθρωπογενείς π.χ. καύση υδρογονανθράκων, εκπομπές καυσαερίων κλπ.
Τέλος, οι κάτοικοι της Δυτικής Θεσσαλονίκης έχουν επισημάνει εδώ και χρόνια ότι στην περιοχή τους έχουν εγκατασταθεί οι περισσότερες μονάδες που μπορούν να προκαλέσουν τεχνολογικά ατυχήματα μεγάλης έκτασης , δηλαδή εγκαταστάσεις που υπάγονται στις διατάξεις της Οδηγίας SEVESO III, και είναι δυνατό να θέσουν σε κίνδυνο τη ζωή, την υγεία και την περιουσία των ανθρώπων, να προκαλέσουν καταστροφές στο περιβάλλον, να διαταράξουν την οικολογική ισορροπία, καθώς και να θέσουν σε κίνδυνο την πολιτιστική κληρονομιά.
Προκειμένου να διαπιστωθεί η πηγή της δυσοσμίας, διεξήχθη έρευνα από το Τμήμα Χημείας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, η οποία συγχρηματοδοτήθηκε από Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και τα Ελληνικά Πετρέλαια (ΕΛΠΕ). Η έρευνα, που αφορούσε τον προσδιορισμό μερκαπτανών στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης, διεξήχθη από 29.5.2017 έως 29.5.2019.
Τα τελικά συμπεράσματά της δημοσιεύτηκαν τον Μάιο του 2019, και απεδείχθη ότι η δυσοσμία οφείλεται,, κυρίως στις μερκαπτάνες που εκλύονται από την μονάδα αφυδάτωσης της λάσπης των ΕΛΠΕ, η οποία βρίσκεται πολύ κοντά στον οικισμό του Κορδελιού, και στην ανοικτή μονάδα επεξεργασίας των υγρών απόβλητων του εργοστασίου.
Σημειώνεται επίσης ότι ήδη από τον Φεβρουάριο του 2019, με πρωτοβουλία της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, είχε πραγματοποιηθεί συνάντηση του Αναπληρωτή Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σωκράτη Φάμελλου με τον (τότε) Πρόεδρο και Διευθύνοντα Σύμβουλο των ΕΛΠΕ, Στάθη Τσοτσορό, και είχαν συμφωνηθεί συγκεκριμένα μέτρα, όπως: Ολοκλήρωση έως τα τέλη Απριλίου 2019 του έργου «Ανάκτηση Απαερίων Πυρσού», κόστους 2,5 M?, που θα μηδενίσει και τυχόν διαφυγές υδρογονανθράκων από τον πυρσό. Έργα «Αναβάθμισης της Κατεργασίας Υγρών Αποβλήτων» ύψους 6,5 εκατ. ευρώ , για την τήρηση των νέων ορίων υγρών αποβλήτων της ΕΕ, με βάση τις βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές.
Με την ολοκλήρωση των έργων, το Α΄ εξάμηνο 2020, θα επιτυγχανόταν απόλυτη εξάλειψη κάθε πιθανής οσμής από την μονάδα κατεργασίας υγρών αποβλήτων.
Πρόσθετα συστήματα δέσμευσης υδρογονανθράκων και θειούχων ενώσεων. Αύξηση δυναμικότητας συστημάτων αναρρόφησης. Χρήση νέων προσθέτων χημικών στις μονάδες απόσμισης.
Ολοκλήρωση της επεξεργασίας των παλιών σκαμμάτων ελαιωδών το Α? εξάμηνο του 2020 Ενίσχυση των μετρήσεων αερίων ρύπων στα όρια της εγκατάστασης, ιδιαίτερα προς τον οικισμό του Κορδελιού, και να μετεγκατάσταθει η μονάδα επεξεργασίας ελαιώδους λάσπης σε νέα περιοχή της έκτασης του διυλιστηρίου, απομακρυσμένη από τον οικισμό. Τα ΕΛΠΕ είχαν δεσμευτεί να προβούν σε όλες τις παραπάνω ενέργειες.
Στις περαιτέρω ενέργειες που πραγματοποιήθηκαν για την παρακολούθηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης της περιοχής, αναφέρεται επίσης η αναβάθμιση του σταθμού του Εθνικού Δικτύου Παρακολούθησης Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης του Κορδελιού, με χρηματοδότηση του Πράσινου Ταμείου το 2017, αλλά και του ΕΣΠΑ.
Ο σταθμός βρισκόταν εκτός λειτουργίας, για μεγάλα χρονικά διαστήματα, ενώ, μετά την αναβάθμιση του πλέον έχει δυνατότητα να μετράει επιπλέον ρύπους, όπως βενζόλιο και μικροσωματίδια. Με γνώμονα και τις ανησυχίες των κατοίκων, αναγκαία κρίνεται η χαρτογράφηση των βιομηχανικών εγκαταστάσεων μεγάλων ατυχημάτων SEVESO (ανώτερης και κατώτερης βαθμίδας), η οποία πρέπει να πραγματοποιηθεί με την μέριμνα του ΥΠΕΝ και της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας.
Η χαρτογράφηση αυτή κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική, καθώς υπάρχει δημοσιοποίηση της πρόθεσης για εγκατάσταση νέας μονάδας ηλεκτροπαραγωγής από φυσικό αέριο, δίπλα στην υφιστάμενη και διπλάσιας ισχύος 826 MW, η οποία, από όσο γνωρίζουμε, δεν έχει ακόμη αδειοδοτηθεί περιβαλλοντικά.
Σύμφωνα με την από 28.11.2019 απάντηση του Τμ. Περιβάλλοντος και Υδροοικονομίας της ΠΚΜ για σχετική ερώτηση που κατατέθηκε στη βουλή, νέο πρόγραμμα μέτρησης και προσδιορισμού επικίνδυνων και δύσοσμων ουσιών έχει νόημα αφού παρθούν πρώτα τα αναγκαία μέτρα από πλευράς ΕΛΠΕ. Επιπροσθέτως, στην παρούσα περίοδο η ΠΚΜ υλοποιεί (βρίσκεται σε διαγωνιστική διαδικασία) έργο εκσυγχρονισμού, αναβάθμισης και επέκτασης όλων των σταθμών του Εθνικού Δικτύου
Παρακολούθησης της Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης (ΕΔΠΑΡ) στη χωρική της αρμοδιότητα. Σύμφωνα με την από 2.12.2019 απάντηση του Τμ. Ποιότητας της Ατμόσφαιρας του ΥΠΕΝ στην ίδια κοινοβουλευτική ερώτηση, από τις τιμές που κατέγραψε ο σταθμός του ΕΔΠΑΡ στο Κορδελιό το 2018 (μονοξείδιο του άνθρακα, διοξείδιο του αζώτου, διοξείδιο του θείου, βενζόλιο, όζον, αιωρούμενα σωματίδια 10 ή ΑΣ10) δεν προκύπτουν υπερβάσεις των οριακών τιμών και των τιμών στόχων, εκτός της περίπτωσης της μέσης ημερήσιας οριακής τιμής για τα ΑΣ10. Υπερβάσεις παρατηρήθηκαν 53 φορές, 16 από τις οποίες αποδόθηκαν σε μεταφορά σκόνης από τη Σαχάρα (για να υφίσταται υπέρβαση πρέπει η ημ. οριακή τιμή να υπερβαίνεται περισσότερο από 35 ημέρες σε ένα έτος).
Ωστόσο, σύμφωνα με δημοσίευμα της 5.2.2020 του Ν. Αβουκάτου στον ιστότοπο Green Agenda για την ατμοσφαιρική ρύπανση στην πόλη κατά τον Ιανουάριο του 2020 σε σχέση με εκείνον του 2019, παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση στον αριθμό των υπερβάσεων του ημερήσιου ορίου των ΑΣ 10 (50 μg/m3), τόσο στη δυτική Θεσσαλονίκη (σταθμός Κορδελιού) όσο και στο κέντρο της πόλης (σταθμός Αγ. Σοφίας). «Σε αυτές τις δύο περιοχές τις περισσότερες από τις μισές ημέρες του μήνα οι πολίτες εκτέθηκαν σε συγκεντρώσεις αιωρούμενων σωματιδίων πάνω από τα θεσμοθετημένα όρια».
Ερωτάται ο κ. Αντιπεριφερειάρχης:
Σε ποιο σημείο βρίσκεται η υλοποίηση του προγράμματος έργων στα Ελληνικά Πετρέλαια; Τι μέτρα προτίθεστε να λάβετε σε περίπτωση που ο ρυθμός υλοποίησης δεν θεωρηθεί ικανοποιητικός; Τι συμπεράσματα έχουν προκύψει από τη μελέτη των αποτελεσμάτων των σταθμών ΕΔΠΑΡ στη χωρική αρμοδιότητα της ΠΚΜ, όχι μόνο κατά το 2018, αλλά και κατά το 2019 και κατά τον πρώτο μήνα του 2020;
Θεωρείτε ότι δεν υπάρχουν υπερβάσεις σε άλλους ρύπους πέραν των Αιωρουμένων Σωματιδίων 10 και ότι ακόμη και γι? αυτούς δεν συντρέχει λόγος ανησυχίας; Έχουν διερευνηθεί οι λόγοι των υπερβάσεων ΑΣ10 που δεν οφείλονται σε μεταφορά σκόνης από τη Σαχάρα;
Θεωρείτε επαρκές το νέο έργο εκσυγχρονισμού, αναβάθμισης και επέκτασης όλων των σταθμών του ΕΔΠΑΡ που ξεκίνησε να υλοποιεί η ΠΚΜ; Πως προβλέπεται να εξελιχθεί η διερεύνηση της δυσοσμίας στον Δήμο Κορδελιού – Ευόσμου;
Μπορεί να αναθέσει η ΠΚΜ τη διενέργεια μελέτης για άμεση καταγραφή και αντιμετώπιση των ιατρικών περιστατικών που σχετίζονται με την αέρια ρύπανση και επιδημιολογική έρευνα, η οποία θα αναδείξει το μέγεθος του προβλήματος σε βάθος χρόνου για την συνολική ρύπανση της περιοχής;
Τι έλεγχοι των Κλιμακίων Ελέγχου Ποιότητας Περιβάλλοντος (Κ.Ε.Π.ΠΕ.) της ΠΚΜ προγραμματίζονται στις πιο πιθανές βιομηχανικές πηγές των οσμών; Χρειάζεται κατά τη γνώμη σας η λήψη έκτακτων μέτρων;
Θα προβείτε στις απαιτούμενες ενέργειες ώστε να εφαρμοστούν άμεσα και πλήρως όλες οι διαδικασίες που προβλέπει η κοινοτική οδηγία 82/501/EK (Seveso), όπως μελέτες ασφαλείας, ασκήσεις ετοιμότητας, σύνταξη ειδικών σχεδίων Αντιμετώπισης Βιομηχανικών Ατυχημάτων Μεγάλης Έκτασης, χαρτογράφηση των βιομηχανικών εγκαταστάσεων SEVESO (ανώτερης και κατώτερης βαθμίδας) όπως και καθορισμό πολιτικής χρήσεων γης για νέες τέτοιες μονάδες στην περιοχή; Με βάση όλα τα παραπάνω υπάρχει περιθώριο να χωροθετηθεί και άλλη μονάδα υψηλής όχλησης και επικινδυνότητας, πριν λυθούν τα ουσιαστικά μεγάλα προβλήματα αέριας ρύπανσης που ταλαιπωρούν την τοπική κοινωνία;
Ο επικεφαλής της παράταξης
Γιαννούλης Χρήστος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου