Ένα «χοντρό παιχνίδι» εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ φαίνεται πως παίζεται πίσω από την προωθούμενη από την κυβέρνηση Μητσοτάκη ιδιωτικοποίηση των ΕΛΠΕ, με φόντο φυσικά τη διαχείριση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων που υπάρχουν στη χώρα μας.
Άλλωστε, τόσο οι πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας τις τελευταίες μέρες όσο και οι επίσημες ανακοινώσεις του υπουργείου Ενέργειας δεν άφηναν κανένα περιθώριο αμφιβολίας αναφορικά με την επίσπευση..
της παραχώρησης μέσω του χρηματιστηρίου του 35% των μετοχών των ΕΛΠΕ, που είχε απομείνει στο ελληνικό Δημόσιο. Η «κρυφή ατζέντα» της κυβέρνησης επί του ζητήματος όμως πηγαίνει πολύ παραπέρα από την παράδοση του πλήρους ελέγχου της συγκεκριμένης -κερδοφόρας ούτως ή άλλως- επιχείρησης στον όμιλο Λάτση, ο οποίος είναι κι ο βασικός ενδιαφερόμενος, καθώς κατέχει ήδη ένα μεγάλο ποσοστό των μετοχών…
Τα σχέδια για διαχείριση των υδρογονανθράκων από το ελληνικό κράτος, που πετάχτηκαν στον «κάλαθο των αχρήστων»
Κι αυτό γιατί εκείνος που θα έχει το μάνατζμεντ των ΕΛΠΕ θα είναι κι αυτός που θα διαχειριστεί τη διαχείριση των αποθεμάτων υδρογονανθράκων, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και -τα διόλου ευκαταφρόνητα μάλλον- έσοδα που θα προκύψουν. Σε αυτό το σημείο πάντως αξίζει να γίνει μια μικρή αναφορά σε κάποια σχετικά σχέδια επί του ζητήματος, που πάνε στον «κάλαθο των αχρήστων» μετά την αλλαγή πολιτικής ηγεσίας στο υπουργείο Ενέργειας..
Με βάση λοιπόν τον σχεδιασμό που είχε εκπονήσει η κυβέρνηση Τσίπρα κι ο τότε αρμόδιος υπουργός Γιώργος Σταθάκης, θα προχωρούσε ο διαχωρισμός της δραστηριότητας των υδρογονανθράκων, η οποία με βάση τις σχετικές προβλέψεις θα μεταφερόταν σε νέα εταιρεία holding, την Ελληνική Διαχειριστική Εταιρία Υδρογονανθράκων, όπου το ελληνικό Δημόσιο θα διατηρούσε το 51% και κατά συνέπεια την εποπτεία της όλης διαδικασίας. Παράλληλα, είχε καθοριστεί νομικό πλαίσιο βάσει του οποίου θα προχωρούσε η χρηματοδότηση του ασφαλιστικού συστήματος από την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, κατά το πρότυπο αντίστοιχων «μοντέλων» στη Νορβηγία και την Κύπρο.
Τι συμβαίνει όμως σήμερα μετά και την ανατροπή των εν λόγω σχεδίων από τον Κωστή Χατζηδάκη;
Το «πακέτο-δώρο» στον Λάτση
Σύμφωνα με όσους παρακολουθούν από κοντά την υπόθεση, ο νυν υπουργός Ενέργειας στην προσπάθειά του να κάνει πιο ελκυστικό το «πακέτο ιδιωτικοποίησης» των ΕΛΠΕ για τον Όμιλο Λάτση, φαίνεται να προσθέτει και τα δικαιώματα διαχείρισης των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων.
«Στην πράξη γίνεται ένα αλισβερίσι στα κρυφά πλέον -δε γίνεται διαγωνισμός, δε γίνεται τίποτα-, καθώς αυτή η κυβέρνηση έχει διορίσει τα στελέχη του Λάτση σαν εκπροσώπους της» σημειώνει χαρακτηριστικά μιλώντας στο tvxs ο εκπρόσωπος των εργαζομένων στο Δ.Σ. των ΕΛΠΕ, Γιώργος Παπακωνσταντίνου, και προσθέτει: «Στην πράξη έχει δώσει τη δυνατότητα και το δικαίωμα και ως ένα βαθμό έχει συμφωνήσει με το Λατσέικο για να χειριστεί το θέμα εν λευκώ».
Παράλληλα, όπως αναφέρει η κυβέρνηση δείχνει τη διάθεση να κάνει και σκόντο» στην υπόθεση. «Σκοπεύει να παραχωρήσει τις μετοχές με έκπτωση, δηλαδή σε τιμή πολύ χαμηλότερη από την πραγματική αξία τους» υπογραμμίζει ο κύριος Παπακωνσταντίνου και συνεχίζει: «Με αυτό τον τρόπο το ελληνικό κράτος χάνει δυνατότητα να ελέγχει μέσω των ΕΛΠΕ σε μεγάλα κομμάτια μελλοντικών εξορύξεων. Κι αυτό γιατί τα ΕΛΠΕ δεν έχουν αυτή τη στιγμή μόνο ένα ποσοστό 26% στο μεγάλο παιχνίδι που παίζεται στα νότια της Κρήτης, αλλά έχουν επίσης πολύ σημαντικά ποσοστά και σε άλλα οικόπεδα, της τάξεως του 50% ή ακόμη και του 100%. Μιλάμε για αρκετά κομμάτια σε όλη την Ελλάδα, κάποια επίσης νότια της Κρήτης, αλλά στον Κορινθιακό, αρκετά βρίσκονται φυσικά στο Ιόνιο, ενώ υπάρχουν και ηπειρωτικά κομμάτια, στην Πρέβεζα, στην Άρτα ή και αλλού».
Οι θανάσιμοι περιβαλλοντικοί κίνδυνοι
Την ίδια στιγμή πάντως, ο κύριος Παπακωνσταντίνου είναι ξεκάθαρος αναφορικά με τη συνολικότερη απόπειρα ιδιωτικοποίησης της επιχείρησης. «Ακόμη και να μην υπήρχανε όλες αυτές οι ιστορίες με τα κοιτάσματα, θα ήταν πάλι εγκληματικό να χαρίσει το ελληνικό Δημόσιο το μάνατζμεντ των ΕΛΠΕ, μιας τόσο κερδοφόρας εταιρίας, στον οποιοδήποτε Λάτση. Είναι πάρα πολύ κρίσιμο σε έναν τέτοιο χώρο, όπως αυτός της ενέργειας, να υπάρχει ο έλεγχος του ελληνικού Δημοσίου» τονίζει.
Ταυτόχρονα, όμως επισημαίνει τους κινδύνους που απορρέουν μέσα από την υπάρχουσα κατάσταση. «Έχει πολύ μεγάλη σημασία με τι όρους μιλάς όταν προχωράς σε τέτοιες δουλειές. Είναι άλλο πράγμα να προχωράς σε εξορύξεις με όρους Νορβηγίας, δηλαδή με όλα τα μέτρα ασφαλείας, με το κράτος να είναι αυτάρκες κι αυτόνομο κι όχι υποδουλωμένο σε συμφέροντα κι επιχειρηματικές ή τραπεζικές κλίκες. Παράλληλα, θα πρέπει να μπορείς να παρεμβαίνεις όποτε χρειαστεί. Έτσι μπορείς να αποκομίσεις τα μεγαλύτερα κέρδη με ασφάλεια» σημειώνει.
«Από την άλλη, είναι διαφορετικό να πας με όρους ενός κράτους, που είναι υποδουλωμένο, όχι μόνο μέσω των χρεών αλλά και μέσω μιας πολιτικής κάστας που δίνει λογαριασμό μόνο στους πολύ μεγάλους. Έτσι θα έχουμε πλιάτσικο, θα έρθουν σαν αρπακτικά οι εταιρείες, όπως πήγανε στην Αφρική» προσθέτει με νόημα.
«Σε αυτή την περίπτωση, εάν δε βρεθεί τρόπος ελέγχου των εταιριών και της όλης διαδικασίας από το Δημόσιο από περιβαλλοντικής άποψης, στο τέλος για τον ελληνικό λαό θα απομείνουνε μόνο οι πετρελαιοκηλίδες» σημειώνει ο κύριος Παπακωνσταντίνου.
Τέλος, αναφερόμενος στην πολιτική που ακολουθούνε οι εμπλεκόμενες εταιρίες σε σχέση με τα μέτρα ασφαλείας από περιβαλλοντικής άποψης επισημαίνει: «Σε κάθε περίπτωση, όταν ρωτάς επισήμως τις εταιρίες, αυτές απαντάνε ότι τηρούν όλα τα μέτρα ασφαλείας. Στην πραγματικότητα όμως δε θέλουν να ξοδεύουν και πολλά περισσότερα χρήματα από όσα είναι υποχρεωμένες να ξοδέψουν για τέτοια θέματα. Αυτό τις οδηγεί στο να μην κάνουνε πολλά πράγματα όπως πρέπει στη λογική της μείωσης του κόστους».
Το «νορβηγικό παράδειγμα»
Είναι αλήθεια πάντως ότι πολλές υπήρξαν οι χώρες που ισοπεδώθηκαν εξαιτίας της ανεξέλεγκτης δράσης «επενδυτών» στον τομέα της εκμετάλλευσης του ορυκτού του πλούτου. Ενδεικτικές και πιο πρόσφατες υπήρξαν οι περιπτώσεις της Συρίας αλλά και της Λιβύης, οι οποίες διαμελίστηκαν από τις διεθνείς δυνάμεις, οι οποίες «έβαλαν χέρι» στα σημαντικά κοιτάσματα πετρελαίου τους.
Από την άλλη, όπως σημείωσε και ο κύριος Παπακωνσταντίνου, υπάρχει και το παράδειγμα της Νορβηγίας, η οποία δείχνει να διαχειρίζεται εδώ και δεκαετίες με αρκετά ορθολογικό τρόπο τα σημαντικά αποθέματα υδρογονανθράκων που υπάρχουν στον θαλάσσιο χώρο της, σε μια κατεύθυνση που δε φαίνεται να κινείται η ελληνική κυβέρνηση.
Τα βασικά σημεία του «νορβηγικού παραδείγματος» έχουν ως εξής:
Τα πρώτα σοβαρά κοιτάσματα στη σκανδιναβική χώρα ανακαλύφθηκαν στα τέλη της δεκαετίας του 1960, οπότε και δόθηκαν οι σχετικές άδειες, ενώ το 1993 ξεκίνησε η παραγωγή στη Νορβηγική Θάλασσα και το 2007 στην θάλασσα του Μπάρεντς.
Το 1973 η τότε Νορβηγική κυβέρνηση πέρασε από το κοινοβούλιο τη Λευκή Βίβλο με τις «10 εντολές περί υδρογονανθράκων», θέτοντας σοβαρούς οικονομικούς και περιβαλλοντικούς όρους αναφορικά με τη διαχείριση των πετρελαϊκών της πόρων.
Το κρατικό ταμείο διεθνών επενδύσεων (Statens pensjonsfond Utland, SPU), αρχικά Ταμείο Πετρελαίου, ιδρύθηκε το 1990 για να εξασφαλίσει μια μακροπρόθεσμη προοπτική στη διαχείριση των εσόδων που προέρχονται από το πετρέλαιο. Σκοπός του ταμείου είναι να επενδύει τμήματα του μεγάλου πλεονάσματος που παράγεται από τον νορβηγικό πετρελαϊκό τομέα.
Οι εταιρείες πετρελαίου υπόκεινται σε πρόσθετο ειδικό φόρο. Το 2017 ο φορολογικός συντελεστής εταιρειών ήταν 24% και ο ειδικός 54%. Το 2018 οι φορολογικοί συντελεστές προσαρμόστηκαν στο 23% και 55% αντίστοιχα.
Δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στη διαφάνεια και στην καταπολέμηση της διαφθοράς, καθώς η Νορβηγία συμμετέχει στην «Πρωτοβουλία Διαφάνειας Εξορυκτικών Βιομηχανιών» (Extractive Industries Transparency Initiative - ΕΙΤΙ).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου