Στο εθνικό μας αφήγημα, το οποίο συνοδεύει τα σχέδια για εξορύξεις υδρογονανθράκων, υπάρχει σε περίοπτη θέση η ελπίδα η Ελλάδα μας να γίνει – επιτέλους – πετρελαιοπαραγωγός χώρα. Αφήνοντας στην άκρη… “λεπτομέρειες”, όπως επιχειρησιακή ρύπανση, κίνδυνος μεγάλου ατυχήματος, υπονόμευση του τουρισμού, “νόσος” του πετρελαίου, πιθανές γεωπολιτικές εντάσεις κτλ, το αφήγημα σύμφωνα με το οποίο η χώρα μας τις επόμενες δεκαετίες εξάγει πετρέλαιο έχει ένα σοβαρό πρόβλημα:
Αψηφά το γεγονός ότι το πετρέλαιο είναι ένας ενεργειακός πόρος χωρίς μέλλον.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι χώρες ανταγωνίζονται η μία την άλλη στο ποια θα απαλλαγεί πιο γρήγορα από αυτό. Είτε για λόγους αντιμετώπισης των κλιματικών αλλαγών, είτε για την προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας, είτε επειδή πολύ απλά υπάρχουν καλύτερες και φθηνότερες τεχνολογίες, η ουσία είναι μία: σε περίπου 20 χρόνια από σήμερα, το πετρέλαιο θα είναι ένας ενεργειακός πόρος στα αζήτητα. Ας δούμε τρεις βασικές ενδείξεις που συνηγορούν σε αυτό.
Ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα
Όλο και περισσότερες χώρες θέτουν χρονοδιάγραμμα τερματισμού πωλήσεων αυτοκινήτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης (ΚΕΚ). Αναφερόμαστε σε μεγάλες οικονομίες με αναπτυγμένες εγχώριες αυτοκινητοβιομηχανίες, όπως Γερμανία, Γαλλία, Μεγάλη Βρετανία, Κίνα κ.α.
Πηγές: Greentechmedia, Climateprotection.org, Wikipedia
Στον παραπάνω πίνακα δεν αναφέρονται οι δεκάδες πόλεις (π.χ. Τόκιο) ή ολόκληρες πολιτείες (π.χ. Λος Άντζελες) οι οποίες - ανεξάρτητα με την πολιτική της χώρας τους - έχουν ανακοινώσει παρόμοια σχέδια.
Είναι λογικό να συμπεράνει κανείς ότι οι ημερομηνίες αυτές έχουν την έγκριση των ίδιων των αυτοκινητοβιομηχανιών. Έχουν, δηλαδή, τεθεί ‘εκ του ασφαλούς’ υπό την έννοια ότι η αγορά θα έχει ήδη στραφεί προς αυτή την κατεύθυνση. Για παράδειγμα, ερευνητές στο ΔΝΤ και το Georgetown University εκτιμούν ότι πάνω από το 90% των οχημάτων στις ΗΠΑ θα είναι ηλεκτροκίνητα μέσα σε 20 χρόνια. Σε ένα τέτοιο σενάριο, η τιμή του πετρελαίου το 2040 θα έχει κατρακυλήσει στα... 15$ το βαρέλι!
Ακόμα όμως και εάν η αγορά δεν κινηθεί με πιο γρήγορους ρυθμούς, ακόμα κι αν καμία άλλη χώρα δεν προβεί σε παρόμοια ανακοίνωση, μόνο και μόνο από τον παραπάνω πίνακα έχουμε το εξής δεδομένο: το 2040, περίπου 3,5 δις άνθρωποι σε όλο τον πλανήτη δεν θα έχουν πρόσβαση σε αγορά αυτοκινήτων με ΚΕΚ.
Για να έχουμε μία ακριβέστερη εικόνα για το πόσο σημαντική εξέλιξη είναι αυτή, να αναφέρουμε ότι ο τομέας των μεταφορών σήμερα ευθύνεται για το 65% της παγκόσμιας κατανάλωσης πετρελαίου.
Πηγή: https://www.iea.org/statistics/?country=WORLD&year=2016&category=Oil&indicator=ShareOilProductsConsBySector&mode=chart&dataTable=BALANCES
Η μεγάλη αντεπίθεση ενάντια στα πλαστικά
Τα πετροχημικά ευθύνονται για το 10% της παγκόσμιας κατανάλωσης πετρελαίου χαροποιώντας ιδιαίτερα τις πετρελαϊκές, οι οποίες τα προηγούμενα χρόνια έβλεπαν τη χρήση των πλαστικών να αυξάνεται ραγδαία.
Όχι πια.
Με μπροστάρη την Ευρώπη και τον ‘πόλεμο’ στα πλαστικά μίας χρήσης, όλος ο κόσμος φαίνεται να ξυπνάει μπροστά στον εφιάλτη της παγκόσμιας πλαστικής ρύπανσης. Το γεγονός δεν διέφυγε από την BP, η οποία στην ετήσια έκθεσή της ‘προειδοποιεί’ ότι η απαγόρευση της χρήσης πλαστικών μίας χρήσης θα επηρεάσει αρνητικά την παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου, σε βαθμό που θα μπορούσε να επισπεύσει κατά μία δεκαετία το ιστορικό peak της παγκόσμιας ζήτησής του.
Ναυτιλία
Οι περισσότεροι συμφωνούν ότι η ναυτιλία και η αεροπλοΐα είναι ίσως οι τομείς με τη μεγαλύτερη τεχνική δυσκολία στο θέμα της απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα. Κανείς δεν το αμφισβητεί αυτό, αν και η αλήθεια είναι ότι η ναυτιλία ευθύνεται μόλις για το 7% της παγκόσμιας κατανάλωσης πετρελαίου. Ακόμα κι έτσι, δεν πέρασε απαρατήρητο το γεγονός ότι πριν λίγες ημέρες η Maersk – η μεγαλύτερη ναυτιλιακή δύναμη στον κόσμο – ανακοίνωσε ότι επεξεργάζεται σχέδιο απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα τις επόμενες δεκαετίες. Αν μη τι άλλο, ένα σημάδι ότι τα ορυκτά καύσιμα στη ναυτιλία ‘χάνουν’ ένα από τα τελευταία τους προπύργια.
Εν κατακλείδι
Οι ελληνικές κυβερνήσεις, είτε πιεζόμενες από συμφέροντα είτε λόγω άγνοιας, συμπεριφέρονται σαν να βρισκόμαστε στη δεκαετία του 1980. Θεωρούν σπουδαίο και τρανό το γεγονός ότι η χώρα μπορεί να έχει πετρελαϊκό δυναμικό. Είναι δε έτοιμοι να θυσιάσουν ‘γη και ύδωρ’ προκειμένου να προχωρήσουν έργα δισεκατομμυρίων τα επόμενα χρόνια. Πρόκειται φυσικά για άκρατο παραλογισμό. Οι πολιτικοί μας να οφείλουν να στρέψουν το βλέμμα τους στο μέλλον και να ξεκολλήσουν από το χθες. Ούτως ή άλλως πρέπει να εκμηδενίσουμε τη χρήση των ορυκτών καυσίμων το συντομότερο δυνατόν. Αυτό δεν αφορά μόνο το πετρέλαιο αλλά και τον λιγνίτη και το φυσικό αέριο. Είμαστε στο 2019 και έχουμε περίπου 12 χρόνια να αποτρέψουμε μία ανεξέλεγκτη κλιματική αλλαγή. Ευτυχώς η τεχνολογία έχει κάνει άλματα σήμερα και στην ενεργειακή πιάτσα εδώ και λίγα χρόνια φοριέται πολύ μία φράση που περιγράφει επενδύσεις ορυκτών καυσίμων: stranded assets.
*Ο Τάκης Γρηγορίου είναι Υπεύθυνος για θέματα ενέργειας και κλιματικών αλλαγών στο Ελληνικό Γραφείο της Greenpeace
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου