Πρόκειται προφανώς για ένα από τα παράδοξα που ανατρέπουν τις προβλέψεις και κάνουν την πολιτική να συνεχίζει να παραμένει συναρπαστική. Η κατεύθυνση που έχει πάρει η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι σαφής από χρόνων: Πλήρης απελευθέρωση των ενεργειακών αγορών, ανταγωνισμός με περιορισμό παντί τρόπω του δεσπόζοντος παίχτη, ανάπτυξη δικτύων και ενεργειακή ενοποίηση, περιορισμός της κλιματικής αλλαγής και αύξηση του ρόλου των ΑΠΕ στο ενεργειακό ισοζύγιο. Κι όμως:
Στη χώρα μας οι πολιτικές δυνάμεις που ιδεολογικά και πολιτικά ομνύουν στο ευρωπαϊκό όραμα και στην ανάγκη μεταρρυθμίσεων – στην ενεργειακή αγορά εν προκειμένω – δεν τις προχώρησαν παρά ελάχιστα την τελευταία δεκαετία, διατήρησαν άθικτες τις μεγάλες στρεβλώσεις ή δημιούργησαν καινούργιες στη θέση των παλιών και στην πραγματικότητα είτε δεν έδωσαν ποτέ πραγματική μάχη με τις δυνάμεις οπισθοφυλακής, τις δυνάμεις που δεν θέλουν να αλλάξει τίποτα, είτε συνθηκολόγησαν στην πρώτη δυσκολία.
Από την άλλη, η πολιτική δύναμη που κατ΄εξοχήν αντέδρασε σθεναρά στις κατά το παρελθόν επιχειρούμενες αλλαγές, φαίνεται ότι σήμερα έχει αναδεχθεί την υποχρέωση να υλοποιήσει μεγάλες μεταρρυθμίσεις που θα συγχρονίσουν το..
. πλαίσιο λειτουργίας της ελληνικής ενεργειακής αγοράς με εκείνο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επαναδιατυπώνοντας πλευρές των προτεινόμενων αλλαγών και εξαντλώντας τις δυνατότητες εσωτερικών παραμετρικών διαφοροποιήσεων, με σαφή όμως αποδοχή των υποχρεώσεων που έχει η χώρα τόσο ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και στο πλαίσιο του συμφωνημένου με τους δανειστές προγράμματος. Η πίεση άλλωστε εξαιτίας των υποχρεώσεων αυτών είναι, πλέον, τέτοια, ώστε η οπισθοχώρηση είναι σχεδόν αδύνατη χωρίς να διακυβεύεται η ομαλότητα και η κανονικότητα της πορείας της χώρας.
Οι περισσότερες από αυτές τις μεταρρυθμίσεις θα υλοποιηθούν μέσα στο 2016, για όλες, δε, θα μπούν οι βάσεις που θα καθορίσουν καταλυτικά την μετέπειτα πορεία, έτσι ώστε να δικαιολογείται η πεποίθηση ότι στο τέλος της χρονιάς που ξεκίνησε την Παρασκευή, ο ενεργειακός χάρτης θα είναι ριζικά διαφορετικός. Ιδού 8 από τις βασικές αλλαγές που θα διαμορφώσουν το νέο τοπίο:
1. Ιδιοκτησιακός διαχωρισμός του ΑΔΜΗΕ από τη ΔΕΗ
Η κατάργηση από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ της διαδικασίας ιδιωτικοποίησης του 66% του ΑΔΜΗΕ και η συμφωνία που υπήρξε με τους δανειστές για έλεγχο από το Δημόσιο της νέας εταιρείας που θα προκύψει μετά την απόσχιση των δικτύων από τη ΔΕΗ αλλάζει τα δεδομένα. Προκύπτει απόλυτος ιδιοκτησιακός διαχωρισμός του ΑΔΜΗΕ από τη ΔΕΗ, ενώ η τελευταία θα αποστερηθεί μιας σημαντικής πηγής κερδοφορίας, χωρίς από την άλλη να είναι σαφές πως θα βάλει, έναντι αυτής της απώλειας, «ζεστό» χρήμα στο ταμείο της. Σε κάθε περίπτωση οι εξελίξεις θα είναι ταχείς με τον σύμβουλο που θα αναλάβει την αποτίμηση της εταιρείας και την επίλυση των διαδικαστικών – νομικών θεμάτων να εγκαθίσταται σε λίγες μέρες. Στο νέο τοπίο θα πρέπει να αναζητηθούν στρατηγικές συμμαχίες με «παίχτες» από το εξωτερικό, αλλά και εισροή κεφαλαίων για την προώθηση του επενδυτικού προγράμματος του «νέου ΑΔΜΗΕ».
2. Ανταγωνισμός στη λιανική ρεύματος - Δημοπρασίες τύπου ΝΟΜΕ
Τα αγκάθια στις συνομιλίες της κυβέρνησης με τους δανειστές για το μοντέλο που θα εφαρμοστεί στις δημοπρασίες τύπου NOMΕ παραμένουν, αλλά δεν μπορούν να παραμείνουν επί πολύ, καθώς η επιλογή του μοντέλου αποτελεί μνημονιακή υποχρέωση. Ακόμα περισσότερο, η χώρα μας οφείλει να δημιουργήσει το περιβάλλον που θα επιτρέψει να «μετακομίσει» μέχρι το 2020 το 50% των πελατών της ΔΕΗ στους εναλλακτικούς προμηθευτές που δραστηριοποιούνται ήδη ή πρόκειται να δραστηριοποιηθούν στην ηλεκτρική αγορά. Το περιβάλλον αυτό, σε θεσμικό επίπεδο, θα δημιουργηθεί εντός του 2016, ανεξάρτητα αν οι δημοπρασίες τύπου NOME θα αποδειχθούν αποτελεσματικές ή όχι.
Σε επιχειρηματικό επίπεδο η κινητικότητα είναι ήδη μεγάλη και αναμένεται η είσοδος νέων παιχτών, καθώς και η αξιοποίηση των δικτύων που σήμερα έχουν στη διάθεσή τους οι τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι.
3. Πρόσβαση τρίτων στη λιγνιτική και υδροηλεκτρική παραγωγή
Η απόσχιση του 30% της παραγωγής, των ορυχείων, των μονάδων και των πελατών της ΔΕΗ και η δημιουργία της «μικρής ΔΕΗ» που θα όδευε για πώληση είχε ήδη ψηφιστεί από την προηγούμενη κυβέρνηση αλλά εγκαταλείφθηκε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ενώ δεν περιλήφθηκε στο τρίτο μνημόνιο με τους δανειστές. Παρόλα αυτά, υπάρχει η δέσμευση για μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ, όσον αφορά την παραγωγή, στο 50% μέχρι το 2020. Ταυτόχρονα η χώρα μας βρίσκεται αντιμέτωπη με την κοινοτική Δικαιοσύνη, σύμφωνα με την οποία θα πρέπει να δώσει πρόσβαση σε τρίτους στη λιγνιτική και υδροηλεκτρική παραγωγή, προνόμια φθηνών πρώτων υλών που έχει σήμερα αποκλειστικά η ΔΕΗ.
Είναι άγνωστο εάν θα υπάρξει κάποια κίνηση πρώτου μεγέθους εντός του 2016, ωστόσο «στρώνεται» το έδαφος για να προωθηθούν νέες συνεργασίες, όπως για παράδειγμα για την κατασκευή της δεύτερης μονάδας στη Φλώρινα. Παλαιότερα ενδιαφέρον για μια τέτοια συνεργασία είχε εκδηλωθεί από πολλές εταιρείες όπως πχ η ιταλική Edison. Ένα ακόμη σενάριο είναι να ανοίξουν συνεργασίες της ΔΕΗ με τρίτους παίκτες και για υφιστάμενους λιγνιτικούς και υδροηλεκτρικούς σταθμούς σε νέα joint ventures που θα δημιουργηθούν.
Σύμφωνα με πληροφορίες η κυβέρνηση έχει ανάψει το «πράσινο» φως στη διοίκηση της ΔΕΗ προκειμένου να διερευνήσει την πρόθεση τόσο εγχώριων ιδιωτών παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας όσο και ξένων ομίλων για τη δημιουργία κοινοπρακτικών σχημάτων. Το μοντέλο αυτό περιλαμβάνει τη συμμετοχή της ΔΕΗ με σταθμούς παραγωγής (λιγνιτικούς ή και υδροηλεκτρικούς) και κοιτάσματα λιγνίτη σε εταιρεία που θα συσταθεί από κοινού με ιδιωτική επιχείρηση. Η τελευταία θα μπορεί να κατασκευάσει επίσης νέα μονάδα, να συμπεριλάβει στον κοινό όμιλο και υπάρχουσα δική της κ.λπ.
4. Νέο μοντέλο στήριξης των ΑΠΕ
Τις επόμενες ημέρες η αρμόδια Επιτροπή του υπουργείου υπό τον Γενικό Γραμματέα Μιχάλη Βερροιόπουλο αναμένεται να καταλήξει στο τελικό σχέδιο για το μοντέλο στήριξης των ΑΠΕ που θα ισχύει στη χώρα μας από την 1η Ιανουαρίου του 2016. Πρόκειται για ριζική αλλαγή σύμφωνη με τις κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Ένωσης η οποία θα εισάγει το σύστημα των feed in premium και των διαγωνισμών ισχύος. Το βασικό είναι πάντως ότι η πολιτική απόφαση της κυβέρνησης είναι να καθιερωθεί ένα σύστημα που να δίνει κίνητρο για επενδύσεις στις Ανανεώσιμες Πηγές (και κυρίως στα φωτοβολταϊκά τα οποία έχουν πλέον αδρανήσει εντελώς), με λογική απόδοση, χωρίς τα προβλήματα υπερθέρμανσης και τους κινδύνους δημιουργίας νέων ελλειμμάτων.
5. Απελευθέρωση της αγοράς φυσικού αερίου
Μετά την ψήφιση του σχετικού νόμου, έχουν δρομολογηθεί οι διαδικασίες για την πλήρη απελευθέρωση, σταδιακά, της εγχώριας αγοράς φυσικού αερίου. Από την 1η Ιανουαρίου του 2017 γίνονται επιλέγονες όλοι οι βιομηχανικοί καταναλωτές, ενώ από τον Ιανουάριο του 2018 όλες οι κατηγορίες καταναλωτών. Ήδη έχουν ξεκινήσει οι κινήσεις για τον διαχωρισμό των δραστηριοτήτων διανομής και προμήθειας από τις τρείς ΕΠΑ που δραστηριοποιούνται σήμερα στη χώρα. Οι εταιρείες αυτές θα έχουν την ευθύνη της διανομής έναντι συγκεκριμένου τιμολογίου, ενώ στην προμήθεια θα μπορούν να δραστηριοποιηθούν και άλλες εταιρείες, πολλές εκ των οποίων έχουν ήδη λάβει άδεια και αναμένεται να εμφανιστούν εντός του 2016.
6. Πώληση του 66% του ΔΕΣΦΑ
Η πώληση του 66% του ΔΕΣΦΑ στην Αζερική Socar, πώληση που έχει εξελιχθεί σε «γεφύρι της Άρτας» καθώς βρίσκεται σε εκκρεμότητα από το καλοκαίρι του 2013, μπήκε πλέον σε άλλη φάση, καθώς μέσα στο πρώτο δίμηνο αναμένεται να έχει καταλήξει η διαδικασία επιλογής από τους Αζέρους της εταιρείας (ή των εταιρειών) που θα πάρει ποσοστό από 17% και πάνω του ΔΕΣΦΑ. Η Socar εξαναγκάστηκε από τις ευρωπαϊκές αρχές να διαθέσει μερίδιο σε τρίτους παίκτες από την Ευρώπη, προκειμένου να εγκριθεί το deal. Έτσι εκτός απροόπτου νέοι μέτοχοι στο ΔΕΣΦΑ εκτός της Socar θα είναι μία ή και περισσότερες εκ των Fluxys – Enagas και Snam.
Ζήτημα κλειδί για την εξέλιξη της υπόθεσης, για την οποία η κυβέρνηση έχει συμφωνήσει να προχωρήσει, είναι ο καθορισμός των τιμολογίων χρήσης δικτύου που αναμένεται εντός των επόμενων εβδομάδων.
7. Αγωγοί IGB και TAP - τέρμιναλ Αλεξανδρούπολης
Μετά τη συμφωνία της κυβέρνησης με την κοινοπραξία του αγωγού TAP, το έργο αναμένεται, σύμφωνα με το σχεδιασμό, να ξεκινήσει να κατασκευάζεται μέσα στο χρόνο. Υπό συνθήκες, μετά τη λήψη της οριστικής επιχειρηματικής απόφασης, θα μπορούσε να ξεκινήσει και η κατασκευή του Ελληνο-Βουλγαρικού αγωγού IGB, ο οποίος «κρέμεται» από το αποτέλεσμα του market test και συμπαρασύρει και άλλα έργα, όπως το πλωτό τέρμιναλ LNG στην Αλεξανδρούπολη, το οποίο είναι απολύτως συνδεδεμένο μαζί του, καθώς αποκτά εμπορικό ενδιαφέρον από τη στιγμή που στοχεύει στις αγορές της Βουλγαρίας και της ευρύτερης περιοχής. Για το έργο της Αλεξανδρούπολης εκκρεμεί η συμφωνία με τη ΔΕΠΑ η οποία σκοπεύει να συμμετάσχει στην Gastrade, όπως και η οριστική απόφαση της αμερικανικής Cheniere (η οποία ενδιαφέρεται φυσικά να διαθέσει αμερικανικό LNG) για το ίδιο θέμα. Σε κάθε περίπτωση, το έργο έχει ενταχθεί στον κατάλογο των προωθούμενων έργων της Ε.Ε., ενώ έχει την υποστήριξη της κυβέρνησης που το θεωρεί στρατηγικής σημασίας για την ανάληψη πρωταγωνιστικού ρόλου στην περιοχή εκ μέρους της χώρας μας.
8. Προώθηση της έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων
Μετά από πολλές παλινωδίες, τουλάχιστον σε επίπεδο ρητορικής, η κυβέρνηση εμφανίζεται να έχει συνειδητοποιήσει ότι το μεγάλο στοίχημα στον τομέα της έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων δεν σχετίζεται με τη μορφή των συμβάσεων που θα συνάψει (οι συμβάσεις που χρησιμοποιούνται διεθνώς, άλλωστε, είναι συγκεκριμένες) αλλά με την προσέλκυση μεγάλων παιχτών του κλάδου και την προώθηση των projects που βγαίνουν σε διαγωνισμούς.
Προς το παρόν, και αφού η χώρα επανήλθε στην πετρελαϊκή σκηνή μετά από τουλάχιστον 15ετή αποχή, μέσα στο 2016 θα γίνει η επιλογή του αναδόχου για τα 3 χερσαία οικόπεδα της Δυτικής Ελλάδος με την ελπίδα να μην υπάρξουν προβλήματα (ειδικά για την περιοχή Άρτα – Πρέβεζα το υπουργείο έχει παροτρύνει τους δύο διεκδικητές, ήτοι τα Ελληνικά Πετρέλαια και η Energean να συνεργαστούν) και θα ανοίξουν οι προσφορές για τα θαλάσσια οικόπεδα του γύρου παραχωρήσεων open door. Εάν τα πράγματα κυλήσουν ομαλά σε αυτούς τους διαγωνισμούς η χώρα τη χρονιά αυτή θα έχει ήδη κάνει ένα μεγάλο βήμα και μάλιστα σε συνθήκες ιδιαίτερα αρνητικές λόγω της κατάρρευσης των διεθνών τιμών πετρελαίου και της συνακόλουθης κατάρρευσης της εξορυκτικής βιομηχανίας.
ΠΗΓΗ:energypress.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου