Η έλλειψη διυλιστηρίων πετρελαίου στοιχειώνει την Αφρική καθώς οι τιμές των καυσίμων εκτοξεύονται

  

Η έλλειψη διυλιστηρίων πετρελαίου στην υποσαχάρια Αφρική σε συνδυασμό με την άνοδο των τιμών του αργού λόγω του πολέμου στην Ουκρανία έχει αφήσει τις χώρες επικίνδυνα ελλείψεις σε προμήθειες καυσίμων, αναστατώνοντας τις αεροπορικές εταιρείες και προκαλώντας ουρές στο γέμισμα σταθμούς.

Η άνοδος των τιμών έρχεται παράλληλα με την αύξηση ..

του κόστους των τροφίμων μετά την αποστολή στρατευμάτων από τη Ρωσία στην Ουκρανία, χτυπώντας δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους που ήδη ζουν σε επισφαλείς συνθήκες, καθώς και προϋπολογισμούς της κυβέρνησης και των οργανισμών βοήθειας. Διαβάστε περισσότερα

Τα διυλιστήρια στην υποσαχάρια Αφρική μαζί μπορούν να επεξεργάζονται 1,36 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου την ημέρα (bpd), θεωρητικά, αλλά με πολλά εκτός λειτουργίας, μόνο το 30% αυτής της δυναμικότητας χρησιμοποιήθηκε πέρυσι, σύμφωνα με την ανεξάρτητη εταιρεία συμβούλων CITAC.

Τα διυλιστήρια στο Καμερούν, την Γκάνα και τη Σενεγάλη είναι κλειστά, όπως και τέσσερα στη Νότια Αφρική. Ο μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου της Αφρικής, η Νιγηρία, αντλεί πάνω από 1,3 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, αλλά τα δύο ιδιόκτητα εργοστάσια που εξακολουθούν να λειτουργούν εκεί μπορούν να επεξεργαστούν μόνο το 1% αυτού.

Η Αφρικανική Τράπεζα Εξαγωγών-Εισαγωγών και η Αφρικανική Οργάνωση Παραγωγών Πετρελαίου υπέγραψαν συμφωνία τον Μάιο για τη δημιουργία μιας «τράπεζας ενέργειας» πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων για την ενίσχυση των ιδιωτικών επενδύσεων στον τομέα, αλλά οι αναλυτές λένε ότι υπάρχουν μερικές γρήγορες λύσεις στον ορίζοντα.

Οι ελλείψεις καυσίμων πλήττουν επίσης τα δυτικά έθνη, αλλά ο αντίκτυπος στην Αφρική αναμένεται να είναι πιο διαρκής, καθώς οι κυβερνήσεις και οι εταιρείες είναι γενικά λιγότερο ικανές να αντέξουν οικονομικά το υψηλό κόστος των εισαγόμενων καυσίμων ή να βρουν τα εκατομμύρια δολάρια που χρειάζονται για να αποκτήσουν διυλιστήρια τρέχει ξανά σε πλήρη κλίση.

«Είναι πιθανό η κατάσταση να επιδεινωθεί πολύ βραχυπρόθεσμα», δήλωσε στο Reuters ο Άνιμπορ Κράγκα, επικεφαλής της Ένωσης Αφρικανικών Διυλιστηρίων και Διανομέων (ARDA).

Οι μεγάλες δυτικές εταιρείες πετρελαίου έχουν αποσυρθεί από τα έργα διυλιστηρίων στην Αφρική τα τελευταία χρόνια και οι τοπικοί επενδυτές και οι κυβερνήσεις δεν κατάφεραν να καλύψουν το χάσμα, οδηγώντας σε χρόνια έλλειψη επενδύσεων στον εκσυγχρονισμό των εγκαταστάσεων.

Το αποτέλεσμα είναι ότι παρά τα εκτιμώμενα αποθέματα πετρελαίου της ηπείρου στα 125 δισεκατομμύρια βαρέλια και τα 600 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου, οι αφρικανικές χώρες βασίζονται σχεδόν αποκλειστικά σε εισαγόμενα προϊόντα πετρελαίου για να τροφοδοτήσουν τις οικονομίες τους.

Ακόμη και οι μεγάλοι εξαγωγείς αργού πετρελαίου, η Νιγηρία και η Αγκόλα, εξαρτώνται από τις εισαγωγές για σχεδόν το 80% των εγχώριων αναγκών τους σε καύσιμα, λένε κυβερνητικοί αξιωματούχοι.

ΔΙΥΛΙΣΤΗΡΙΟ DANGOTE

Οι κυβερνήσεις τώρα προσπαθούν να θέσουν σε λειτουργία τα διυλιστήρια ενόψει της αυξανόμενης δυσαρέσκειας για τις αυξήσεις των τιμών.

Το διυλιστήριο Tema των 45.000 bpd της Γκάνας, για παράδειγμα, είναι εκτός λειτουργίας μετά την έκρηξη τον Ιανουάριο του 2017. Ο Πρόεδρος της Γκάνας Nana Akufo-Addo είπε ότι τώρα καταβάλλονται «εντατικές προσπάθειες» για την αποκατάσταση του διυλιστηρίου για να αντιμετωπιστεί η ραγδαία αύξηση των τιμών των καυσίμων.

Ωστόσο, η σύνδεση του διυλιστηρίου στο διαδίκτυο θα απαιτούσε 40 εκατομμύρια δολάρια σε νέες επενδύσεις, ανέφεραν πηγές του κλάδου, τις οποίες η χώρα δεν μπορεί να αντέξει οικονομικά καθώς αντιμετωπίζει ένα αυξανόμενο βουνό χρέους και ένα διψήφιο δημοσιονομικό έλλειμμα.

Είναι μια παρόμοια ιστορία στο Καμερούν.

Το διυλιστήριο Limbe 42.000 bpd έχει κλείσει μετά από πυρκαγιά το 2019, αλλά μια οδηγία από το γραφείο του προέδρου που είδε το Reuters ζήτησε από τον υπουργό Οικονομικών στις 22 Απριλίου να εφαρμόσει γρήγορα σχέδια για την ανανέωση του υπερχρεωμένου εργοστασίου.

Ο πλουσιότερος άνθρωπος της Αφρικής, ο Aliko Dangote, ένας επιχειρηματίας που έκανε την περιουσία του στο τσιμέντο, κατασκευάζει ένα τεράστιο διυλιστήριο στη Νιγηρία που θα έχει δυναμικότητα 650.000 βαρελιών την ημέρα, τοποθετώντας το λίγο έξω από τα πέντε κορυφαία διυλιστήρια στον κόσμο.

Αλλά η πολυαναμενόμενη εκτόξευση του έχει αναβληθεί για το επόμενο έτος και η γενική επισκευή του διυλιστηρίου Port Harcourt της Νιγηρίας, η οποία θα διαρκέσει χρόνια, μόλις ξεκίνησε μετά από δύο δεκαετίες συζήτησης.

Εργάτες κάθονται σε ένα εργοτάξιο του διυλιστηρίου Dangote στην περιοχή Ibeju Lekki, στα περίχωρα του Λάγος, Νιγηρία, 7 Αυγούστου 2019. REUTERS/Temilade Adelaja/File Photo

Η Αγκόλα, η οποία είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου της Αφρικής με άντληση περίπου 1,1 εκατομμυρίων bpd, έχει σχέδια να κατασκευάσει περισσότερα διυλιστήρια εκτός από το μοναδικό εργοστάσιό της 65.000 bpd στη Λουάντα.

Ιδιαίτερα το ντίζελ και τα καύσιμα αεριωθουμένων ήταν σε έλλειψη, καθώς τα διυλιστήρια μείωσαν δραστικά την παραγωγή τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όταν οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί καθήλωσαν τα αεροπλάνα ενώ οι όγκοι ρωσικού ντίζελ μειώθηκαν από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία. Διαβάστε περισσότερα

Οι αεροπορικές εταιρείες της Νιγηρίας απείλησαν να αναστείλουν τις εσωτερικές πτήσεις λόγω των αυξανόμενων δαπανών καυσίμων αεροσκαφών προτού υποχωρήσουν. Η χώρα επιδοτεί τη βενζίνη με υψηλό κόστος, αλλά όχι το ντίζελ ή το καύσιμο αεροσκαφών. Διαβάστε περισσότερα

Η προγραμματισμένη συντήρηση περιορίζει επίσης τις προμήθειες.

Το διυλιστήριο SAR 27.000 bpd της Σενεγάλης στο Ντακάρ είναι εκτός σύνδεσης από τον Νοέμβριο για επισκευές και οι προμήθειες πετρελαίου της χώρας μειώθηκαν σε μόλις τρεις ημέρες στα τέλη Απριλίου, προκαλώντας μεγάλες αναμονές για τους αυτοκινητιστές στις αντλίες.

Στη Νότια Αφρική, όπου τέσσερα διυλιστήρια βρίσκονται εκτός λειτουργίας, συμπεριλαμβανομένου ενός από τα μεγαλύτερα της περιοχής, του εργοστασίου Sapref 180.000 bpd στο Durban, ορισμένες αεροπορικές εταιρείες αναγκάστηκαν να απομακρυνθούν εκ νέου από ένα από τα πιο πολυσύχναστα αεροδρόμια της Αφρικής λόγω ελλείψεων καυσίμων.

Ενώ ορισμένες χώρες της Βόρειας Αφρικής είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένες στην πτώση των εξαγωγών σιτηρών από την Ουκρανία, τα διυλιστήρια στην περιοχή είναι σε καλύτερη κατάσταση από ό,τι νότια της Σαχάρας, με δυναμικότητα 80% πέρυσι, σύμφωνα με στοιχεία της CITAC.

ΚΥΡΩΣΕΙΣ ΘΥΛΑ

Ελλείψει ικανότητας διύλισης, οι μεγάλες εταιρείες πετρελαίου και οι εταιρείες εμπορίας εμπορευμάτων έχουν στείλει εδώ και χρόνια προϊόντα πετρελαίου από τη Μέση Ανατολή και την Άπω Ανατολή για να επιπλέουν σε μεγάλα δεξαμενόπλοια στα ανοικτά των ακτών του Τόγκο στη Δυτική Αφρική, όπου μπορούν στη συνέχεια να χωριστούν σε μικρότερους όγκους για παραδόσεις της τελευταίας στιγμής.

Αλλά με τις τιμές για άμεση παράδοση τόσο υψηλές και την αγορά ασυνήθιστα ασταθή, οι μεγάλοι παίκτες έχουν υποχωρήσει. Το υψηλότερο εμπορικό κόστος και οι πρόσθετες δαπάνες λόγω πιστωτικών ανησυχιών με μικρούς, ανεξάρτητους αφρικανούς εισαγωγείς επιδεινώνουν το πρόβλημα.

Σε πρόσφατους διαγωνισμούς για αγορά ντίζελ ή καυσίμου τζετ, έμποροι είπαν ότι μόνο δύο ή τρεις εταιρείες ανταποκρίθηκαν, σε σύγκριση με έξι ή περισσότερες πριν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, την οποία η Μόσχα αποκαλεί «ειδική στρατιωτική επιχείρηση».

Η Γκάνα μέχρι στιγμής έχει γλιτώσει από ελλείψεις, αλλά οι εισαγωγείς λένε ότι οι καθημερινές αυξήσεις τιμών σημαίνει ότι κάθε αγορά είναι πιο ακριβή από την προηγούμενη. Οι τιμές λιανικής του ντίζελ αυξήθηκαν περισσότερο από 90% από έτος σε έτος τον Απρίλιο, σύμφωνα με τη στατιστική υπηρεσία της Γκάνας.

«Αυτές οι συνθήκες σημαίνουν ότι χρειάζεσαι ουσιαστικά διπλάσια όση πίστωση θα χρειαζόσουν πέρυσι», δήλωσε ο Senyo Hosi, επικεφαλής του Επιμελητηρίου Διανομέων Χύδην Πετρελαίου της Γκάνας.

Με τις τιμές για την άμεση παράδοση τόσο υψηλές σε σύγκριση με τους επόμενους μήνες - φαινόμενο της αγοράς γνωστό ως οπισθοδρόμηση - υπάρχει μικρό κίνητρο για αποθήκευση προϊόντων για μελλοντική πώληση.

«Οι υψηλές τιμές και η απότομη οπισθοδρόμηση μειώνουν τα κίνητρα για τη διατήρηση αποθεμάτων με διακριτική ευχέρεια ή απούλητα, αφήνοντας τους αγοραστές spot ή με σύντομες ειδοποιήσεις ευάλωτους σε ελλείψεις», δήλωσε ο Jamie Torrance, επικεφαλής αποσταγμάτων και βιοκαυσίμων στην εταιρεία εμπορίας εμπορευμάτων Trafigura.

Οι τιμές των φυσικών καυσίμων αεριωθουμένων έφθασαν σε υψηλά ρεκόρ τον Απρίλιο στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ τα επίπεδα των αποθεμάτων έπεσαν στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων δύο ετών στον βασικό κόμβο πετρελαίου ARA της Ευρώπης την εβδομάδα έως τις 12 Μαΐου.

Το ρωσικό ντίζελ, μαζούτ και άλλα προϊόντα αποθηκεύονταν στο παρελθόν και αναμειγνύονταν στο ARA (Άμστερνταμ-Ρότερνταμ-Αμβέρσα) για μεταφορά στην Αφρική, αλλά το ρωσικό αργό και τα προϊόντα μπορούν πλέον να πωληθούν σε ευρωπαίους αγοραστές μόνο σε ορισμένες περιπτώσεις.

"Αυτό είναι δυστυχώς πιθανό να επιδεινώσει περαιτέρω τις τρέχουσες ελλείψεις", δήλωσε ο Trafigura's Torrance.

Από το reuters.com