Η υπογραφή συμφωνίας την περασμένη Τρίτη (09/06) στην Αθήνα μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών των δύο χωρών συνιστά αναμφίβολα ένα σημαντικό βήμα στην διαδικασία καθορισμού Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) στον Ελληνικό θαλάσσιο χώρο. Παρά το γεγονός ότι ήδη από το 1976 Ελλάδα και Ιταλία είχαν συμφωνήσει τα όρια της μεταξύ των υφαλοκρηπίδας η τωρινή συμφωνία αφορά την οριοθέτηση ΑΟΖ, έννοια που δεν υπήρχε προ του 1982 όταν επήλθε..
διεθνής συμφωνία για το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS).
Η συμφωνία έχει τεράστια σημασία και σοβαρές επιπτώσεις σε νομικό επίπεδο για δύο βασικούς λόγους. Πρώτον, γιατί η χάραξη της συνοριακής γραμμής έγινε βάσει των προβλέψεων περί μέσης γραμμής της UNCLOS, και δεύτερον γιατί αναγνωρίζει την επήρεια των νήσων, όχι μόνο της Κέρκυρας αλλά και των Διαπόντιων νήσων αλλά και νοτιότερα, των Στροφάδων.
Με αυτόν τον τρόπο καταρρίπτεται η αυθαίρετη και νομικά έωλη ερμηνεία του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας από την Τουρκία ότι τα νησιά δεν διαθέτουν ΑΟΖ. Επιπλέον, η υπογραφείσα συμφωνία επικυρώνει την χάραξη ΑΟΖ που έκανε η Ελλάδα το 2014 όταν στο πλαίσιο του 2ου Διεθνούς Γύρου Παραχωρήσεων προχώρησε στην οριοθέτηση 20 θαλασσίων τεμαχίων τα οποία ευρίσκονται νότια και νοτιοδυτικά της Κρήτης και στο Ιόνιο. Έκτοτε η Τουρκία δεν έχει παύσει να αμφισβητεί την ανωτέρω χάραξη και γενικότερα την δυνατότητα της Ελλάδας να ορίζει ΑΟΖ πέριξ των νήσων της συμπεριλαμβανομένης της Κρήτης, της Καρπάθου και της Ρόδου.
Προς αυτή την κατεύθυνση η Άγκυρα κινήθηκε τελείως τυχοδιωκτικά ανακηρύσσοντας ΑΟΖ με την Λιβύη τον Δεκέμβριο του 2019 κατά παράβαση κάθε νόμιμης έννοιας περί χάραξης θαλασσίων ζωνών υφαρπάζοντας στην κυριολεξία ένα μεγάλο τμήμα του Ελληνικού θαλάσσιου χώρου και προσφέροντας τον στην Λιβύη και ασφαλώς αγνοώντας πλήρως την οριοθετημένη θαλάσσια περιοχή (από την Ελλάδα) από το ανατολικότερο μέχρι το δυτικότερο άκρο της Κρήτης. Ως να μην έφθανε αυτό πριν δύο εβδομάδες η Τουρκία δημοσίευσε χάρτη με θαλάσσια τεμάχια (εδώ) σε μια τεράστια θαλάσσια περιοχή δυτικά και νότιο-δυτικά της Ρόδου και Καρπάθου και ανατολικά της Κρήτης στα οποία όπως ανακοίνωσε η Τουρκική προεδρία θα διεξάγει σύντομα σεισμικές έρευνες και γεωτρήσεις η κρατική εταιρεία πετρελαίων της Γείτονος, η γνωστή TPAO. Το χειρότερο όλων είναι ότι στην ανωτέρω χάραξη τα Ελληνικά νησιά εμφανίζονται με χωρικά ύδατα που περιορίζονται στο σημερινό καθεστώς των 6 ναυτικών μιλίων, ενώ βάσει της UNCLOS τα νησιά δικαιούνται χωρικά ύδατα μέχρι 12 νμ.
Μπορεί η χθεσινή στρατηγική κίνηση της Αθήνας να απαντά εν μέρει στην Τουρκική προκλητικότητα και να προδιαθέτει για την επόμενη κίνηση που θα είναι η χάραξη ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου, όμως δεν απαντά ευθέως στην συνεχιζόμενη και βάναυση αμφισβήτηση των ελληνικών δικαιωμάτων στο Αιγαίο. Εδώ όμως που φθάσαμε με την Τουρκία να προβάλλει σε συνεχή βάση τις πλέον παράλογες απαιτήσεις εκτιμούμε πως η μόνη αποτελεσματική και πειστική κίνηση έναντι της Άγκυρας, αλλά και των εταίρων μας στην ΕΕ και των συμμάχων μας γενικότερα, είναι η επέκταση των χωρικών μας υδάτων μέχρι τα 12 νμ. Όπως προβλέπει ξεκάθαρα το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) κάθε χώρα έχει την δυνατότητα να επεκτείνει μονομερώς τα χωρικά της ύδατα μέχρι τα 12 νμ. Άρα, και αυτό θα πρέπει να τονισθεί ιδιαίτερα, η Ελλάδα δεν έχει ουδεμία υποχρέωση να συνεννοηθεί εκ των προτέρων με την Τουρκία προκειμένου να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα.
Μέχρι σήμερα 160 κράτη από αυτά που έχουν υπογράψει και κατοχυρώσει το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας έχουν επεκτείνει τα χωρικά τους ύδατα. Το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν τα έχει ακόμα επεκτείνει δεν σημαίνει ότι στερείται του δικαιώματος αυτού. Η δε επέκταση της Ελληνικής αιγιαλίτιδας ζώνης μέχρι τα 12 νμ σε όλο τον ηπειρωτικό και νησιωτικό χώρο επιλύει σε μεγάλο βαθμό την ανάγκη οριοθέτησης ΑΟΖ με την Τουρκία αφού όλο σχεδόν το Αιγαίο περιέρχεται υπό Ελληνική κυριαρχία (βλέπε χάρτη).
Εάν πράγματι επιθυμούμε να βάλουμε ένα φρένο στις παράλογες και παράνομες Τουρκικές διεκδικήσεις στο Αιγαίο και στις ελληνικές θάλασσες γενικότερα, δεν έχουμε παρά να επεκτείνουμε άμεσα, εδώ και τώρα, τα χωρικά μας ύδατα με Προεδρικό Διάταγμα μέχρι στα 12 νμ όπου αυτό είναι δυνατόν. Και λέμε όπου είναι δυνατόν γιατί σε ορισμένα σημεία επειδή η απόσταση με τα Τουρκικά παραλία είναι σαφώς μικρότερη των 12 νμ τότε ακολουθείται η μέση γραμμή, όπως ισχύει σήμερα σε πάρα πολλές περιπτώσεις.( λχ Χίος, Κως, Σύμη, Λέσβος κ.λπ.)
Τέλος, θα πρέπει να αναφερθούμε στον αγωγό East Med γιατί στις αρχές του έτους η Ελληνική κυβέρνηση υπέγραψε μια πολύ σημαντική τριμερή διακρατική συμφωνία - με Ισραήλ και Κύπρο και αύριο με την Ιταλία- που προβλέπει την κατασκευή του εν λόγω αγωγού που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από τα πλούσια κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου προς την Ιταλία μέσω Ελλάδος.(εδώ). Στην διαδρομή του ο αγωγός προερχόμενος από την Κύπρο θα διέλθει από την Κρήτη, μέσα από το Αιγαίο, την Πελοπόννησο και Δυτική Στερεά και από το Ιόνιο για να προσγυαλωθεί τελικά στα νότια παραλία της Ιταλίας. Ο εν λόγω αγωγός θεωρείται στρατηγικής σημασίας διότι αν και σχετικά μικρές οι ποσότητες αερίου που θα μεταφέρει (10-20 bcm) θα συμβάλλει (όπως και ο TAP) στην διαφοροποίηση της ενεργειακής προμήθειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Παράλληλα, ο East Med θα προσφέρει μία διέξοδο για την μεταφορά φυσικού αερίου από τα κοιτάσματα νότια και ανατολικά της Κρήτης αλλά και στο Ιόνιο όπου και έχουν εντοπισθεί, εάν βέβαια η κυβέρνηση αποφασίσει να προχωρήσει στην αξιοποίηση τους ενισχύοντας την οικονομία και την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας. Μέχρι στιγμής πάντως και παρά το γεγονός ότι αυξάνεται ολοένα η κατανάλωση φ. αερίου λόγω απολιγνιτοποίησης, το οποίο και εισάγεται εξ ολοκλήρου, η κυβέρνηση δεν δείχνει αποφασισμένη να προχωρήσει στην εκμετάλλευση ενός σημαντικού και όχι ιδιαίτερα ρυπογόνου εθνικού ενεργειακού πόρου ευρισκόμενη υπό την επήρεια της αλλόκοτης (εδώ) πράσινης ατζέντας των Βρυξελλών.
Βάσει των ανωτέρω και επειδή ο East Med θα διασχίζει σημαντικό τμήμα της μη ανακηρυχθείσας, αλλά πολύ υπαρκτής, Ελληνικής ΑΟΖ αλλά και των χωρικών υδάτων, που στην περίπτωση της Κρήτης και Πελοποννήσου μπορούν άνετα να ανοιχθούν στα 12 νμ, η επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης στα 12 νμ κρίνεται απόλυτα απαραίτητη. Ας μην τρέφουμε ουδεμία αυταπάτη ότι τη δεδομένη στιγμή η Τουρκία θα επιχειρήσει με διάφορους τρόπους και τεχνάσματα να εμποδίσει την κατασκευή του East Med υποστηρίζοντας διάφορα ανεδαφικά περί δήθεν καταπάτησης Τουρκικών θαλασσίων ζωνών. Αυτός είναι ένας ακόμα λόγος γιατί η Ελλάδα θα πρέπει να θωρακιστεί επαρκώς τόσο με την ανακήρυξη ΑΟΖ όσο και με την επέκταση των χωρικών υδάτων, μια ενέργεια η οποία θα πρέπει να προηγηθεί πριν την ανακήρυξη ΑΟΖ με Αίγυπτο και Κύπρο
Του Κ.Ν. Σταμπολή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου