Η αμερικανική αγορά πετρελαίου έχει αλλάξει πολύ την τελευταία δεκαετία. Εδώ, για παράδειγμα, είναι τα τελευταία στοιχεία για τις εισαγωγές και εξαγωγές αργού πετρελαίου και πετρελαϊκών προϊόντων των ΗΠΑ, που δημοσίευσε η Υπηρεσία Πληροφοριών Ενέργειας (EIA) στα τέλη του περασμένου μήνα:
"Σφραγίζοντας" το πετρελαϊκό έλλειμμα
Το μηνιαίο εμπόριο των ΗΠΑ σε αργό πετρέλαιο και πετρελαϊκά προϊόντα, σε βαρέλια
Οι ΗΠΑ έχουν μετατραπεί από έναν μεγάλης έκτασης, καθαρό εισαγωγέα πετρελαίου χρόνου σε έναν μικρής έκτασης. Το πιο πρόσφατο βασικό σενάριο της EIA προβλέπει ότι οι ΗΠΑ θα μετατραπούν σε "μέτριο καθαρό εξαγωγέα" από το 2029 έως το 2045. Ούτε η EIA ούτε κανένας άλλος (που να γνωρίζω τουλάχιστον) προέβλεψε, ωστόσο, την τεράστια αύξηση της αμερικανικής παραγωγής πετρελαίου την τελευταία δεκαετία, αλλά ας αφήσουμε τις προβλέψεις. Αυτό που έχει ήδη συμβεί είναι αρκετά σημαντικό. Εδώ, για παράδειγμα, είναι η μακροχρόνια εικόνα (πηγαίνοντας πίσω στο 1870) των εξαγωγών αργού πετρελαίου των ΗΠΑ:
Χμμ, αυτό είναι καινούριο
Οι ετήσιες εξαγωγές αργού πετρελαίου των ΗΠΑ, σε βαρέλια
Ο ρόλος του πετρελαίου στην αμερικανική οικονομία έχει αλλάξει τόσο πολύ και τόσο γρήγορα χάρη στη μέθοδο της υδραυλικής ρωγμάτωσης και σε άλλες νέες μεθόδους εξόρυξης πετρελαίου από σχιστόλιθο που αξίζει να κάνουμε πότε πότε μια παύση και να εξετάζουμε τι συνεπάγεται αυτό. Έχω γράψει στο παρελθόν για τον ρόλο της άνθισης του πετρελαίου και του φυσικού αερίου στη συγκράτηση του εμπορικού ελλείμματος από το να εκραγεί και στη μεγαλύτερη δυσκολία των ΗΠΑ να αναλάβουν ηγετικό ρόλο στη διαμόρφωση του ενεργειακού τοπίου στο μέλλον μετά τα ορυκτά καύσιμα. Ας εξετάσουμε τώρα την επίδραση της άνθισης της εγχώριας αγοράς πετρελαίου στον επιχειρηματικό κύκλο.
Η τυπική εικόνα για το πετρέλαιο και την αμερικανική οικονομία, όπως περιγράφηκε σε έκθεση του 1983 από τον οικονομολόγο James D. Hamilton του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Σαν Ντιέγκο και σε ένα follow-up του 1996 και έπειτα σε σύνοψη του 2005, είναι ότι οι απότομες αυξήσεις της τιμής του πετρελαίου έχουν την τάση να προκαλούν ύφεση. "Ο βασικός μηχανισμός με τον οποίο τα πετρελαϊκά σοκ επηρεάζουν την οικονομία", έγραψε ο Χάμιλτον το 2005, "είναι μέσω της διακοπής των δαπανών από τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις για άλλα αγαθά".
Επειδή οι ΗΠΑ παρήγαγαν πολύ λιγότερο πετρέλαιο από ό, τι χρησιμοποιούσαν, οι παρελθοντικές αυξήσεις των τιμών πετρελαίου όχι μόνο αφαιρούσαν χρήματα από τις τσέπες των Αμερικανών, αλλά επίσης έστειλαν μεγάλο μέρος τους στο εξωτερικό. Η αυξανόμενη παραγωγή πετρελαίου στις ΗΠΑ και η συρρίκνωση του εμπορικού ελλείμματος έπρεπε να αλλάξουν αυτή την εξίσωση, έστω και λίγο.
Δεν έχει σημειωθεί σημαντική άνοδος τιμών από τότε που άρχισε η έκρηξη του πετρελαίου των ΗΠΑ (εν μέρει επειδή η αμερικανική πετρελαϊκή άνθιση το εμπόδισε), όμως υπήρξε σημαντική κατάρρευση το δεύτερο εξάμηνο του 2014, με την τιμή του αργού πετρελαίου να χάνει 59% σε όρους δολαρίου μέσα σε μόλις έξι μήνες. "Αυτή η πτώση προκάλεσε μια ώθηση περίπου 0,7 ποσοστιαίων μονάδων στο πραγματικό ΑΕΠ αυξάνοντας την ιδιωτική πραγματική κατανάλωση", κατέληξαν οι οικονομολόγοι Christiane Baumeister του Πανεπιστημίου Notre Dame και Lutz Kilian του Πανεπιστημίου του Michigan το 2016. "Ωστόσο, αυτή η θετική επίδραση έχει αντισταθμιστεί σε μεγάλο βαθμό από τη μείωση των πραγματικών επενδύσεων από τον πετρελαϊκό τομέα".
Από τις αρχές του 2016, οι τιμές του πετρελαίου έχουν ανακάμψει κάπως, αλλά όχι αρκετά γρήγορα για να δώσουν μεγάλη ώθηση στις καταναλωτικές ή επιχειρηματικές δαπάνες. Οι πραγματικές επενδύσεις στον αμερικανικό τομέα πετρελαίου και φυσικού αερίου εν τω μεταξύ άρχισαν να ανακάμπτουν στο τέλος του δ' τριμήνου του 2016 και παρόλο που δεν έχουν επιστρέψει στα επίπεδα της περιόδου 2012 έως 2014, φαίνεται να αποτέλεσαν σημαντική κινητήρια δύναμη για την οικονομική ανάκαμψη το προηγούμενο έτος αλλά και μέχρι στιγμής φέτος. Ο Steve Liesman του CNBC μίλησε με διάφορους οικονομολόγους τον Μάιο, οι οποίοι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι αυξανόμενες τιμές του πετρελαίου ήταν τώρα ένα "ξέπλυμα" για την οικονομία των ΗΠΑ. Δεν θα εκπλαγώ αν, όσο η αύξηση παραμένει αρκετά σταδιακή, είναι ωφέλιμη για την οικονομία. Εξάλλου, η ενεργειακή ένταση της αμερικανικής οικονομίας - η ποσότητα ενέργειας που καταναλώνεται ανά δολάριο του πραγματικού ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος - μειώνεται σταθερά από τις αρχές της δεκαετίας του 1970. Συνολικά, τουλάχιστον, οι ΗΠΑ μπορούν να αντέξουν κάπως υψηλότερες τιμές ενέργειας.
Αυτό δεν σημαίνει ότι μια ραγδαία αύξηση των τιμών του πετρελαίου θα ήταν καλή είδηση για την οικονομία των ΗΠΑ. Η διατάραξη για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις εκτός πετρελαϊκού κλάδου μπορεί να υπερκεράσει σημαντικά τα κέρδη και τις αυξημένες επενδύσεις της βιομηχανίας ενέργειας. Το μερίδιο της οικονομικής δραστηριότητας που προέρχεται από την εξόρυξη και διύλιση πετρελαίου και φυσικού αερίου είναι υψηλότερο από ό, τι ήταν στη δεκαετία του 1990 και στις αρχές του 2000, αλλά εξακολουθεί να αφήνει περισσότερο από το 95% της οικονομίας στα χέρια των καταναλωτών πετρελαίου.
Το πετρέλαιο και η αμερικανική οικονομία
Η προστιθέμενη αξία του κλάδου ως ποσοστό του ΑΕΠ
Η καλύτερη περίπτωση από οικονομικής άποψης φαίνεται να είναι τιμές αρκετά υψηλές ώστε να επιτρέπουν στις εταιρείες πετρελαίου να αποκομίζουν κέρδη αλλά να μπορούν να παραμένουν σταθερές. Για τον περασμένο μισό αιώνα, είναι αρκετά ενδιαφέρον ότι ο OPEC προσπαθούσε (και συχνά αποτύγχανε) να διατηρεί τις τιμές του πετρελαίου επικερδώς υψηλές και σταθερές μέσω ποσοστώσεων παραγωγής και άλλων μέσων. Μολονότι έχει δεχτεί πολλές φορές επίθεση από Αμερικανούς πολιτικούς - συμπεριλαμβανομένου του Προέδρου Donald Trump - για αυτή τη μη ανταγωνιστική συμπεριφορά κατά της ελεύθερης αγοράς, ο OPEC πήρε στην πραγματικότητα την ιδέα από τις ΗΠΑ, όπου η Texas Railroad Commission ρύθμισε και περίόριζε την παραγωγή πετρελαίου από τη δεκαετία του 1930 έως τη δεκαετία του 1960. Πριν από αυτό, στα τέλη του 18ου αιώνα, ο John D. Rockefeller είχε μετριάσει τις τάσεις εκτόξευσης της ανερχόμενης πετρελαϊκής βιομηχανίας, ελέγχοντας το μεγαλύτερο μέρος της. Τώρα που οι ΗΠΑ είναι και πάλι μια μεγάλη δύναμη πετρελαίου, μην εκπλαγείτε πολύ εάν δείτε παρόμοιες συμπεριφορές και προσπάθειες.
Του Justin Fox
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου