Οι συμβατικές μας σχέσεις με τις γεωφυσικές εταιρείες πρόσκτησης δεδομένων είναι πια..
επικαιροποιημένες, ενώ η τεχνική, οικονομική και νομική πλευρά καλύπτονται από ειδικευμένους επιστήμονες της ΕΔΕΥ με εμπειρία της βιομηχανίας.
Η οργάνωση της ΕΔΕΥ δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από εκείνη μιας μικρής εταιρείας έρευνας υδρογονανθράκων με την βασική διαφορά ότι υπηρετεί το κράτος και δεν συμμετέχει στο οικονομικό ρίσκο των ανάδοχων κατά την διάρκεια των ερευνών και της εκμετάλλευσης.
Σήμερα, στα μέσα του 2018, η ΕΔΕΥ απαρτίζεται από 17 άτομα που καλύπτουν τα πεδία των γεωεπιστημών, μηχανικής γεωτρήσεων, οικονομικών, νομικής κάλυψης, πληροφορικής και γεωγραφικών συστημάτων, όπως και την παρακολούθηση των υποχρεώσεων ασφάλειας και περιβάλλοντος. Η διαδικασία στελέχωσης της εταιρείας συνεχίζεται και το 2018 με προσεκτικά βήματα.
Σύγκλιση επενδυτικών τομέων
Γεωγραφικά η Ελλάδα καταλαμβάνει το ανατολικότερο μέρος της Δυτικής Μεσογείου και το δυτικότερο μέρος της Ανατολικής Μεσογείου. Αυτή η γεωγραφική οριοθέτηση είναι εξέχουσας σημασίας για πολλούς λόγους. Γεωλογικά υπάρχουν ομοιότητες με τα πετρώματα της νοτιοανατολικής Μεσογείου που έδωσαν τα τελευταία πέντε χρόνια πολλές ανακαλύψεις μεγάλων κοιτασμάτων αεριού.
Η θαλάσσια περιοχή της δυτικής Ελλάδας και νότια της Κρήτης, χαρακτηρίζονται ιδιαίτερα από ασβεστολιθικά πετρώματα, και παρουσιάζουν ομοιότητες με το κοίτασμα Zohr της Αιγύπτου, της Καλυψώς και του Ονησιφόρου της Κύπρου, αλλά και σε άλλες περιπτώσεις με το κοίτασμα της Αφροδίτης στην Κύπρο η του Λεβιάθαν στο Ισραήλ.
Όλα αυτά τα κοιτάσματα είναι αερίου, ανακαλυφθήκαν, δε την τελευταία πενταετία με μια σειρά γεωτρήσεων. Γεωστρατηγικά και εμπορικά είναι επίσης εμφανές ότι υπάρχει γεωγραφική σύγκλιση μεταξύ των περιοχών έρευνας υδρογονανθράκων και των δύο μεγάλων επενδύσεων μεταφοράς αερίου από την νοτιοανατολική μεσόγειο προς την Ευρώπη, του αγωγού TAP και του αγωγούEASTMED. Γίνεται αντιληπτό, ότι ο συνδυασμός επενδύσεων σε έρευνα και μεταφορά υδρογονανθράκων προσφέρει ισχυρά οικονομικά κίνητρα στους επενδυτές.
Γεωτρητική τεχνολογία
Από την πλευρά της τεχνολογίας πολλές μεγάλες εταιρείες επικεντρώνουν σήμερα την προσοχή τους στα βαθιά νερά με στόχο για τα επόμενα χρόνια ένα μεγάλο μέρος της παραγωγής τους να προέρχεται από τέτοια θαλάσσια περιβάλλοντα. Την τελευταία πενταετία το ποσοστό της παραγωγής από υπεράκτιες γεωτρήσεις ανήλθε στα υψηλότερα επίπεδα φτάνοντας σχεδόν το 30% της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου. Εκτιμάτε ότι η παραγωγή πετρελαίου ανοιχτής θάλασσας θα συνεχίσει να αυξάνεται ημερησίως τα επόμενα χρόνια.
Όμως μόνο μερικά πλοία γεωτρήσεων θα μπορούσαν θεωρητικά να τρυπήσουν πετρώματα κάτω από 4000 μέτρα ύδατος. Η αλήθεια είναι ότι κανένα γεωτρητικό πλοίο τέτοιας δυνατότητας δεν θα είναι διαθέσιμο πριν από το 2021 η 2025 για τα εξαιρετικά βαθιά νερά.
Εκτός από την διαθεσιμότητα, άλλες δυσκολίες αφορούν την πίεση ύδατος, την διαχείριση υπερπίεσης αερίου στα μεγάλα βάθη, τα φορτία βάρους και τον κακό καιρό στην επιφάνεια που οδηγούν στην αναστολή των εργασιών. Ας μην ξεχνάμε επίσης ότι δεν υπάρχουν σήμερα οι απαραίτητες πιστοποιήσεις τεχνικών προδιαγραφών των πλοίων για τέτοια βάθη. Αυτό είναι ένα θέμα που παρακολουθεί στενά η ΕΔΕΥ μέσω της σχέσης της με τους ευρωπαϊκούς φορείς και τις ενδιαφερόμενες εταιρείες.
Η βιομηχανία γενικά θεωρεί ότι μπορεί να βρει εμπορεύσιμους όγκους αερίου σε αυτά τα βάθη και να τους παραγάγει επικερδώς. Υπάρχουν επίσης και πιθανότητες να βρεθεί αργό σε πετρώματα κάτω από ύδατα βαθύτερα από 3000 μέτρα, ενώ στο παρελθόν αναμέναμε μόνο αέριο και όχι αργό σε τέτοια βάθη.
Μια ανακάλυψη τουλάχιστον 500 εκατομμυρίων βαρελιών θα δικαιολογούσε πιθανές εμπορικές εξελίξεις. Στα βαθιά νερά της Ελλάδας όπως είναι για παράδειγμα η περιοχή δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης οι πιθανοί στόχοι βρίσκονται σε πετρώματα θαμμένα κάτω από τουλάχιστον 1500 μέτρα νερό. Ο μέσος όρος βάθους νερού σε αυτές τις περιοχές ξεπερνάει τα 2500 μέτρα και σε πολλές περιπτώσεις είναι γύρω στα 3500 μέτρα. Ας μην ξεχνάμε ότι οι ερευνητικές εργασίες της πρώτης φάσης διαρκούν 3 χρόνια, πράγμα που θα μάς φέρει κοντά σε αποφάσεις για γεωτρήσεις τέτοιου είδους μετά το 2021.
Δυστυχώς ως προς το θέμα αυτό υπάρχει παραπληροφόρηση, παρερμηνεία δηλώσεων και διασπορά ειδήσεων που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Μία γεώτρηση δεν είναι ικανή να δώσει σαφείς ενδείξεις για τον όγκο του κοιτάσματος. Απαιτούνται τρεις με τέσσερις γεωτρήσεις, δηλαδή μιλάμε για κόστος 600 – 700 εκατ. ευρώ, για ένα κοίτασμα το οποίο θα θεωρήσουμε ότι είναι μεγάλο.
Ασφάλεια υπεράκτιων εγκαταστάσεων
Ένα μεγάλο βήμα πραγματοποιήθηκε το 2017 με τη σύσταση της ομάδας εφαρμογής της ευρωπαϊκής οδηγίας για την ασφάλεια των υπερακτίων εγκαταστάσεων. Αυτό έγινε δυνατό χάρη στην επιτυχή συνεργασία της ΕΔΕΥ με την EBRD και την DNV-GL. Αποτέλεσμα είναι η Ελλάδα να έχει σήμερα τις απαιτούμενες προδιαγραφές και ρυθμιστικούς κανόνες τους οποίους πρέπει να ακολουθούν οι εμπλεκόμενοι ιδιωτικοί και κρατικοί φορείς.
Η ασφάλεια των υπεράκτιων εγκαταστάσεων γεώτρησης η παραγωγής υδρογονανθράκων απαιτεί πολύ προσοχή και αφορά ευθέως την ΕΔΕΥ. Για την ασφάλεια των υπεράκτιων εγκαταστάσεων δημιουργήσαμε τις οδηγίες, τις κατευθύνσεις και τις διαδικασίες που περιλαμβάνουν τους κανόνες παρακολούθησης και ασφάλειας της παραγωγής, τους κανόνες ασφάλειας γεώτρησης και συστημάτων διαχείρισης.
Ενθαρρύνουμε τις εταιρείες να ακολουθούν τα πρότυπα ασφάλειας τα οποία δημιουργήθηκαν βάσει της ευρωπαϊκής οδηγίας και του ελληνικού νόμου προς όφελος όλων.
Είναι πολύ σημαντικό να είναι σαφής η διάκριση μεταξύ ασφάλειας και προστασίας περιβάλλοντος καθώς επικρατεί μια σύγχυση η οποία μπορεί να εξυπηρετεί αλλότρια συμφέροντα. Να διευκρινίσω ότι το περιβάλλον είναι ένα μέρος της ασφαλείας.
Η ασφάλεια περιλαμβάνει θέματα εθνικά, άμυνας, εμπορικά, κοινωνικά, υγείας των εργαζομένων, μολύνσεως και όχι μόνο τους τομείς της προστασίας, της χλωρίδας και της πανίδας του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Θα πρέπει εδώ να σημειωθεί ότι η μεταφορά μέσω σκαφών ή αγωγών, η διύλιση και η αποθήκευση αερίου η αργού αλλά και η προστασία του περιβάλλοντος καλύπτονται από άλλους κρατικούς φορείς και οργανισμούς.
Κινούμενοι προς αυτήν την κατεύθυνση και με δεδομένη την ανάγκη να εκπονήσουμε εξωτερικά σχέδια έκτακτης ανάγκης, με βάση την ευρωπαϊκή οδηγία συστήσαμε ομάδα εργασίας στην οποία συμμετέχουν εκπρόσωποι της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, των υπουργείων Εμπορικής Ναυτιλίας, Εθνικής Άμυνας, Εξωτερικών, Εργασίας, Ανάπτυξης και Οικονομίας, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, της Γενικής Γραμματείας Ψηφιακής Πολιτικής και της Πυροσβεστικής.
Μελλοντικές έρευνες
Το 2017 επεξεργαστήκαμε τα γεωφυσικά και γεωλογικά δεδομένα, δημιουργώντας μοντέλα τεκτονικών δομών και πιθανής θέσης θαλασσίων κοιτασμάτων. Αυτές οι μελέτες απορροφήθηκαν γρήγορα από την βιομηχανία, τόσο κατά την διάρκεια των επισκέψεων των εταιρειών στην ΕΔΕΥ και των παρουσιάσεων σε συνέδρια, όσο και μέσω της πώλησης αυτών στις εταιρείες που συμμετέχουν στους διαγωνισμούς.
Επεκτείνοντας αυτήν την εμπειρία, τα επόμενα δύο με τρία χρόνια στοχεύουμε στην πρόσκτηση νέων θαλάσσιων σεισμικών δεδομένων, την επανεπεξεργασία των υπαρχόντων στοιχείων σε επιλεγμένες περιοχές και την διοργάνωση ενός νέου γύρου παραχωρήσεων.
Θα μπορέσει να διοργανωθεί με δεδομένα που θα προέρχονται επίσης από την συμβατική επιστροφή του 20 - 25% των παραχωρήσεων από τις εταιρείες. Επίσης, οι γεωτρήσεις που θα γίνουν το 2019 στον Πατραϊκό και το Κατάκολο θα παρέχουν απαραίτητες γεωλογικές πληροφορίες.
Εκτός από την συνεργασία μας με τα ελληνικά ιδρύματα, προωθούμε την συνεργασία μας με πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα του εξωτερικού ιδιαίτερα σε θέματα που αγγίζουν την μηχανική των γεωτρήσεων. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον δίνουμε επίσης στην αναγνωριστική χαρτογράφηση περιοχών με ενδείξεις υδριτών όχι τόσο για το πολυσυζητημένο από τον τύπο γεωπολιτικό αποτύπωμα τους, όσο για το θέμα ασφάλειας στα προγράμματα γεωτρήσεων που θα κατατεθούν στην ΕΔΕΥ προς έγκριση τα επόμενα χρόνια.
Είναι αναγκαίο για τον ελληνικό πετρελαϊκό κλάδο να επεκτείνει την κατάρτιση του ώστε να λειτουργήσει ανταγωνιστικά με τις ξένες εταιρείες. Σε διαφορετική περίπτωση η παραγωγή θα βασιστεί αποκλειστικά στην ξένη τεχνογνωσία και σε προσωπικό ειδικευμένο το οποίο θα προέρχεται από το εξωτερικό, γεγονός που σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί να αποφευχθεί σε πρώτο στάδιο. Έτσι και αλλιώς αυτό θα συμβεί στην αρχή.
Η τεχνική κατάρτιση, δουλεύοντας στην βιομηχανία, είναι απαραίτητη συνθήκη για την δημιουργία ανταγωνιστικότητας. Η ανάπτυξη της ανταγωνιστικότητας στην Ελλάδα είναι ζωτικής σημασίας σε έναν βιομηχανικό τομέα που λειτουργεί με μακροχρόνια επενδυτικά προγράμματα και που απαιτεί υψηλή επένδυση στα πρώτα χρόνια προγραμμάτων που θα διαρκέσουν 25 με 30 έτη.
Η Ελλάδα μπορεί να δημιουργήσει τις ανταγωνιστικές επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας που απαιτούνται για δραστηριότητες τόσο εγχώριες όσο και στο εξωτερικό. Αυτό αντιλαμβανόμαστε ότι δεν είναι εύκολο, και δεν θα γίνει σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Αυτό που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι ότι όσο πιο γρήγορα γίνει μια γεώτρηση μεγάλου βάθους τόσο πιο γρήγορα θα μπορέσουμε να μιλάμε για παραγωγή.
--------------------------
Ο κ. Γιάννης Μπασιάς είναι Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΔΕΥ
Το άρθρο περιλαμβάνεται στον τόμο GREEK ENERGY 2018 που εκδίδει για έβδομη χρονιά το energypress
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου