Ο δικηγόρος Πέτρος Μηλιαράκης έγραψε ένα εξαιρετικό άρθρο στο οποίο αναλύει με επιστημονικό τρόπο τις γεωστρατηγικές προεκτάσεις της Σύμβασης του Δίκαιου της Θάλασσας. Μάλιστα, ξεκινάει σωστά σχολιάζοντας την απόφαση του Διαιτητικού Δικαστηρίου στην υπόθεση των Φιλιππίνων κατά της Κίνας. Αυτή η διένεξη παρότι ότι φαίνεται ότι δεν έχει καμία σχέση με την ελληνοτουρκική διαφορά, έχει ορισμένα σημεία, ιδιαίτερα μετά την απόφαση που πρέπει να μελετηθούν από το ελληνικό ΥΠΕΞ.
Την Τρίτη, 12 Ιουλίου 2016, το Μόνιμο Διαιτητικό Δικαστήριο της Χάγης, εξέδωσε την απόφασή του για την αντιδικία μεταξύ..
της Κίνας και των Φιλιππίνων στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας. Η απόφαση των πέντε δικαστών, έκτασης 501 σελίδων, που αναμενόταν με αγωνία από την διεθνή κοινότητα ήταν ομόφωνη υπέρ των Φιλιππίνων και κατέδειξε τις κινεζικές παραβιάσεις του Δίκαιου της Θάλασσας στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας. Η Δημοκρατία των Φιλιππίνων κατέφυγε στο Δικαστήριο τον Ιανουάριο του 2013 και η απόφαση την ικανοποιεί στην πλειοψηφία των θεμάτων. Η Κίνα πάντως αρνήθηκε από την αρχή την δικαιοδοσία του Δικαστηρίου και δεν συμμετείχε στις διαδικασίες. Το Δικαστήριο αποφάσισε ότι η διακεκομμένη γραμμή της Κίνας είναι παράνομη και αυθαίρετη, τα ιστορικά δικαιώματα που προβάλει η Κίνα δεν έχουν καμία ισχύ με βάση το διεθνές δίκαιο και τα νησιά Spratly δεν αποτελούν νησιά όπως αυτά ορίζονται από τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS). Πιο συγκεκριμένα, η παράγραφος καταπέλτης για την Κίνα αναφέρει:
«Το Δικαστήριο συμπέρανε ότι, το γεγονός ότι η Κίνα έχει ιστορικά δικαιώματα στις πλουτοπαραγωγικές πηγές των υδάτων της Θάλασσας της Νότιας Κίνας, τέτοια δικαιώματα εξαφανίστηκαν ως ασυμβίβαστα με την έννοια της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης όπως αυτή προβλέπεται από την Σύμβαση του Δίκαιου της Θάλασσας».
Αυτή την παράγραφο πρέπει, μελλοντικά, να την θυμόμαστε γιατί κάτι παρόμοιο προσπαθεί να προβάλει και η Τουρκία στο Αιγαίο
Η Κίνα, μετά την απόφαση, έγινε ακόμα πιο εχθρική, αυξάνοντας περιοδικά την ναυτική της ισχύ στη Νότια Σινική Θάλασσα. Επέβαλε τη ρητορική της, καταδικάζοντας όχι μόνο την διαιτητική απόφαση σαν “αδικαιολόγητη”, αλλά και το ίδιο το δικαστήριο σαν «μαριονέτα». Υποψιάζομαι ότι η Τουρκία παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στην Σινική Θάλασσα και καμαρώνει τις κινεζικές θέσεις μια και έτσι συμπεριφέρεται η ίδια στην Ανατολική Μεσόγειο.
Στη συνέχεια ο συγγραφέας κάνει μια σωστή ανάλυση του UNCLOS και περιγράφει τα άρθρα που αφορούν την Ελλάδα σε σχέση με την Αρχή της Αβλαβούς Διέλευσης δια της Χωρικής Θάλασσας (Innocent passage) και τις Κλειστές και Ημίκλειστες Θάλασσες.
Όμως στο τέλος του άρθρου του αναφέρει ότι δηλαδή η Ελλάδα είναι ένα μικτό Αρχιπελαγικό κράτος!
Πιο συγκεκριμένα αναφέρει: «Η Ελλάδα ως μικτό Αρχιπελαγικό κράτος
Η έννοια του Αρχιπελάγους καθιερώθηκε για πρώτη φορά στο Montego Bay της Ιαμαϊκής και αυτό εισάγει οπωσδήποτε θετικό πρόκριμα για την Ελλάδα, γιατί οφείλουμε να διεκδικούμε με ενεργητικές παρεμβάσεις να επεκταθεί η έννοια αυτή, με όλα βεβαίως τα επιμέρους αποτελέσματά της, και στα μικτά Αρχιπελαγικά κράτη, όπως είναι η χώρα μας. Η νέα Σύμβαση προσφέρει μια επαρκή βάση για το σκοπό αυτό. Άλλωστε η αρχιπελαγική δομή καθεαυτή απαιτεί εκ των πραγμάτων για όλα τα αρχιπελαγικά κράτη, (αμιγή ή μικτά) την ειδική πρόνοια της μη «διάσπασης» του ενιαίου της αρχιπελαγικής δομής.
Αυτή η πρόνοια πρέπει να καθορίζει την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας – ΑΟΖ και όλα τα εκ του Δικαίου της Θάλασσας απορρέονται δικαιώματα.
Συνεπώς, επιβάλλεται επαναπροσδιορισμός της όλης «τακτικής» της Αθήνας, με βάση το ό,τι η Ελλάδα είναι Μικτό Αρχιπελαγικό Κράτος του οποίου η δομή είναι αδιάσπαστη!»
Τέτοια έννοια δεν θα βρει κανείς στα 320 Άρθρα και στα εννέα Παραρτήματα της Σύμβασης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας.
Ακόμα θυμάμαι την μοναδική αλλά σημαντική ήττα μας στην Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (1973-1982). Σε μια συνεδρίαση της 2ης Επιτροπής που η συζήτηση αφορούσε στην έννοια του «Αρχιπελαγικού Κράτους», ο αρχηγός της Ελληνικής αντιπροσωπείας, ο αείμνηστος Κωνσταντίνος Σταυρόπουλος έλαβε το λόγο για να περιγράψει την ελληνική λέξη Αρχιπέλαγος. Μέσα σε απόλυτη σιγή εξήγησε εκείνη την ημέρα ότι η λέξη «αρχιπέλαγος» είναι ελληνική λέξη και για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκε στην ιστορία για να περιγράψει το Αιγαίο!
Μετά, υποστήριξε με επιχειρήματα γιατί η Ελλάδα, με βάση αυτό το ιστορικό γεγονός, δικαιούται να χαρακτηριστεί, στη νέα Σύμβαση του Δίκαιου της Θάλασσας, ως Αρχιπελαγικό Κράτος. Δυστυχώς, η συζήτηση που ακολούθησε για αρκετές ημέρες δεν έφερε το επιθυμητό αποτέλεσμα για την ελληνική πρόταση και έτσι η νέα Σύμβαση (UNCLOS) αναγνωρίζει ως αρχιπελαγικά κράτη μόνο τα κράτη που αποτελούνται αποκλειστικά από νησιά. Εάν τότε, είχε επικρατήσει η άποψη μας, τα πράγματα θα ήταν σήμερα πολύ διαφορετικά στο Αιγαίο. Έτσι το UNCLOS αναγνωρίζει μόνο πέντε κράτη σαν αρχιπελαγικά. Αυτά είναι η Ινδονησία, οι Φιλιππίνες, οι Μπαχάμες, τα νησιά Φίτζι και η Παπούα Νέα Γουινέα.
Ας δούμε τι ακριβώς αναφέρει το UNCLOS για τα Αρχιπελαγικά κράτη:
ΜΕΡΟΣ IV ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΙΚΑ ΚΡΑΤΗ
Άρθρο 46 Χρήση όρων
Για τους σκοπούς της παρούσας σύμβασης:
α) «αρχιπελαγικό κράτος» σημαίνει κράτος αποτελούμενο καθ’ ολοκληρία από ένα ή περισσότερα αρχιπελάγη και, ενδεχομένως, και από άλλες νήσους 7
β) «αρχιπέλαγος» σημαίνει σύμπλεγμα νήσων, περιλαμβανομένων και τμημάτων νήσων, αλληλοσυνδεόμενα ύδατα και άλλα φυσικά χαρακτηριστικά τα οποία είναι τόσο στενά συνδεδεμένα μεταξύ τους ώστε να σχηματίζουν μιά αυτοτελή γεωγραφική, οικονομική και πολιτική ενότητα, ή που θεωρούνται ιστορικά ότι σχηματίζουν μια τέτοια ενότητα.
Άρθρο 47 Αρχιπελαγικές γραμμές
Ένα αρχιπελαγικό κράτος μπορεί να χαράσσει ευθείες αρχιπελαγικές γραμμές βάσης που να ενώνουν τα ακρότατα σημεία των πλέον απομακρυσμένων νήσων και σκοπέλων του αρχιπελάγους, υπό τον όρο ότι το ίχνος αυτών των γραμμών βάσης περιλαμβάνει τις κύριες νήσους και ορίζει μιά περιοχή στην οποία ο λόγος του εμβαδού των υδάτων της προς το εμβαδόν της ξηράς, συμπεριλαμβανομένων και των κοραλλιογενών ατόλλων θα είναι μεταξύ 1 προς 1 και 9 προς 1.
Το μήκος αυτό των γραμμών βάσης υπερβαίνει τα 100 ναυτικά μίλια, με τη διαφορά ότι μέχρι 3 % του ολικού αριθμού των γραμμών βάσης που περικλείουν ένα αρχιπέλαγος μπορούν να υπερβαίνουν αυτό το μήκος, μέχρι ένα μέγιστο μήκος 125 ναυτικών μιλίων.
Η χάραξη αυτών των γραμμών βάσης δεν πρέπει να παρεκκλίνει αισθητά από τη γενική διαμόρφωση του αρχιπελάγους.
Αυτές οι γραμμές βάσης δεν πρέπει να χαράσσονται προς και από σκοπέλους, εκτός αν έχουν κτισθεί πάνω σε αυτούς φάροι ή παρόμοιες εγκαταστάσεις που να είναι μόνιμα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας ή όπου ο σκόπελος βρίσκεται, εν όλω ή εν μέρει, σε απόσταση που δεν υπερβαίνει το εύρος της χωρικής θάλασσας από την πλησιέστερη νήσο.
Το σύστημα τέτοιων γραμμών βάσης δεν θα εφαρμόζεται από ένα αρχιπελαγικό κράτος, με τέτοιο τρόπο ώστε να αποκόπτει την χωρική θάλασσα ενός άλλου κράτους από την ανοιχτή θάλασσα ή από μία αποκλειστική οικονομική ζώνη.
Αν μέρος των αρχιπελαγικών υδάτων ενός αρχιπελαγικού κράτους κείται μεταξύ δύο τμημάτων ενός γειτονικού κράτους, τα υφιστάμενα δικαιώματα και όλα τα άλλα νόμιμα συμφέροντα που ασκεί παραδοσιακά το δεύτερο κράτος σ’ αυτά τα ύδατα καθώς και όλα τα δικαιώματα που καθορίστηκαν δυνάμει συμφωνίας αυτών των κρατών εξακολουθούν να τηρούνται.
Για τους σκοπούς του υπολογισμού της σχέσης των υδάτων προς την ξηρά, σύμφωνα με την παράγραφο 1, οι χερσαίες περιοχές μπορεί να περιλαμβάνουν ύδατα που βρίσκονται μέσα στους κροσσωτούς υφάλους που περιβάλλουν τις νήσους και τις κοραλλιογενείς ατόλλες, συμπεριλαμβανομένου και κάθε τμήματος απόκρημνου ωκεάνιου οροπεδίου που περικλείεται ή σχεδόν περικλείεται από αλυσίδα ασβεστολιθικών νήσων και σκοπέλων που κείνται στην περίμετρο του οροπεδίου.
Οι γραμμές βάσης που χαράσσονται σύμφωνα με το παρόν άρθρο εμφαίνονται σε χάρτες υπό κατάλληλη κλίμακα, ώστε να είναι δυνατός ο γεωγραφικός προσδιορισμός τους. Εναλλακτικά, μπορούν να χρησιμοποιούνται πίνακες γεωγραφικών συντεταγμένων, με καθορισμένο γεωδαιτικό σύστημα.
Το αρχιπελαγικό κράτος δίδει την δέουσα δημοσιότητα σ’ αυτούς τους χάρτες ή πίνακες γεωγραφικών συντεταγμένων και καταθέτει αντίγραφο κάθε τέτοιου χάρτη ή πίνακα στο Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών.
Άρθρο 48 Μέτρηση του εύρους της χωρικής θάλασσας, της συνορεύουσας ζώνης, της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης και της υφαλοκρηπίδας
Το εύρος της χωρικής θάλασσας, της συνορεύουσας ζώνης, της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης και της υφαλοκρηπίδας, μετράται από αρχιπελαγικές γραμμές βάσης, που έχουν χαραχθεί σύμφωνα με το άρθρο 47.
Όλα τα κράτη του κόσμου αγωνίζονται για να προστατεύσουν την ΑΟΖ τους, αλλά η Ελλάδα ολιγωρεί. Τα αδέλφια μας, οι Κύπριοι, μας άνοιξαν τα μάτια το 2004, αλλά εμείς, με τέσσερις Πρωθυπουργούς αργότερα, συνεχίζουμε να περιφρονούμε την αξία της ΑΟΖ μας.
Γράφει ο Θεόδωρος Καρυώτη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου