Πώς θα σας φαινόταν αν μέσα σε μια ημέρα η Ελλάδα γινόταν το μεγαλύτερο σε έκταση κράτος της Ευρώπης; Αν στα 132.000 km2 προσθέταμε άλλα 496.000 και αγγίζαμε αυτή της Γαλλίας; Μάλλον τρελό και επικίνδυνο θα απαντούσατε αφού κάτι τέτοιο θα απαιτούσε να χυθεί αίμα. Αυτό όμως που θα αναλύσουμε, αν υλοποιηθεί σωστά και μεθοδικά, θα επιβεβαιώσει μια ακόμη φορά τη ρήση πως μια διπλωματική νίκη μπορεί να φέρει μεγαλύτερα οφέλη από μια στρατιωτική.
Θα ήθελα να παρακαλέσω η επόμενη εικόνα να..
μείνει στη μνήμη σας, γιατί εάν αυτήν την εικόνα δεν την έχουμε στο μυαλό σας, υπάρχουν κάποιοι άλλοι που σίγουρα την έχουν.
(Η φωτογραφία παρουσιάστηκε σε εκδήλωση από το Ν. Λυγερό & επεξεργάστηκε από το Θωμά Αντωνάτο)
Όπως ίσως καταλάβατε, αναφερόμαστε στην ανακήρυξη της Α(ποκλειστικής) Ο(ικονομικής) Ζ(ώνης). Η πράξη αυτή δε θα λύσει όλα τα προβλήματα της χώρας, αλλά είναι βέβαιο ότι θα προσφέρει πολλά οφέλη. Με την ανακήρυξη της Α.Ο.Ζ., η Ελλάδα θα αποκτήσει κυριαρχικά δικαιώματα για την εκμετάλλευση μίας τεράστιας θαλάσσιας περιοχής, καθώς επίσης του βυθού και των ρευμάτων που βρίσκονται σε αυτή. Πιο συγκεκριμένα, συνοπτικά, τα οφέλη από την ανακήρυξη της ΑΟΖ είναι τα ακόλουθα:
1) Ποσοτική ανάπτυξη και πολλαπλασιασμός του χώρου δράσης της ελληνικής αλιείας, καθώς και τα συνακόλουθα οικονομικά οφέλη που θα αποφέρει. Μιας αλιείας που διαθέτει το μεγαλύτερο στόλο στην Ε.Ε. με 15.883 σκάφη.
2) Παραγωγή φθηνής, αέναης και οικολογικής ενέργειας από την αξιοποίηση του ανέμου και των ρευμάτων. Αυτό θα προσφέρει εκτός από τα προφανή οικονομικά οφέλη και τη δυνατότητα ενεργειακής ανεξαρτητοποίησης των νησιών (γεγονός που θα συμβάλει και στην ενεργειακή ασφάλεια της Ελλάδας, αλλά και στην καλυτέρευση του πακέτου «Ελληνικός Τουρισμός» που σε πολλά νησιά καταναλώνεται ακριβό πετρέλαιο για κάλυψη των αναγκών τους).
3) Αποκόμιση σημαντικών οικονομικών κερδών, μέσω της αξιοποίησης του ορυκτού πλούτου και των υδρογονανθράκων που βρίσκονται στο υπέδαφος του βυθού. Μάλιστα, σύμφωνα και με τις πρόσφατες εξελίξεις και το έντονο ενδιαφέρον που παρατηρείται από μεγάλους παίχτες, ενδέχεται να εντοπιστούν μεγάλα κοιτάσματα στο Ιόνιο, νοτίως της Κρήτης, της Γαύδου και αλλού που ίσως να είναι δεκάδες φορές μεγαλύτερα του κοιτάσματος ΖΟΡ.
4) Μεγάλα οικονομικά οφέλη και κίνητρα ανάπτυξης στις περιφέρειες της Ελλάδας, καθώς σύμφωνα με το νόμο 4001/2011 θα καταβάλλεται φόρος 5% απευθείας σε αυτές.
5) Συμβολή στη μείωση της ανεργίας και του brain drain, μέσω της δημιουργίας χιλιάδων θέσεων εργασίας, οι οποίες αναμένεται να είναι εξειδικευμένες και με υψηλές αποδοχές.
6) Εκτόξευση της γεωπολιτικής ισχύος της Ελλάδος και μεγιστοποίηση της διαπραγματευτικής της ισχύος στους διεθνείς οργανισμούς.
7) Αξιοποίηση του προγράμματος της Ε.Ε. Γαλάζια Ανάπτυξη (υδατοκαλλιέργεια, γαλάζια ενέργεια, θαλάσσια βιοτεχνολογία, θαλάσσια εξόρυξη ορυκτών, παράκτιος και θαλάσσιος τουρισμός) με τεράστια οφέλη σε θέσεις εργασίας, τεχνογνωσία, έσοδα κτλ.
Πριν προχωρήσουμε όμως σε αυτήν την κίνηση, είναι καλό να εξετάσουμε ποιοι είναι οι παίχτες που αυτήν την περίοδο άγουν και φέρουν τις τεκτονικές πλάκες στη Νότιοανατολική Μεσόγειο και συνοψίζονται ως εξής:
ΗΠΑ: Αν και ο πρόεδρος Τραμπ πραγματοποιεί παλινωδίες, διαφαίνεται μια ουσιαστική ρήξη με την Τουρκία. Αυτό καθίσταται εμφανές με την ειλημμένη απόφασή τους για μετεγκατάσταση της βάσης του Ιντσιρλίκ (κάτι που δοκιμάζει και τις γερμανοτουρκικές σχέσεις) αλλά και με την de facto αναγνώριση των κουρδικών δυνάμεων ως συμμάχων του NATΟ, μια εξέλιξη που αποτελεί το μεγαλύτερο εφιάλτη της Άγκυρας. Μην παραβλέπουμε τέλος, πως οι Η.Π.Α. με τον συχνά φιλοτουρκικό τους ρόλο στο Αιγαίο, όταν χάραξαν ΑΟΖ με την Κούβα και τις Μπαχάμες εφήρμοσαν πλήρως τις ελληνικές θέσεις.
Ρωσία: Η ρωσική διπλωματία αναμφίβολα έχει αναθερμάνει τις σχέσεις της με την Τουρκία όμως δεν πρέπει να παραβλέπουμε πως δεν έχει αρθεί το σύνολο των κυρώσεων του Κρεμλίνου και σύμφωνα με ορισμένες πηγές δεν αναμένεται αυτό να συμβεί μέσα στα επόμενα 3-5 έτη (γεωργία, κατασκευές κ.α.). Στο νέο γύρο διαπραγματεύσεων η Ρωσία προσπαθεί να επιτύχει τους στόχους της, ενώ η Τουρκία καταφθάνει συνεχώς ζητώντας. Πόσο αναλώσιμος είναι λοιπόν κάποιος που δεν έχει να σου προσφέρει κάτι;
Το πιο κρίσιμο είναι πως οι σχέσεις των δύο κρατών αναμένεται να δοκιμαστούν έντονα αν η πυριτιδαποθήκη των Βαλκανίων συνεχίσει να θερμαίνεται μιας και τα συμφέροντά τους εκεί ήταν και παραμένουν αντικρουόμενα. Για να γίνουν τα πράγματα χειρότερα,καθώς φαίνεται, οι κοινές περιπολίες ΗΠΑ-Κούρδων θα υιοθετηθούν από τη Ρωσία στο καντόνι Afrin με ότι αυτό συνεπάγεται.
Ε.Ε.: Η κοινή γνώμη γνωρίζει αρκετά καλά το που βρίσκονται οι σχέσεις Τουρκίας - Ε.Ε. Αυτό που η Ελλάδα, μετά και τις θετικότατες εξελίξεις με τον αγωγό East Med, μπορεί και πρέπει να αξιοποιήσει είναι η ενεργειακή απεξάρτηση που διακαώς επιθυμεί η Ε.Ε. σύμφωνα και με την Ενεργειακή Πολιτική 2020 και 2050. Η Ελλάδα οφείλει να περάσει το μήνυμα αυτό και να κάνει πράξη τη φράση: «Η ΑΟΖ της Ελλάδος είναι και ΑΟΖ της Ευρώπης» , καθώς και τα οφέλη που απορρέουν από αυτήν. Ο ρόλος της Τουρκίας στην προσφυγική κρίση, το εθνικιστικό ακροατήριο που αυτή έχει δημιουργήσει σε όλη την Ευρώπη καθώς και οι πρόσφατες έντονες λεκτικές συγκρούσεις της γείτονος με χώρες όπως η Ολλανδία, η Βουλγαρία, η Γερμανία, η Αυστρία κτλ. είναι το κατάλληλο όχημα που μπορεί να αγιάσει το σκοπό της ελληνικής διπλωματίας. Τέλος, οι εξελίξεις περί σαμποτάζ της συνόδου του ΝΑΤΟ στην Κων/πολη δίνουν ξεκάθαρα το στίγμα των σχέσεων.
Ισραήλ & Αίγυπτος: Αν και συχνά τα συμφέροντά τους δεν είναι κοινά, οι δύο αυτές χώρες έχουν να επιδείξουν έναν κοινό στόχο. Να συντελέσουν στη δημιουργία ενός ασφαλούς περιβάλλοντος εξόρυξης υδρογονανθράκων που θα προσελκύσει επενδύσεις και θα ικανοποιήσει την καταναλωτική αγορά της Ευρώπης, αλλά θα φέρει και αρκετά έσοδα στις χώρες αυτές, κάτι που μπορεί να τις κάνει να παραμερίσουν τις όποιες αντιθέσεις τους. Μην παραβλέπουμε επίσης το ρόλο που έχει διαδραματίσει το Ισραήλ στην ανακήρυξη της κυπριακής ΑΟΖ αλλά και τις κοινές ασκήσεις των ενόπλων δυνάμεων Ελλάδος και Κύπρου πότε με τη μία και πότε με την άλλη που χτίζουν μια σημαντική συνεργασία, αν και πάντα πρέπει να λαμβάνουμε λελογισμένο ρίσκο με αυτά τα δύο κράτη γιατί ιστορικά είχαν καλές σχέσεις με την Τουρκία, αν και αυτή τη στιγμή ο άνεμος είναι ξεκάθαρα με το μέρος μας.
Τέλος, αν και οι λεονταρισμοί της Άγκυρας δεν τρομάζουν κανέναν, οφείλουμε να είμαστε έτοιμοι ακόμα και για το πιο ακραίο ενδεχόμενο. Ένα θερμό επεισόδιο είναι κάτι που όλοι απευχόμαστε, αλλά οφείλουμε να συνειδητοποιήσουμε πως αν κάποτε θέλουμε να ασκήσουμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα, αυτή η δράση ίσως προκαλέσει αντίδραση. Αυτήν την αντίδραση είναι προτιμότερο να την αναχαιτίσουμε σήμερα, με ανοργάνωτες ακόμα τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις, τη στιγμή που διαθέτουν στελέχη με μικρή εμπειρία και με διασπασμένες τις δυνάμεις τους σε Ανατολή και Δύση, παρά στο εγγύς μέλλον, όταν το ισοζύγιο ισχύος θα έχει μεταβληθεί σε αρκετά μεγάλο βαθμό υπέρ τους, αλλά και οι διεθνείς συγκυρίες ίσως να μην είναι πλέον με το μέρος μας. Πρόβλεψη βέβαια η οποία ελέγχεται γιατί δεν είναι σίγουρο πως η τουρκική οικονομία θα συνεχίσει να είναι ακμάζουσα, αν και αρκετές εκθέσεις προβλέπουν πως σε λίγα χρόνια θα ξεπεράσει ακόμα και αυτή της Γαλλίας.
Για όσους φοβούνται τις συνέπειες της ανακήρυξης ή/και οριοθέτησης της ΑΟΖ, να θυμίσουμε πως η πράξη αυτή έχει ήδη πραγματοποιηθεί από άλλα 140 παράκτια κράτη και μέσα σε αυτή ήταν η Κύπρος χωρίς να δημιουργηθούν εντάσεις. Η ανακήρυξη της ελληνικής ΑΟΖ θα αναγνωριστεί από τα Ηνωμένα Έθνη και η οποιαδήποτε αντίρρηση της Τουρκίας θα απορριφθεί, όπως ακριβώς συνέβη το 2003-4, μιας και δεν μπορεί να κάνει παρέμβαση κράτος που δεν έχει υπογράψει το Δίκαιο της Θάλασσας.
Οι καιροί, ου μενετοί
*Ευχαριστώ θερμά το Χρήστο Εμμανουηλίδη - Πολιτικό Επιστήμονα, Διεθνολόγο για τη συμβολή του στο κείμενο.
Νίκος Σαμπάτης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου