Σήμερα η Ελλάδα βρίσκεται σε μια δεινή οικονομική συγκυρία με σοβαρές κοινωνικές προεκτάσεις εξαιτίας της πολυπρόσωπης κρίσης που τείνει να λάβει παγκόσμιες διαστάσεις. Οι αριθμοί είναι εξαιρετικά δυσοίωνοι για την χώρα. Περίπου 1,5 εκατ. άνεργοι και δημόσιο χρέος που ξεπερνάει τα 300 δισ. Ευρώ. Η κατάσταση δείχνει αδιέξοδη.
Κάποιοι θεωρούν μονόδρομο για την έξοδο από την κρίση την εκμετάλλευση του ορυκτού μας πλούτου, τον οποίο εκτιμούν σε εκατοντάδες δισ. χωρίς όμως στην πραγματικότητα να υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν κάτι τέτοιο. Τίτλοι που παρομοιάζουν την Ελλάδα με Ελ Ντοράντο ή Σαουδική Αραβία της Ευρώπης εμφανίζονται όλο και πιο συχνά σε όλα τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Tο μεγάλο ερώτημα είναι εάν η εξόρυξη του ορυκτού μας πλούτου, και ειδικότερα του πετρελαίου, είναι μια μεγάλη ευκαιρία, και ίσως η τελευταία μας ώστε να βγούμε ως χώρα από το αδιέξοδο, ή αποτελεί την ολοκληρωτική καταστροφή μας. Υπάρχει πλήθος υποστηρικτών και των δυο απόψεων.
Αντιδράσεις είναι αναμενόμενο να..
προκληθούν από τους ανθρώπους που ζουν κοντά στις περιοχές στις οποίες θα γίνουν οι εξορύξεις πετρελαίου, ωστόσο δε γνωρίζουμε πόσο έντονες θα είναι αυτές.
Παρόλο που γειτονικές χώρες, όπως η Αλβανία, η Ιταλία και η Τουρκία, είναι πετρελαιοπαραγωγές χώρες, η Ελλάδα δε μπορεί να χαρακτηριστεί ως μια ερευνημένη περιοχή και έτσι σύμφωνα με τη διεθνή ορολογία κατατάσσεται σε frontier area (ωστόσο οι μέχρι σήμερα έρευνες δείχνουν ότι υπάρχει εν δυνάμει δυναμικό).
Το κοίτασμα του Κατάκολου βρίσκεται 3,5 χλμ. νοτιοδυτικά του ακρωτηρίου του Κατάκολου, σε βάθος θάλασσας περίπου 250 μέτρα. Εντοπίσθηκε το 1982 από την κρατική ΔΕΠ και η ανακάλυψη και η επιβεβαίωσή του έγινε με τρεις θαλάσσιες γεωτρήσεις.
Την εποχή της ανακάλυψής του θεωρήθηκε οικονομικά οριακό λόγω του μεγάλου βάθους θάλασσας, των τότε τιμών του πετρελαίου, αλλά και της παρουσίας H2S και CO2. Σήμερα, οι τιμές του αργού πετρελαίου και η τεχνολογία επιτρέπουν την εκμετάλλευσή του από την ξηρά με κεκλιμένη γεώτρηση από την περιοχή στην οποία βρίσκεται σήμερα ο βιολογικός καθαρισμός του Κατάκολου.
Το κοίτασμα εντοπίσθηκε σε βάθος περίπου 2500 μέτρων και οι δοκιμές παραγωγής έδειξαν δυναμικότητα παραγωγής ίση με 1500 βαρέλια/ ημέρα. Αξίζει να σημειωθεί ότι η εκτίμηση του ΥΠΕΚΑ για αποθέματα ύψους 3 εκατ. βαρελιών πετρελαίου θεωρείται εξαιρετικά συντηρητική.
Ναι ή όχι στην εξόρυξη;
Το 2012 για πρώτη φορά στην Ελλάδα έγινε διερεύνηση των απόψεων της τοπικής κοινωνίας αναφορικά με την εξόρυξη υδρογονανθράκων στη χώρα μας. Η έρευνα διεξήχθη σε δείγμα τριακοσίων νοικοκυριών της ευρύτερης περιοχής του Κατάκολου μέσω τηλεφωνικών συνεντεύξεων την περίοδο Οκτωβρίου- Νοεμβρίου του 2012. Πιο συγκεκριμένα, επιλέχθηκαν νοικοκυριά από τις έξι μεγαλύτερες σε πληθυσμό πόλεις της περιοχής, δηλαδή από το Κατάκολο, τον Πύργο, την Αμαλιάδα, το Επιτάλιο, το Βαρθολομιό και τη Ζαχάρω. Τέλος, έγινε μια στρωμάτωση του δείγματος ανάλογα με τον πληθυσμό της κάθε περιοχής και ενίσχυση του δείγματος από το Κατάκολο λόγω της εγγύτητας του πληθυσμού του προς το κοίτασμα.
Επίσης ένα 42% θεωρεί ως σημαντικότερο όφελος του έργου την μείωση της ανεργίας και ακολουθούν η ανάπτυξη της περιοχής και η συμβολή του έργου στην έξοδο της χώρας από την οικονομική κρίση.
Συνολικά, το 80% και πλέον των ερωτώμενων θεωρεί ότι οι επιπτώσεις του έργου για την περιοχή θα είναι θετικές. Δεν είναι λοιπόν παράξενο που ένα αντίστοιχο ποσοστό επιθυμεί την εξόρυξη του πετρελαίου. Η επιθυμία να γίνει το έργο εκφράζεται σε όλες τις περιοχές, ωστόσο στην περιοχή του Κατακόλου εμφανίζεται το υψηλότερο ποσοστό αρνητικών απαντήσεων, περίπου 1 στους 3.
Τέλος, το 80% εμφανίζεται θετικό προς την εκμετάλλευση του κοιτάσματος. Ωστόσο, η αποδοχή αυτή φαίνεται να σχετίζεται με την υπάρχουσα δεινή οικονομική κατάσταση της χώρας, καθώς το 77,6% των ερωτώμενων που επιθυμούν την πραγματοποίηση του έργου θεωρούν ως σημαντικότερα προβλήματα της περιοχής την ανεργία και την φτώχεια, απόρροια της οικονομικής κρίσης.
Οικονομικά οφέλη εξόρυξης
Σύμφωνα με το Ν. 4001/2011 θα καταβάλλεται από την πετρελαϊκή εταιρεία 20% ειδικός φόρος εισοδήματος στο Ελληνικό Δημόσιο και 5% περιφερειακός φόρος στην Περιφέρεια. Επίσης, το 20% των δημοσίων εσόδων από την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων θα κατατίθεται σε ειδικό τραπεζικό λογαριασμό του Πράσινου Ταμείου.
Με την παραδοχή ότι το εισόδημα της πετρελαϊκής εταιρείας ισούται με τα αναμενόμενα έσοδα από την εκμετάλλευση, υπολογίσθηκαν τα μέγιστα αναμενόμενα δυνητικά έσοδα.
Τα Δυνητικά Ετήσια Έσοδα του Δημοσίου εκτιμώνται από 6,2 έως 12,5 εκατ. €/έτος (ανάλογα με την τιμή του πετρελαίου, από 50 έως 100$/βαρέλι).
Τα Δυνητικά Ετήσια Έσοδα της Περιφέρειας εκτιμώνται από 1,2 έως 2,1 εκατ. €/έτος (ανάλογα με την τιμή του πετρελαίου, από 50 έως 100$/βαρέλι).
Τα Δυνητικά Ετήσια Έσοδα του Πράσινου Ταμείου εκτιμώνται από 5 έως 10 εκατ. €/έτος (ανάλογα με την τιμή του πετρελαίου, από 50 έως 100$/βαρέλι).
Εκτός των άλλων εκτιμάται ότι θα προκύψουν περίπου 300 άμεσες θέσεις εργασίας και 900 θέσεις έμμεσης απασχόλησης, ενώ για κάθε ευρώ άμεσο έσοδο αναλογούν άλλα δύο ευρώ έμμεσα έσοδα για τις τοπικές οικονομίες.
Περιβαλλοντικές επιπτώσεις εξόρυξης
Παρόλο που η εξόρυξη πετρελαίου είναι μια οχλούσα δραστηριότητα για το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον, ο μεγαλύτερος κίνδυνος έγκειται στην περίπτωση ατυχήματος. Εφ' όσων η εκμετάλλευση του κοιτάσματος γίνει από την ξηρά, ο κίνδυνος αυτός μειώνεται σημαντικά. Οι κύριες περιβαλλοντικές επιπτώσεις είναι:
Επιπτώσεις στην αλιεία, τις υδατοκαλλιέργειες και τη ναυτιλία από την παρουσία των σεισμικών ερευνητικών σκαφών και του ρυμουλκούμενου εξοπλισμού (streamers).
Επιπτώσεις στην ποιότητα του αέρα και των υδάτων από τις διαδικασίες δοκιμής των γεωτρήσεων.
Επιπτώσεις από την κίνηση ελικοπτέρων εντός σημαντικών περιοχών πτηνών.
Επιπτώσεις στα θαλάσσια θηλαστικά και στις χελώνες από τις εργασίες αποξήλωσης και απομάκρυνσης των εγκαταστάσεων.
Επιπτώσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον από τις διαρροές υδρογονανθράκων.
Πηγές:
(1) P. Vergoulis and D. Damigos, "Oil development and social acceptance in Greece: The Katakolo field case", 6th International Conference on Sustainable Development in the Minerals Industry, 30 June - 3 July 2013, Milos island, Greece.
(2) ΥΠΕΚΑ, 2012. Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για την έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων, Τόμος β: Δυτικό Κατάκολο. Ανάδοχος: «Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ)», σε συνεργασία με την «APC Advanced Planning- Consulting Σύμβουλοι Επιχειρήσεων Α.Ε.».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου