Διασύνδεση Ελλάδας-Αλβανίας, όπως λέμε Πορτογαλία-Μαρόκο;

Από το greeklignite.blogspot.gr
Η Πορτογαλία είναι απ' τις χώρες που έχουν πολλά υδροηλεκτρικά και γι' αυτό έσπευσαν να βάλουν πολλά αιολικά, θεωρώντας πως θα καλύψουν τις ανάγκες τους με ηλεκτροδότηση από ΑΠΕ. Όπως πολύ νωρίς έμαθαν, η αιολική ενέργεια είναι διαθέσιμη μόνο όταν φυσά, όπου φυσά, αλλά και τότε ο ρυθμός με τον οποίο είτε αυξάνεται είτε μειώνεται η ροή ενέργειας στο δίκτυο καθιστά εξόχως προβληματική την αξιοποίησή της: τη μια στιγμή κάνουν "ρεκόρ" παραγωγής και δεν ξέρουν τι να κάνουν την περίσσεια ηλεκτρισμού, που επιβαρύνει τα δίκτυα μεταφοράς, αλλά την ακριβώς επόμενη πρέπει να ψάχνουν με ποιο τρόπο θα καλύψουν την παντελή απουσία του "στρατηγού άνεμου".  Αν δεν είχαν πολλά υδροηλεκτρικά, τα συστήματα που μπορούν να καλύψουν με τον καλύτερο τρόπο σε πραγματικό χρόνο την απώλεια ισχύος απ' το δίκτυο, θα είχαν πολύ σοβαρά προβλήματα.

Το δίκτυο της Πορτογαλίας είναι..
συνδεμένο με το δίκτυο της Ισπανίας, σχηματίζοντας το ηλεκτρικό σύστημα της Ιβηρικής χερσονήσου. Το σύστημα αυτό ωστόσο δεν είχε επαρκείς διασυνδέσεις προς το δίκτυο της υπόλοιπης Ευρώπης, κι επειδή και οι Ισπανοί έσπευσαν να βάλουν πολλά αιολικά, το τελικό αποτέλεσμα ήταν το τυχαίο ρεύμα της Ιβηρικής να μην έχει πού να κατευθυνθεί. Όπως είχαμε δει ήδη τον Οκτώβριο 2014, Ισπανοί και Πορτογάλοι είχαν θέσει στην ΕΕ τα παράπονά τους ενάντια στους "κακούς" Γάλλους, που δεν προωθούσαν την κατασκευή μιας γραμμής μεταφοράς στα Πυρηναία, που θα επέτρεπε την απόρριψη της "περίσσειας" τυχαίου ρεύματος της Ιβηρικής. Παρόλο που ζήτησαν επίμονα να τεθεί κοινός Ευρωπαϊκός στόχος ν' αυξηθεί η δυναμικότητα των διασυνδέσεων στο 15%, η ΕΕ δεν "τσίμπησε" και κράτησε το στόχο του 2002 για 10% (και βλέπουμε).

Η γραμμή στα Πυρηναία τελικά τέθηκε σε λειτουργία κάποια στιγμή το 2015, αλλά οι Πορτογάλοι φαίνεται πως έμαθαν απ' το πάθημα κι έτρεξαν να συζητήσουν με το Μαρόκο, για την κατασκευή μιας νέας διασύνδεσης. Το Μαρόκο είναι αναπτυσσόμενη και πολυάνθρωπη χώρα, έχει έλλειμμα ηλεκτρισμού κι ένα πολύ φιλόδοξο πρόγραμμα επενδύσεων 40 δισ. δολαρίων μέχρι το 2030, οπότε είδε μ' ενδιαφέρον το αίτημα των Πορτογάλων. Και στις 8/6 υπέγραψαν στη Λισαβόνα τη συμφωνία, για την εκπόνηση μέχρι τέλους του 2016 της μελέτης σκοπιμότητας μιας αμφίδρομης διασύνδεσης, δυναμικότητας 1000MW. Και προφανώς ενδιαφέρονται αν μπορούν να πάρουν σε χαμηλές τιμές το ρεύμα που ξεφορτώνονται Ισπανοί και Πορτογάλοι: το 12μηνο έως και Μάιο 2016 οι "εξαγωγές" Πορτογαλικού ρεύματος προς την Ισπανία, όπως μεταδίδει ο PLATTS, αυξήθηκαν κατά 278%, στις 4,2TWh.

Όπως βλέπουμε και στην εικόνα των διασυνδέσεων, Πορτογαλία και το Μαρόκο δεν είναι ακριβώς γείτονες, στην πραγματικότητα η Ισπανία είναι εκείνη που βρίσκεται πολύ πιο κοντά στο Μαρόκο και είναι σήμερα διασυνδεμένη μ' αυτό μέσω ενός καλωδίου. Δεδομένου πως τα ...
ηλεκτρικά συστήματα Πορτογαλίας & Ισπανίας είναι διασυνδεμένα στο δίκτυο της Ιβηρικής, θα μπορούσε να γίνει νέα διασύνδεση απ' το έδαφος της Ισπανίας και να μειωθεί το κόστος κατά πολύ, τα χερσαία δίκτυα είναι πάντα προτιμότερα απ' τα υποθαλάσσια. Ωστόσο φαίνεται πως οι Πορτογάλοι φοβούνται ότι σε μια τέτοια περίπτωση οι Ισπανοί θα τρέξουν να ξεφορτωθούν αυτοί πρώτοι το δικό τους αιολικό πρόβλημα και προτιμούν τις "καθαρές" δουλειές, το πανάκριβο απευθείας υποθαλάσσιο καλώδιο. Η ισχύς μάλιστα του καλωδίου παραπέμπει σε τυποποιημένη πρόταση, που προσφέρεται από Γερμανία μεριά, αλλά ας μην προτρέχουμε. 

Κατά τον ίδιο τρόπο που η Πορτογαλία και γενικά η Ιβηρική δεν έχουν πολλές διασυνδέσεις προς την Αφρική, η χώρα μας έχει μια μονή γραμμή που τη συνδέει με την Αλβανία. Πρόσφατα βρέθηκε εκεί ο Πρόεδρος της ΔΕΗ, οπότε μάθαμε από δημοσιεύματα πως υπάρχει Ελληνικό ενδιαφέρον για το αξιόλογο και ανεκμετάλλευτο υδροηλεκτρικό δυναμικό της, το μεγάλο έλλειμμα ισχύος σε θερμικές μονάδες και τις ανάγκες σε δίκτυα διανομής. Κάποτε στην Ελλάδα η ΔΕΗ δεν ενδιαφερόταν ιδιαίτερα για τα υδροηλεκτρικά, καθώς μόνο σαν έργα παραγωγής ηλεκτρισμού δεν είναι και τόσο συμφέρουσες επενδύσεις. Τα υδροηλεκτρικά γίνονται ενδιαφέροντα μόνο σαν έργα πολλαπλού σκοπού, αν συνδυαστεί η ηλεκτροπαραγωγή με αντιπλημμυρική προστασία, άρδευση, ύδρευση, κλπ. Κάπως έτσι π.χ. το υδροηλεκτρικό του Ιλαρίωνα στον Αλιάκμονα είχε μείνει για πολλά χρόνια στα αζήτητα, κάπως έτσι έχουμε πολλά χρόνια να δούμε νέο υδροηλεκτρικό έργο στην πατρίδα μας. Ώσπου ξαφνικά βλέπουμε ενδιαφέρον για υδροηλεκτρικά στην Αλβανία!

Μήπως αυτό το ξαφνικό ενδιαφέρον βρίσκεται πίσω απ' τον "εθνικό στόχο" της Μπιρμπίλη για τα αιολικά, στόχο που φαίνεται να ενστερνίζεται και η κυβέρνηση του Σύριζα; Μήπως στον "επόμενο τόνο" πληροφορηθούμε και για ενίσχυση των καλωδιακών διασυνδέσεων της Ελλάδας με την Αλβανία, ώστε να γεμίσουμε τα νησιά με ανεμογεννήτριες και να στέλνουμε το ρεύμα στα υδροηλεκτρικά της Αλβανίας; Αν το δούμε κι αυτό, μήπως πρέπει να ξαναφέρουμε πίσω και τον ΓΑΠ, για να μας κάνει επιτέλους τη "Δανία του Νότου"; Άλλωστε ο Κοινοτικός Επίτροπος μας το είχε ξεκαθαρίσει, πως εφεξής θα πρέπει να στηριζόμαστε σε Αλβανία, Σκόπια και Τουρκία για την ενεργειακή μας ασφάλεια: all EU countries should take into account the internal market and their neighbours when assessing their own generation adequacy. και the internal market can only work if there is regional cooperation between different countries", όλες οι χώρες πρέπει να συνυπολογίζουν την εσωτερική αγορά και τους γείτονες όταν υπολογίζουν την ηλεκτροπαραγωγική τους επάρκεια και η αγορά ηλεκτρισμού μπορεί να δουλέψει μόνο αν υπάρχει περιφερειακή συνεργασία ανάμεσα σε διαφορετικές χώρες.

Καμιά σημασία δεν έχει για την ΕΕ αν οι χώρες αυτές έχουν διαφορετικά νομικά καθεστώτα ως μέλη της ΕΕ ή μη, αν έχουν διαφορετικά νομίσματα, αν έχουν διαφορετικά ηλεκτροπαραγωγικά μείγματα, αν κάποιες έχουν δωρεάν δικαιώματα εκπομπών CO2 και κάποιες άλλες όχι, κλπ, κλπ; Ε, κάπως έτσι, απ' τη συνεχιζόμενη καλοζούσα περιφρόνηση της Κοινοτικής γραφειοκρατίας για τα πραγματικά προβλήματα των λαών, ενισχύονται τελικά πανευρωπαϊκά οι φωνές να επιστρέψουν πίσω στα εθνικά κράτη οι εξουσίες των Βρυξελλών.