Παρασκευή 2 Μαΐου 2014

Η επιδημία των κακών συμβάσεων και τα γεωτρύπανα


Αν πιστέψουμε όσα υποστηρίζουν διακεκριμένοι επιστήμονες, κάτω από το υπέδαφος μας κρύβεται ένας μεγάλος φυσικός πλούτος. Μέχρι σήμερα το ελληνικό δημόσιο έχει καταφέρει να εισπράξει ελάχιστα σε σχέση με εκείνα που θα μπορούσε, καθώς οι συμβάσεις του παρελθόντος αναφέρονται κατά κανόνα σε ποσοστά επί των κερδών και όχι επί των εσόδων. Μόλις πρόσφατα η κυβέρνηση καθόρισε τα μεταλλευτικά δικαιώματα. Όλη αυτή η συζήτηση έχει μεγάλο ενδιαφέρον πριν τα γεωτρύπανα βάλουν μπρος. 

Μέχρι σήμερα δεν έχουμε ακούσει κάποιο κόμμα να θέτει στην πρώτη γραμμή των προτεραιοτήτων του το πως η χώρα θα εκμεταλλευτεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα κοιτάσματα φυσικού αερίου και πετρελαίου που πιθανολογείται ότι κρύβονται κάτω από το υπέδαφός μας. Κανονικά θα έπρεπε να υπάρχει ένα πλαίσιο συζήτησης για το πως το ελληνικό δημόσιο θα εξασφαλίσει τα έσοδά του και πως θα πετύχει ένα υψηλό επίπεδο ασφάλειας για τις εγκαταστάσεις εξόρυξης. 

Να τα πάρουμε ένα - ένα. Οι συμφωνίες που έχει κάνει το ελληνικό δημόσιο στο παρελθόν με μεγάλες εταιρείες του εξωτερικού δεν έχουν και την καλύτερη φήμη. Και πως θα μπορούσε να συμβεί αλλιώς, από την στιγμή που τα ουσιαστικά κέρδη που αποκόμισε από αυτές διαχρονικά το ελληνικό δημόσιο ήταν κατώτερα των αρχικών προσδοκιών. Όσοι υπέγραψαν τις συμβάσεις δεν "σκέφτηκαν" ότι υπάρχουν χιλιάδες τρόποι για να μην βγάλει τελικά μία ανώνυμη εταιρεία κέρδη.  Δεν το σκέφτηκε ο πρώτος, δεν το σκέφτηκε ο δεύτερος, αλλά ούτε και ο τελευταίος που υπέγραψε μία σχετική σύμβαση. 

Το αποτέλεσμα ήταν να ξεκινούν εργασίες μεγάλες εταιρείες του εξωτερικού και το ελληνικό δημόσιο να παρηγορείται μόνο από το γεγονός ότι κάποιοι εργάτες θα έβρισκαν εργασία. Μόλις πρόσφατα τέθηκε θέμα για τα μεταλλευτικά δικαιώματα. Κι αυτό είναι απολύτως σωστό. Έχει να κάνει με ποσοστό επί των εσόδων και όχι επί των κερδών. 

Πιο σημαντικό, όμως, είναι το θέμα των υδρογονανθράκων. Αν δεν βρούμε έναν ικανοποιητικό τρόπο για να εισπράττει το ελληνικό δημόσιο έσοδα και ανεξάρτητα από τα όποια κέρδη του ιδιώτη, τότε το μεγάλο αυτό δώρο για την Οικονομία μας μπορεί να εξελιχτεί σε εφιάλτη. Κάθε ημέρα που κυλάει δίχως να μας απασχολεί αυτό το θέμα βρισκόμαστε όλο και πιο κοντά σε μία "λύση ανάγκης", η οποία, πιθανότατα, θα έχει σχέση με το ένοχο παρελθόν μας. 

Θα πρέπει να μελετήσουμε το παράδειγμα της Νορβηγίας, αλλά και άλλων χωρών και να προσπαθήσουμε να πάρουμε το καλύτερο δυνατό από την εμπειρία τους. Οι υδρογονάνθρακες μπορούν να αποτελέσουν τον κινητήριο μοχλό για την οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας του μέλλοντος. Αλλά αυτό θα συμβεί μόνο με προγραμματισμό και κανόνες. Αν τα αφήσουμε τα πράγματα στην τύχη τους το πιο πιθανό θα είναι να νιώσουμε όπως νιώθει ο νοικοκύρης έπειτα από μία διάρρηξη στο σπίτι του. Κι επειδή δεν μας πείθουν δηλώσεις του τύπου "θα το κάνουμε όπως και οι άλλοι", θα προτιμούσαμε να ξέρουμε ποιοί τελικά είναι εκείνοι οι άλλοι. Είναι το μοντέλο της Νορβηγίας ή της Νιγηρίας; Εκτός κι αν κάποιοι επιδιώκουν τελικά αυτό: Να γίνουν όλα σύντομα και με τρόπο τέτοιον που οι συμβάσεις θα έπρεπε  δήθεν να είναι δημοσιευμένες στην διαύγεια, αλλά στην πράξη να αποτελούν κρατικό μυστικό... 

Το δεύτερο θέμα είναι εκείνο της ασφάλειας. Ξέρουν ότι το Αιγαίο και το Ιόνιο δεν έχουν σχέση με άλλες θαλάσσιες περιοχές. Στα ελληνικά νησιά υπάρχει μία τεράστια τουριστική βιομηχανία κι ένα σοβαρό ατύχημα μπορεί στην κυριολεξία να την καταστρέψει.

Χρειάζονται, λοιπόν, αυξημένα μέτρα ασφαλείας, προσαρμοσμένα στις ελληνικές συνθήκες. Με άλλα λόγια, μέτρα ασφαλείας πιο αυστηρά από εκείνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κι εδώ οι καθυστερήσεις είναι πιθανόν να μας οδηγήσουν σε τοποθετήσεις του τύπου "τι καλύτερο από εκείνα που ισχύουν στην ΕΕ". Αλλά αυτό δεν αρκεί. Πόσο μάλλον όταν υπάρχει επαρκής  χρόνος. Σήμερα! Αύριο, ας μην πουν ότι δεν το ήξεραν. Δεν  θα τους πιστέψουμε. Και τότε κάθε διαμαρτυρία θα είναι απολύτως δικαιολογημένη και δεν θα μπορούν να βάλουν μπροστά διλλήματα του τύπου ή ανάπτυξη ή τίποτα. Θέλουμε ανάπτυξη, αλλά θέλουμε και ασφάλεια για το περιβάλλον. 


ΠΗΓΗ.capital.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου