Ο Ροκφέλερ σε ένα λόγο που είχε βγάλει το 1929 μεσούσης της οικονομικής κρίσης είπε ότι η ύφεση έρχεται και παρέρχεται. Η οικονομία κάνει κύκλους, αυτό είναι γνωστό οπότε το πιο πιθανόν είναι ότι και αυτή η οικονομική κρίση που ζούμε κάποια στιγμή θα περάσει. Το θέμα είναι τι θα αφήσει πίσω της. Ήδη τις συνέπειες τις βιώνουμε.
Για την ώρα η οικονομική κρίση έχει οδηγήσει ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού στην ανεργία και στις συνέπειες που αυτή επιφέρει (μην τις αναφέρω, είναι γνωστές και δεν θέλω να γράφω στενάχωρες λέξεις).
Πως διαρθρώνεται η ανεργία και η ύφεση;
1. Η αδυναμία του κράτους να μπορέσει να πληρώσει τις υποχρεώσεις του οδήγησε σε απολύσεις στον κρατικοδίαιτο ιδιωτικό τομέα (το μεγαλύτερο μέρος της ιδιωτικής οικονομίας στηρίζεται, ως άλλη Σοβιετία, σε έργα του Δημοσίου),
2. Η αδυναμία του κράτους να διαχειριστεί τα οικονομικά του (έσοδα - έξοδα) οδήγησε σε μειώσεις μισθών στον δημόσιο τομέα και σε περικοπή συντάξεων,
3. Η συνεχής ύφεση δημιούργησε κλίμα συγκράτησης στην ιδιωτική οικονομία και στην ιδιωτική κατανάλωση με αποτέλεσμα να πληγούν οι ιδιωτικοδίαιτες (άραγε πόσες είναι αυτές!) επιχειρήσεις,
4. Το κακό όνομα της χώρας είχε σαν συνέπεια να πληγούν οι εξωστρεφείς επιχειρήσεις (και όχι μόνο αλλά και ο Έλληνας πολίτης, ο Έλληνας φοιτητής κλπ. Rebranding Greeks που λέει και ο Peter Economides)
Μπορώ να γράψω και άλλα, αλλά η ουσία των παραπάνω είναι ανεργία και ανέχεια, πτώση του βιοτικού επιπέδου.
Σε μία τέτοια κατάσταση ένα κράτος θα έπρεπε να έχει διαμορφώσει ένα πλαίσιο αντιμετώπισης κρίσεων και να βοηθήσει τον πληθυσμό που δυστυχεί. Πιθανόν να υπάρχει κάποιο σχέδιο (Αποθεματικό Απροβλέπτων για τους γνωρίζοντες) αλλά δεν μου είναι σαφές το πως θα λειτουργήσει και εν πάσει περιπτώσει δεν έχω δει παρά σπασμωδικά αποτελέσματα (κάποια επιδοτούμενα προγράμματα για ανέργους κλπ) .
Αντ' αυτού παρατηρείται η έντονη ενεργοποίηση δύο κοινωνικών δραστηριοτήτων που ήταν σε ύπνωση για χρόνια (δεν λέω ότι δεν ήταν ενεργές αλλά είχαν μικρή παρέμβαση στην κοινωνία): η φιλανθρωπία και η αλληλεγγύη.
Οι φιλάνθρωποι
Κανάλια, Εκκλησία, πλούσιοι φιλάνθρωποι, επιχειρήσεις στο πλαίσιο της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης κλπ διαγκωνίζονται σε δραστηριότητες φιλανθρωπίας με σκοπό να βοηθήσουν τους συμπατριώτες μας που δυστυχούν. Σκοπός πάντοτε να βοηθήσουν αλλά νομίζω ότι πάντα κρύβεται ένας άλλος σκοπός οικονομικής φύσεως (κανάλια, επιχειρήσεις), πολιτισμικής (Εκκλησία και αύξηση του ποιμνίου), πολιτικής επιρροής (πλούσιοι φιλάνθρωποι) κ.λ.π/
Οι αλληλέγγυοι
Από την άλλη πλευρά ad hoc οργανώσεις αλληλοβοήθειας και ΜΚΟ αναπτύσσουν αλληλέγγυες δραστηριότητες αρκετές φορές κάτω από το πολιτικό μανδύα της ριζοσπαστικής και έξω- κοινοβουλευτικής αριστεράς. Πιστεύω ότι ο σκοπός τους είναι κατά κύριο λόγο η αλληλοβοήθεια προς τους συμπατριώτες που έχουν ανάγκες αλλά δεν μου βγάζει κανείς από το μυαλό ότι η πολιτική προσέγγιση δεν είναι στους στόχους των κινημάτων αυτών (εξαιρώ τις ΜΚΟ).
Α!!, τώρα τελευταία τέτοια δραστηριότητα αναπτύσσει και άκρο-δεξιά (τα Χρυσά Αυγά) αλλά με όχι και τόσο ανθρωπιστική οπτική.
Πριν επιχειρηματολογήσω με βάση τον τίτλο, ας κάνω μία αναφορά σε κάποιους βασικούς ορισμούς.
Φιλανθρωπία
Η φιλανθρωπία είναι ένα χαρακτηριστικό σπορ των πλουσίων και της Εκκλησίας. Αναπτύχθηκε ιστορικά πρώτα στην Καθολική Εκκλησία και στην αριστοκρατία ως θρησκευτική υποχρέωση για την βοήθεια των φτωχών. Σταδιακά με την ανάπτυξη της το υιοθέτησε και η αστική τάξη το οποίο το διαμόρφωσε κάπως πιο δημοκρατικά μέσω των φιλανθρωπικών οργανώσεων και της Κοινωνίας των Πολιτών. Εν γένει η φιλανθρωπία στηρίζεται σε μία πατερναλιστική αντίληψη ότι οι κυρίαρχες τάξεις (Αριστοκρατία, Εκκλησία, μεγαλοαστοί) ξέρουν καλύτερα να κυβερνούν από ότι οι "κατώτεροι" και άρα στο πλαίσιο της διακυβέρνησης τους, ένα μέρος του πλούτου τους (αυτό που θα επιλέξουν βέβαια αυτοί) θα μεταφερθεί στους φτωχούς στην λογική μίας υποχρέωσης, ενός καθήκοντος. Το σημαντικό βέβαια είναι ο φτωχός να ξέρει ότι ο συγκεκριμένος πλούσιος είναι αυτός που τον "ταΐζει" και έτσι να δημιουργείται μία σχέση εξάρτησης με τις γνωστές προεκτάσεις που μπορεί να έχει.
"Οι πλούσιοι και ισχυροί οφείλουν να επωμίζονται το φορτίο της κοινωνικής ευθύνης το οποίο ουσιαστικά αποτελεί τμήμα των προνομίων τους" (Heywood 2006, σελ. 170).
Αλληλεγγύη
"Ο Ρώσος αναρχικός Peter Kropotkin υποστήριξε πως ο κυριότερος λόγος επιβίωσης και ανάπτυξης του ανθρωπίνου είδους είναι χάρη στην ικανότητα του για αλληλοβοήθεια". (Heywood 2006, σελ. 212). Η αλληλεγγύη σαν κοινωνική δραστηριότητα υπάρχει από την δημιουργία των πρώτων ανθρωπίνων κοινοτήτων, αλλά ως πολιτική δραστηριότητα άρχισε να αποκτά μία πολιτική χροιά με την ανάπτυξη του σοσιαλισμού τον 19ο αιώνα. Η αλληλεγγύη αποτέλεσε κομβική ιδεολογική αναφορά τόσο για τους σοσιαλιστές όσο και για τους αναρχικούς. Η ιδέα της αλληλεγγύης δομήθηκε με βάση την ιδέα του κολεκτιβισμού (αντίθετο του πατερναλισμού). "Ο κολλεκτιβισμός με την ευρεία έννοια είναι η πίστη πως η συλλογική προσπάθεια έχει μεγαλύτερη ηθική και πρακτική αξία από τον ατομικό και προσωπικό μόχθο." (Heywood 2006, σελ. 209). Η αλληλεγγύη αποτελεί μία κοινωνική δραστηριότητα που αναπτύσσεται μεταξύ των μικρομεσαίων όπου ένα μέρος του εισοδήματος τους αλλά και της προσωπικής εργασίας προσφέρεται σε συνανθρώπους τους που έχουν ανάγκες.
Σε σχέση με την φιλανθρωπία είναι σίγουρα πιο ανθρώπινο ωστόσο συνεχίζει να κρύβει μία προσωπική σχέση εξάρτησης ανάμεσα σε αυτόν που βοηθά και σε αυτόν που βοηθιέται.
Το Κοινωνικό κράτος και κράτος πρόνοιας
Το κοινωνικό κράτος και το κράτος πρόνοιας είναι αυτό που πρέπει, κατά την άποψη μου, να βοηθά τους φτωχούς και άπορους. Το κράτος πρόνοιας υψώνεται ως ένα απρόσωπο τείχος ανάμεσα σε αυτούς που έχουν πλούτο ή και σε αυτούς που θέλουν να βοηθήσουν. Μέσω ενός δίκαιου φορολογικού συστήματος παίρνει πόρους από τους κατέχοντες και διαμέσου των ειδικευμένων υπηρεσιών που οφείλει να έχει διαμορφώσει και μέσω ενός αυστηρά καθορισμένου νομικού πλαισίου, παρέχει στους έχοντες ανάγκη επιδόματα, παροχές υγείας και ασφάλισης, δωρεάν υγεία.
Να μην παρεξηγηθώ. Δεν εναντιώνομαι ούτε στην φιλανθρωπία ούτε στην αλληλεγγύη. Πιστεύω ότι και οι δύο μορφές κοινωνικής βοήθειας βοηθούν σε μία κατάσταση. Ωστόσο σε μία οργανωμένη κοινωνία το ποσοστό συμμετοχής τους στην κοινωνική βοήθεια θα ήθελα να είναι μικρό (πχ. 20% αλληλεγγύη και 10% φιλανθρωπία) με την πολιτεία να έχει το 70% της κοινωνικής δραστηριότητας μέσα από τις δομές της.
Τώρα στην περίοδο της κρίσης με την συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους τα ποσοστά των άλλων δύο ανεβαίνουν. Το αποδέχομαι και προσπαθώ με τον τρόπο μου να βοηθήσω, στο επίπεδο βέβαια της προσφοράς μου σε αλληλέγγυες ενέργειες. Η φιλανθρωπία δεν μου ταιριάζει.
ΠΗΓΗ:christosb.blogspot.gr
Για την ώρα η οικονομική κρίση έχει οδηγήσει ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού στην ανεργία και στις συνέπειες που αυτή επιφέρει (μην τις αναφέρω, είναι γνωστές και δεν θέλω να γράφω στενάχωρες λέξεις).
Πως διαρθρώνεται η ανεργία και η ύφεση;
1. Η αδυναμία του κράτους να μπορέσει να πληρώσει τις υποχρεώσεις του οδήγησε σε απολύσεις στον κρατικοδίαιτο ιδιωτικό τομέα (το μεγαλύτερο μέρος της ιδιωτικής οικονομίας στηρίζεται, ως άλλη Σοβιετία, σε έργα του Δημοσίου),
2. Η αδυναμία του κράτους να διαχειριστεί τα οικονομικά του (έσοδα - έξοδα) οδήγησε σε μειώσεις μισθών στον δημόσιο τομέα και σε περικοπή συντάξεων,
3. Η συνεχής ύφεση δημιούργησε κλίμα συγκράτησης στην ιδιωτική οικονομία και στην ιδιωτική κατανάλωση με αποτέλεσμα να πληγούν οι ιδιωτικοδίαιτες (άραγε πόσες είναι αυτές!) επιχειρήσεις,
4. Το κακό όνομα της χώρας είχε σαν συνέπεια να πληγούν οι εξωστρεφείς επιχειρήσεις (και όχι μόνο αλλά και ο Έλληνας πολίτης, ο Έλληνας φοιτητής κλπ. Rebranding Greeks που λέει και ο Peter Economides)
Μπορώ να γράψω και άλλα, αλλά η ουσία των παραπάνω είναι ανεργία και ανέχεια, πτώση του βιοτικού επιπέδου.
Σε μία τέτοια κατάσταση ένα κράτος θα έπρεπε να έχει διαμορφώσει ένα πλαίσιο αντιμετώπισης κρίσεων και να βοηθήσει τον πληθυσμό που δυστυχεί. Πιθανόν να υπάρχει κάποιο σχέδιο (Αποθεματικό Απροβλέπτων για τους γνωρίζοντες) αλλά δεν μου είναι σαφές το πως θα λειτουργήσει και εν πάσει περιπτώσει δεν έχω δει παρά σπασμωδικά αποτελέσματα (κάποια επιδοτούμενα προγράμματα για ανέργους κλπ) .
Αντ' αυτού παρατηρείται η έντονη ενεργοποίηση δύο κοινωνικών δραστηριοτήτων που ήταν σε ύπνωση για χρόνια (δεν λέω ότι δεν ήταν ενεργές αλλά είχαν μικρή παρέμβαση στην κοινωνία): η φιλανθρωπία και η αλληλεγγύη.
Οι φιλάνθρωποι
Κανάλια, Εκκλησία, πλούσιοι φιλάνθρωποι, επιχειρήσεις στο πλαίσιο της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης κλπ διαγκωνίζονται σε δραστηριότητες φιλανθρωπίας με σκοπό να βοηθήσουν τους συμπατριώτες μας που δυστυχούν. Σκοπός πάντοτε να βοηθήσουν αλλά νομίζω ότι πάντα κρύβεται ένας άλλος σκοπός οικονομικής φύσεως (κανάλια, επιχειρήσεις), πολιτισμικής (Εκκλησία και αύξηση του ποιμνίου), πολιτικής επιρροής (πλούσιοι φιλάνθρωποι) κ.λ.π/
Οι αλληλέγγυοι
Από την άλλη πλευρά ad hoc οργανώσεις αλληλοβοήθειας και ΜΚΟ αναπτύσσουν αλληλέγγυες δραστηριότητες αρκετές φορές κάτω από το πολιτικό μανδύα της ριζοσπαστικής και έξω- κοινοβουλευτικής αριστεράς. Πιστεύω ότι ο σκοπός τους είναι κατά κύριο λόγο η αλληλοβοήθεια προς τους συμπατριώτες που έχουν ανάγκες αλλά δεν μου βγάζει κανείς από το μυαλό ότι η πολιτική προσέγγιση δεν είναι στους στόχους των κινημάτων αυτών (εξαιρώ τις ΜΚΟ).
Α!!, τώρα τελευταία τέτοια δραστηριότητα αναπτύσσει και άκρο-δεξιά (τα Χρυσά Αυγά) αλλά με όχι και τόσο ανθρωπιστική οπτική.
Πριν επιχειρηματολογήσω με βάση τον τίτλο, ας κάνω μία αναφορά σε κάποιους βασικούς ορισμούς.
Φιλανθρωπία
Η φιλανθρωπία είναι ένα χαρακτηριστικό σπορ των πλουσίων και της Εκκλησίας. Αναπτύχθηκε ιστορικά πρώτα στην Καθολική Εκκλησία και στην αριστοκρατία ως θρησκευτική υποχρέωση για την βοήθεια των φτωχών. Σταδιακά με την ανάπτυξη της το υιοθέτησε και η αστική τάξη το οποίο το διαμόρφωσε κάπως πιο δημοκρατικά μέσω των φιλανθρωπικών οργανώσεων και της Κοινωνίας των Πολιτών. Εν γένει η φιλανθρωπία στηρίζεται σε μία πατερναλιστική αντίληψη ότι οι κυρίαρχες τάξεις (Αριστοκρατία, Εκκλησία, μεγαλοαστοί) ξέρουν καλύτερα να κυβερνούν από ότι οι "κατώτεροι" και άρα στο πλαίσιο της διακυβέρνησης τους, ένα μέρος του πλούτου τους (αυτό που θα επιλέξουν βέβαια αυτοί) θα μεταφερθεί στους φτωχούς στην λογική μίας υποχρέωσης, ενός καθήκοντος. Το σημαντικό βέβαια είναι ο φτωχός να ξέρει ότι ο συγκεκριμένος πλούσιος είναι αυτός που τον "ταΐζει" και έτσι να δημιουργείται μία σχέση εξάρτησης με τις γνωστές προεκτάσεις που μπορεί να έχει.
"Οι πλούσιοι και ισχυροί οφείλουν να επωμίζονται το φορτίο της κοινωνικής ευθύνης το οποίο ουσιαστικά αποτελεί τμήμα των προνομίων τους" (Heywood 2006, σελ. 170).
Αλληλεγγύη
"Ο Ρώσος αναρχικός Peter Kropotkin υποστήριξε πως ο κυριότερος λόγος επιβίωσης και ανάπτυξης του ανθρωπίνου είδους είναι χάρη στην ικανότητα του για αλληλοβοήθεια". (Heywood 2006, σελ. 212). Η αλληλεγγύη σαν κοινωνική δραστηριότητα υπάρχει από την δημιουργία των πρώτων ανθρωπίνων κοινοτήτων, αλλά ως πολιτική δραστηριότητα άρχισε να αποκτά μία πολιτική χροιά με την ανάπτυξη του σοσιαλισμού τον 19ο αιώνα. Η αλληλεγγύη αποτέλεσε κομβική ιδεολογική αναφορά τόσο για τους σοσιαλιστές όσο και για τους αναρχικούς. Η ιδέα της αλληλεγγύης δομήθηκε με βάση την ιδέα του κολεκτιβισμού (αντίθετο του πατερναλισμού). "Ο κολλεκτιβισμός με την ευρεία έννοια είναι η πίστη πως η συλλογική προσπάθεια έχει μεγαλύτερη ηθική και πρακτική αξία από τον ατομικό και προσωπικό μόχθο." (Heywood 2006, σελ. 209). Η αλληλεγγύη αποτελεί μία κοινωνική δραστηριότητα που αναπτύσσεται μεταξύ των μικρομεσαίων όπου ένα μέρος του εισοδήματος τους αλλά και της προσωπικής εργασίας προσφέρεται σε συνανθρώπους τους που έχουν ανάγκες.
Σε σχέση με την φιλανθρωπία είναι σίγουρα πιο ανθρώπινο ωστόσο συνεχίζει να κρύβει μία προσωπική σχέση εξάρτησης ανάμεσα σε αυτόν που βοηθά και σε αυτόν που βοηθιέται.
Το Κοινωνικό κράτος και κράτος πρόνοιας
Το κοινωνικό κράτος και το κράτος πρόνοιας είναι αυτό που πρέπει, κατά την άποψη μου, να βοηθά τους φτωχούς και άπορους. Το κράτος πρόνοιας υψώνεται ως ένα απρόσωπο τείχος ανάμεσα σε αυτούς που έχουν πλούτο ή και σε αυτούς που θέλουν να βοηθήσουν. Μέσω ενός δίκαιου φορολογικού συστήματος παίρνει πόρους από τους κατέχοντες και διαμέσου των ειδικευμένων υπηρεσιών που οφείλει να έχει διαμορφώσει και μέσω ενός αυστηρά καθορισμένου νομικού πλαισίου, παρέχει στους έχοντες ανάγκη επιδόματα, παροχές υγείας και ασφάλισης, δωρεάν υγεία.
Να μην παρεξηγηθώ. Δεν εναντιώνομαι ούτε στην φιλανθρωπία ούτε στην αλληλεγγύη. Πιστεύω ότι και οι δύο μορφές κοινωνικής βοήθειας βοηθούν σε μία κατάσταση. Ωστόσο σε μία οργανωμένη κοινωνία το ποσοστό συμμετοχής τους στην κοινωνική βοήθεια θα ήθελα να είναι μικρό (πχ. 20% αλληλεγγύη και 10% φιλανθρωπία) με την πολιτεία να έχει το 70% της κοινωνικής δραστηριότητας μέσα από τις δομές της.
Τώρα στην περίοδο της κρίσης με την συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους τα ποσοστά των άλλων δύο ανεβαίνουν. Το αποδέχομαι και προσπαθώ με τον τρόπο μου να βοηθήσω, στο επίπεδο βέβαια της προσφοράς μου σε αλληλέγγυες ενέργειες. Η φιλανθρωπία δεν μου ταιριάζει.
ΠΗΓΗ:christosb.blogspot.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου