Του Δρα Μάριου Πατσουλέ
Δεν θα ήθελα κατ’ ουδένα τρόπο να αρχίσω να μιλάω κι εγώ για την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ), για την οποία έχουν μιλήσει, γράψει και σχολιάσει, αρκετοί ειδικοί –και μη ειδικοί– επιστήμονες τη τελευταία τριετία.
Θα ήθελα όμως να αναλύσω και τονίσω τη σημασία του να διαθέτει ένα κράτος συγκεκριμένα και εντελώς καθορισμένα σύνορα με τις γειτονικές του χώρες. Οι λόγοι πολλοί, αλλά ο σημαντικότερος (!) αυτός των πετρελαίων, για τα οποία αναδείχτηκε άλλη μια φορά το θέμα ΑΟΖ.
Ας φανταστούμε λοιπόν ότι ενώ μια χώρα εκτελεί γεώτρηση για εντοπισμό κοιτάσματος πετρελαίου, κοντά στα σύνορα με μια γειτονική της χώρα και ανακαλύπτει κοίτασμα. Ο χώρος που καταλαμβάνει το κοίτασμα αυτό (= ταμιευτήρας), όχι μόνο δεν ακολουθεί τα επιφανειακά χαραγμένα σύνορα, αλλά υπεδαφικά, ένα μεγάλο του μέρος εισέρχεται στην υφαλοκρηπίδα ή τα χωρικά ύδατα του γειτονικού κράτους.
Τι γίνεται στη περίπτωση αυτή; Η λύση έχει δοθεί από πλέον προχωρημένους «παίχτες» και ονομάζεται –αναγκαστική/με φιλικό διακανονισμό για το συμφέρον και των δύο μερών- Συνεκμετάλλευση. Ένα εξαιρετικό παράδειγμα για μελέτη και μίμηση αποτελεί το Statfjord oilfield μεταξύ Αγγλίας και Νορβηγίας.
Στη Βόρεια Θάλασσα, τα σύνορα μεταξύ Αγγλίας και Νορβηγίας είναι καθορισμένα προ αμνημονεύτων δεκαετιών με πολιτισμένο τρόπο και όλες τις απαραίτητες νομικές διαδικασίες του διεθνούς δικαίου θαλάσσης. Ο τρόπος κατανομής των ποσοστών μεταξύ των δύο χωρών είναι ιδανικός.
Θα έλεγε κανείς ότι πολύ ωραία, αφού το οικόπεδο 2 της Νορβηγίας είναι ~οκτώ φορές μεγαλύτερο από αυτό της Μεγάλης Βρετανίας (1, GB), και το παραγόμενο πετρέλαιο θα μοιραστεί σε αναλογία 1:8. Και όχι μόνο αυτό, αλλά η Νορβηγία, θα μπορούσε να έχει περισσότερες εξέδρες και γεωτρήσεις στο τμήμα της, ενώ η Αγγλία θα εκινείτο πιο περιορισμένα και με σαφώς μικρότερη συμμετοχή, ίσως και αδιαφορία, αν το κοίτασμα στο οικόπεδό της, δεν είναι αρκούντως αξιόλογο.
Το απόλυτο λάθος θα είχε γίνει με όλες τις παραπάνω σκέψεις και αποφάσεις. Η πράξη απέδειξε ότι πρέπει και οι δυο ιδιοκτήτες να συμφωνήσουν απόλυτα και φιλικά και να αναθέσουν την όλη διαχείριση και εκμετάλλευση, του συνολικού υπεδαφικού ταμιευτήρα σε μια εταιρία (Operator). Η εταιρία αυτή, με τα στοιχεία που θα διαθέτει ή θα αξιολογεί εκάστοτε, με την λεπτομερή περιγραφή, τόσο της αποθηκευτικής ικανότητας του πετρώματος – ταμιευτήρα, όσο και της ποιότητας και κατανομής του ρευστού (αέριο, πετρέλαιο, συμπύκνωμα, διοξείδιο του άνθρακα κλπ) που έχει εγκλωβιστεί στο κάθε τέμαχος του ρεζερβουάρ.
Στη χώρα μας, που αυτά μοιάζουν σενάρια επιστημονικής φαντασίας, αφού ποτέ δεν μπήκαμε σε ανάλογο προβληματισμό. Είναι αλήθεια ότι εδώ και δεκαετίες, όλα σχεδόν τα ΜΜΕ και οι περισσότεροι των πολιτικών μας, είχαν αρκετά μπερδεμένες τις έννοιες Υφαλοκρηπίδα, Χωρικά ύδατα, ΑΟΖ και ειδικά για το Αιγαίο είχαν ακουστεί τα πλέον φανταστικά σενάρια. Και μόνο το άκουσμα της λέξης «Συνεκμετάλλευση», προκαλούσε ανακάτεμα, ή στη καλύτερη περίπτωση καλλιέργεια σεναριολογίας και ατέρμονων συζητήσεων που δεν οδηγούσαν σε κάτι συγκεκριμένο.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου