Η ρωσική πετρελαϊκή βιομηχανία στην εποχή του φθηνού πετρελαίου

Του Mikhail Krutikhin

Με την πρώτη ματιά, η ρωσική πετρελαϊκή παραγωγή και οι εξαγωγές, μοιάζουν ισχυρές. Τα στοιχεία του προηγουμένου έτους, υποδηλώνουν ότι οι χαμηλές πετρελαϊκές τιμές δεν είχαν καμία σημαντική επίδραση στην πετρελαϊκή βιομηχανία, τον μεγαλύτερο κλάδο της ρωσικής οικονομίας. Η παραγωγή έχει αυξηθεί κατά 1,5%, και οι εξαγωγές ακατέργαστου πετρελαίου και πετρελαϊκών προϊόντων, έχουν αυξηθεί κατά 26%. Οι αποδόσεις της βιομηχανίας ήταν ανεπηρέαστες από τις διεθνείς κυρώσεις, οι οποίες περιέπλεξαν την μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση των ρωσικών επιχειρήσεων και περιόρισαν την πρόσβασή τους σε τεχνολογίες αιχμής που είναι απαραίτητες για να αξιοποιηθούν τα πετρελαϊκά αποθέματα που είναι δύσκολο να ανακτηθούν.

Σύμφωνα με τις περισσότερες προβλέψεις, οι χαμηλές πετρελαϊκές τιμές είναι εδώ για να μείνουν. Η προσφορά παγκοσμίως υπερβαίνει την ζήτηση κατά 2,5 εκατ. βαρέλια ημερησίως, και αυτό το κενό δεν πρόκειται να εξαφανιστεί σύντομα. Κάθε πετρελαιοπαραγωγός χώρα είναι αποφασισμένη να προστατεύσει και πιθανώς να διευρύνει το μερίδιο της αγοράς της. Την ίδια στιγμή οι καταναλωτές πετρελαίου βιώνουν διάφορους βαθμούς οικονομικής ύφεσης.

Η άρση των διεθνών κυρώσεων εναντίον του Ιράν απλώς έκανε τα...
πράγματα χειρότερα για τους εξαγωγείς. Η προσθήκη 1,5 εκατ. βαρελιών ιρανικού πετρελαίου ημερησίως στην παγκόσμια αγορά, θα αυξήσει περαιτέρω την ανισορροπία προσφοράς-ζήτησης. Πολύ περισσότερο, η προθυμία του Ιράν να προμηθεύσει την Ευρώπη με νέο πετρελαϊκό μείγμα, το οποίο είναι ανάλογο του μείγματος των Ουραλίων της Ρωσίας, είναι άσχημα νέα για τους πετρελαιοπαραγωγούς της Ρωσίας.

Οι εξαγωγείς σήμερα ανταγωνίζονται για υψηλότερα μεγέθη παρά για υψηλότερα κέρδη, και αυτή η τάση αναμένεται να συνεχιστεί για κάποιο διάστημα. Οι χώρες με χαμηλότερη παραγωγή και κόστος παράδοσης, και τα οικονομικά αποθέματα που συσσωρεύονται όταν οι πετρελαϊκές τιμές είναι πολύ υψηλές, θα βγουν μπροστά. Η Σαουδική Αραβία, ο πρωτοπόρος του OPEC, είναι πιο πιθανό να επιβιώσει από την πτώση των τιμών παρά η Ρωσία. Τα αποθεματικά της Ρωσίας θα κρατήσουν ένα χρόνο ή δύο στην καλύτερη. Το Ριάντ θα είναι σε θέση να επιβιώσει με τα αποθεματικά του για πέντε ή επτά χρόνια περίπου.

Η Σαουδική Αραβία είναι επίσης σε καλύτερη θέση όταν πρόκειται για το κόστος παραγωγής. 

Σύμφωνα με αξιωματούχους της Σαουδικής Αραβίας, η πετρελαϊκή βιομηχανία μπορεί να γεμίσει δεξαμενόπλοια με 10 δολάρια το βαρέλι. Στο μεταξύ, η Ρωσία ισχυρίζεται ότι το κόστος παραγωγής της Rosneft διαμορφώνεται σε 2,80 δολάρια το βαρέλι αλλά η Μόσχα τείνει να παραβλέπει τους πολιτικούς παράγοντες όταν κάνει τέτοιους υπολογισμούς. Μια τέτοια ρητορική ίσως να είναι δημοφιλής μεταξύ της ρωσικής κοινής γνώμης και των ανώτερων που θέλουν να κάνουν τα στραβά μάτια στις οικονομικές πραγματικότητες, αλλά δεν έχει καμία επίδραση στα πραγματικά κέρδη (ή μάλλον, ζημιές).

Επομένως, πόσο κοστίζει στα αλήθεια να πουληθεί ένα βαρέλι ρωσικού πετρελαίου; Εξαρτάται από το πώς το υπολογίζει κανείς.

Ας κοιτάξουμε στη Rosneft, την μεγαλύτερη πετρελαϊκή εταιρεία της Ρωσίας, το 62% της οποίας ελέγχεται από το δημόσιο. Σύμφωνα με τα διεθνή λογιστικά πρότυπα, το λειτουργικό κόστος της Rosneft διαμορφώνεται στα 9,60 δολάρια το βαρέλι. Το κόστος μεταφοράς στα 4,90 δολάρια, οι διοικητικές δαπάνες 1 δολάριο και οι αποσβέσεις ανέρχονται στα 4,40 δολάρια. Ως εκ τούτου, ένα βαρέλι ρωσικού αργού κοστίζει περίπου 20 δολάρια, προ φόρων. Η φορολόγηση των ορυκτών και οι δασμοί εξαγωγών ανέρχονται σε 12 δολάρια, όταν το brent διαμορφώνεται στα 29 δολάρια το βαρέλι. Ως εκ τούτου, το καθαρό κόστος ενός βαρελιού διαμορφώνεται στα 32 δολάρια.

Ωστόσο, άλλα λογιστικά πρότυπα παράγουν διαφορετικούς υπολογισμούς. Για λόγους που δεν είναι εντελώς σαφείς, ορισμένα δημοσιεύματα τοποθετούν το λειτουργικό κόστος της Rosneft στα 3 δολάρια ανά βαρέλι. Αυτές οι αναφορές μπορεί να κάνουν λόγο για το κόστος στο πετρελαϊκό πεδίο Vankor, το πιο αποδοτικό project της Rosneft. Τα άλλα πετρελαϊκά πεδία έχουν πολύ υψηλότερο κόστος παραγωγής. Αλλά ακόμη και με βάση αυτά τα εξωπραγματικά στοιχεία, το κόστος παραγωγής διαμορφώνεται σε σχεδόν 14 δολάρια ή 26 μετά από φόρους.

Τι επέτρεψε στους Ρώσους παραγωγούς πετρελαίου να αυξήσουν την παραγωγή και τις εξαγωγές τους το 2015; Στην πραγματικότητα, κάποιες λίγες, μικρότερες επιχειρήσεις ανακοίνωσαν αυξήσεις. 

Μεταξύ αυτών ήταν οι Bashneft και Tatneft, οι οποίες παράγουν ένα πετρελαϊκό μείγμα υψηλής περιεκτικότητας που πωλείται ως μείγμα Ουραλίων, καθώς το φθηνό προϊόν τους είναι αναμεμειγμένο με ελαφρύτερες ποικιλίες μέσα σε αγωγούς μεταφοράς. Επίσης, και μερικές άλλες μικρές και μεσαίες εταιρείες παραγωγής αύξησαν την δική τους παραγωγή.

Αντιθέτως, οι τρεις μεγαλύτεροι παραγωγοί της Ρωσίας –Rosneft, Lukoil και Surgutneftegas- έχουν δει την παραγωγή τους να μειώνεται κατά 0,7%-1% στο τελευταίο έτος. Είναι ιδιαίτερα χαρακτηριστικό ότι οι παραγωγές έχουν μειωθεί κατά 2,8% στην βασική περιοχή παραγωγής πετρελαίου της Ρωσίας, Khanty-Mansi Autonomous District.
Επομένως, πώς μπορούν οι ρωσικές επιχειρήσεις να επιστρέψουν σε κέρδη με τις τιμές τόσο χαμηλά;

Σύμφωνα με τις εκθέσεις για τα κοιτάσματα πετρελαίου, οι εταιρείες δεν επιβραδύνουν την παραγωγή τους στα υφιστάμενα πεδία, αλλά δεν προχωρούν και σε νέες γεωτρήσεις. Νέα projects, τα οποία θα μπορούσαν να καταστούν επικερδή σε διάστημα μικρότερο των 10-15 ετών, έχουν πρακτικά παγώσει. Οι επικρατούσες πρακτικές έχουν λίγη σημασία για το μέλλον: η τρέχουσα λογική είναι να εξαχθούν όσο το δυνατό περισσότερα από τα αποθεματικά, που να μπορούν να φέρνουν και πάλι πετρέλαιο, χωρίς πρόσθετες δαπάνες. Ως εκ τούτου, πολλές πετρελαιοπηγές κινδυνεύουν να εξαντληθούν γρήγορα.

Η εξάντληση των πετρελαϊκών αποθεμάτων και η άρνηση εξερεύνησης και ανάπτυξης νέων είναι μια ωρολογιακή βόμβα. Η αύξηση της ρωσικής πετρελαϊκής παραγωγής θα αποδειχθεί ως εκ τούτου βραχύβια. Η αρχή της ραγδαίας πτώσης αναμένεται στα τέλη του 2016 και στις αρχές του 2017. Οι πετρελαϊκές εταιρείες αυτή τη στιγμή προβλέπουν πως η παραγωγή θα υποχωρήσει κατά 534 εκατ. τόνους το 2015 στους 297 εκατ. τόνους μέχρι το 2035. Αυτό δεν φαίνεται μη ρεαλιστικό.

Ωστόσο, ο διαρκώς μειούμενος ρόλος της Ρωσίας στην παγκόσμια πετρελαϊκή αγορά δεν είναι η μεγαλύτερη αιτία για ανησυχία. Πιο προβληματικό είναι το γεγονός ότι η ηγεσία της χώρας είναι σαφώς απροετοίμαστη για να διαφοροποιήσει την οικονομία μέσω διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.

Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: http://carnegie.ru/commentary/2016/01/26/russian-oil-industry-in-era-of-cheap-crude/it66


ΠΗΓΗ:capital.gr