Αν και μία παρατεταμένη περίοδος χαμηλών τιμών πετρελαίου θα είναι επωφελής για τους καταναλωτές, εντούτοις εγείρει ανησυχίες για την ενεργειακή ασφάλεια καθώς επιτείνει την εξάρτηση από έναν μικρό αριθμό χωρών-παραγωγών – που απολαμβάνουν, μάλιστα, χαμηλό κόστος. Παράλληλα, ελλοχεύει ο κίνδυνος απότομης ανόδου των τιμών αν περιοριστούν υπερβολικά οι επενδύσεις. Αυτά επισημαίνει ο ΙΕΑ στη φετινή του ετήσια έκθεση για την παγκόσμια αγορά πετρελαίου που δημοσιεύθηκε σήμερα.
Το World Energy Outlook ( WEO-2015) επισημαίνει, εξάλλου, ότι η απότομη πτώση στις τιμές του αργού έχει πυροδοτήσει τις δυνάμεις που θα επαναφέρουν την ισορροπία στην αγορά μέσα από την άνοδο της ζήτησης και την χαμηλότερη αύξηση στην προσφορά, μολονότι σπάνια η αγορά πετρελαίου είναι ομαλή. Το κεντρικό σενάριο της ετήσιας έκθεσης του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας για την αγορά πετρελαίου για το 2015 προβλέπει ότι μία σφιχτότερη ισορροπία θα οδηγήσει σε τιμή 80 δολ. το βαρέλια το 2020.
Ωστόσο, το WEO-2015 εξετάζει και τις συνθήκες υπό τις οποίες οι τιμές θα μπορούσαν να...
παραμείνουν για πολύ μακρό χρονικό διάστημα σε χαμηλότερες τιμές. Καθώς τα σημερινά επίπεδα τιμών ωθούν εκτός αγοράς πηγές ενέργειας υψηλότερου κόστους, ένα τέτοιο σενάριο εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τους χαμηλού κόστους παραγωγούς: η εξάρτηση από τις πετρελαιοεξαγωγικές χώρες της Μέσης Ανατολής έχει φτάσει σε επίπεδα που έχουμε να δούμε από τη δεκαετία του ’70, οπότε και σημειώθηκε η μεγάλη πετρελαϊκή κρίση. Μία τέτοια υπερσυγκέντρωση στην πλευρά της προσφοράς μπορεί να συνοδεύεται από αυξημένη ανησυχία για την ενεργειακή ασφάλεια, με τους καταναλωτές στην Ασία – τελικό προορισμό ενός τεράστιου τμήματος της διακίνησης πετρελαίου – να είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι. Οι αναπτυσσόμενες αγορές της Ασίας, όπου η Ινδία παίρνει τα σκήπτρα από την Κίνα ως βασικός παράγοντας της αύξησης της κατανάλωσης, αποτελούν τους βασικούς «μοχλούς» της ζήτησης για κάθε μία πηγή ενέργειας που καθορίζει το παγκόσμιο ενεργειακό μείγμα ως το 2040 (δλδ. πετρέλαιο, άνθρακας, φυσικό αέριο, ΑΠΕ και πυρηνική ενέργεια). Ως το 2040, οι καθαρές εισαγωγές της Κίνας αναμένεται να ανέλθουν στο πενταπλάσιο αυτών των ΗΠΑ, ενώ εύκολα η Ινδία θα ξεπεράσει αυτές της ΕΕ.
«Θα ήταν σοβαρότατο λάθος να επικεντρώσουμε την προσοχή μας όσον αφορά στην ενεργειακή ασφάλεια αποκλειστικά στην τιμή του πετρελαίου», τονίζει ο εκτελεστικός διευθυντής του Οργανισμού, Φατίχ Μπιρόλ, κατά τη σημερινή παρουσίαση του WEO-2015, στην έδρα του ΙΕΑ στο Παρίσι. «Δεν είναι η ώρα για εφησυχασμό. Μάλλον το αντίθετο: μία περίοδος χαμηλών τιμών πετρελαίου είναι η στιγμή για να ενισχύσουμε τη δυνατότητά μας να αντιμετωπίσουμε τις μελλοντικές απειλές για την ενεργειακή ασφάλεια».
Η έκθεση υπογραμμίζει, επίσης, ότι η πιο αξιοσημείωτη περίπτωση αύξησης της ενεργειακής ζήτησης των τελευταίων δεκαετιών φτάνει στο τέλος της: η χρήση του άνθρακα στην Κίνα θα σταθεροποιηθεί κοντά στα σημερινά επίπεδα, καθώς η οικονομία της χώρας ανακαθορίζει την ισορροπία της και επιβραδύνει τη συνολική ενεργειακή της ζήτηση, πριν, τελικά, αρχίζει να μειώνεται. Η Ινδία, την οποία εξετάζει σε βάθος το WEO-2015, γίνεται, πλέον, το επίκεντρο της παγκόσμιας ενεργειακής σκηνής, καθώς εμφανίζει αυξημένα επίπεδα οικονομικής ανάπτυξης, μεγάλο και αυξανόμενο πληθυσμό και χαμηλά (αλλά επίσης αυξανόμενα) επίπεδα κατά κεφαλήν ενεργειακής κατανάλωσης. Όλοι αυτοί οι παράγοντες ωθούν σε άνοδο της ενεργειακής ζήτησης κατά δυόμιση φορές σε σχέση με τα υφιστάμενα επίπεδα.
Γενικότερα, η παγκόσμια ενεργειακή ζήτηση θα αυξηθεί κατά περίπου 33% την περίοδο 2013-2040 στο κεντρικό σενάριο της έκθεσης, με την καθαρή αύξηση να οφείλεται εξ ολοκλήρου στις αναπτυσσόμενες οικονομίες. Η σχέση ανάμεσα στην παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη, την ενεργειακή ζήτηση και τις εκπομπές «αερίων του θερμοκηπίου» που σχετίζονται με την ενέργεια εξασθενεί: κάποιες αγορές (όπως η Κίνα) υφίστανται δομικές αλλαγές, ενώ άλλες αγγίζουν το «σημείο κορεσμού» όσον αφορά τη ζήτηση ενεργειακών υπηρεσιών. Όλες, ωστόσο, υιοθετούν περισσότερο αποδοτικές ενεργειακά τεχνολογίες, αν και η παρατεταμένη περίοδος χαμηλών τιμών ενέργειας μπορεί να οδηγήσει σε περικοπές σε αυτόν τον τόσο κρίσιμο για την ενεργειακή μετάβαση τομέα. Τα μειωμένα κίνητρα και οι μακρύτερες περίοδοι αποπληρωμής οδηγούν σε απώλεια 15% στην εξοικονόμηση ενέργειας στο σενάριο χαμηλών πετρελαϊκών τιμών. Οι χαμηλότερες τιμές δεν έχουν, από μόνες τους, μεγάλη επίπτωση στην ανάπτυξη των ΑΠΕ, αλλά μόνο αν οι ιθύνοντες παραμείνουν προσηλωμένοι στην υιοθέτηση των απαραίτητων κανόνων της αγοράς, και των ανάλογων πολιτικών και επιδοτήσεων.
Λίγο πριν την κρίσιμη σύνοδο του COP21 του ΟΗΕ για το Κλίμα στο Παρίσι, υπάρχουν ξεκάθαρα σημάδια ότι η ενεργειακή μετάβαση βρίσκεται εν εξελίξει: οι ΑΠΕ συνέβαλαν στο μισό περίπου του νέου δυναμικού ενέργειας το 2014 και έχουν ήδη γίνει η δεύτερη μεγαλύτερη πηγή στην ηλεκτροπαραγωγή μετά τον άνθρακα. Η συμμόρφωση με υποχρεωτικούς κανόνες εξοικονόμησης ενέργειας έχει εξαπλωθεί σε πάνω από το 25% της παγκόσμιας ενεργειακής κατανάλωσης. Οι δεσμεύσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής που έχουν υποβάλει οι κυβερνήσεις εν όψει του COP21 είναι μεγάλες όσον αφορά τις ΑΠΕ και την εξοικονόμηση ενέργειας, πράγμα που αντανακλάται και στα ευρήματα της έκθεσης, σύμφωνα με τα οποία οι ΑΠΕ αναμένεται να αποτελέσουν τη βασική πηγή νέας προσφοράς ενέργειας από σήμερα ως το 2040. Αυτή η τάση εκδηλώνεται σε παγκόσμιο επίπεδο, ενώ επικεντρώνεται στον τομέα του ηλεκτρισμού, όπου οι ΑΠΕ παίρνουν την πρώτη θέση από τον άνθρακα ως μεγαλύτερη πηγή ως τις αρχές της δεκαετίας του 2030. Η ηλεκτροπαραγωγή με βάση τις ΑΠΕ θα φτάσει το 50% στην ΕΕ το 2040, περί το 30% στην Κίνα και την Ιαπωνία, και πάνω από 25% σε ΗΠΑ και Ινδία.
Βασικό συμπέρασμα από το κεντρικό σενάριο της έκθεσης WEO-2015 του ΙΕΑ είναι ότι η αύξηση των εκπομπών που σχετίζονται με την ενέργεια επιβραδύνεται σημαντικά, ωστόσο προβλέπεται μακροπρόθεσμη αύξηση της θερμοκρασίας κατά 2.7 o C ως το 2100. Ακόμη αναζητείται ο παράγων που θα συμβάλει κρίσιμα στην επίτευξη του συμφωνηθέντος στόχου. «Καθώς είναι η μεγαλύτερη πηγή εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, ο ενεργειακός τομέας θα πρέπει να βρίσκεται στην καρδιά της παγκόσμιας δράσης για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής», τονίζει ο Δρ. Μπιρόλ .
«Η συνάντηση των ηγετών του κόσμου στο Παρίσι θα πρέπει να θέσει μία νέα κατεύθυνση για τον επιταχυνόμενο μετασχηματισμό του παγκόσμιου ενεργειακού τομέα. Ο ΙΕΑ είναι έτοιμος να στηρίξει την εφαρμογή της συμφωνίας που θα επιτευχθεί στο Παρίσι με όλα τα όργανά του στη διάθεσή μας, να εποπτεύσει την πρόοδο, να προωθήσει καλύτερες πολιτικές και να υποστηρίξει την τεχνολογική καινοτομία που μπορεί να εκπληρώσει τις ελπίδες του κόσμου για ένα ασφαλές και βιώσιμο ενεργειακό μέλλον», κατέληξε ο εκτελεστικός διευθυντής του Οργανισμού.
ΠΗΓΗ:energia.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου